منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس در استان بوشهر یکی از مهمترین مناطق اقتصادی کشور است که در آن هم اکنون 61 هزار نفر کار می کنند. این منطقه در یک محدود 46 هکتار قرار دارد که در آن علاوه بر مجتمع عظیم پارس جنوبی، صنایعی نظیر پتروشیمی و بندری پارس نیز در آن قرار دارد.
تازه ترین گزارش نشان می دهد که در هفت ماه اول امسال 20 میلیون تن کالا به ارزش 9 میلیارد دلار از این منطقه صادر شده است. با مهدی یوسفی مدیر عامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس در باره عملکرد این منطقه و طرح های آینده آن گفتگو کرده ایم.
گزارش ها نشان می دهد که صادرات از منطقه در حال افزایش است، ابتدا در باره میزان و ارزش کالاهای صادر شده از منطقه ویژه اقتصادی پارس کمی توضیح دهید؟
در هفت ماه گذشته حدود ٢٠ میلیون تن کالا به ارزش ٩ میلیارد دلار از سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس صادر کرده ایم که به لحاظ وزنی نسبت به مدت مشابه پارسال ٣٧ درصد و از نظر ارزش نیز ١٩ درصد رشد نشان می دهد.
این میزان در هفت ماهه سال گذشته بیش از ۱۴ میلیون تن به ارزش هفت میلیارد و ۵۲۰ میلیون دلار بوده است.
از مجموع صادرات از منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس، پنج میلیون و ۸۰۰ هزار تن معیانات گازی صادر شده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل از لحاظ وزنی افزایش ۶۵ درصدی را نشان می دهد. بر این اساس ارزش میعانات گازی صادر شده در هفت ماهه سال جاری نزدیک به ۴ میلیارد دلار بوده است که نسبت به درآمد دو میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلاری مدت مشابه سال گذشته، شاهد افزایش ۴۱ درصدی در کسب در آمد در این حوزه بوده ایم.
مقایسه آمار نشان می دهد که روند صادرات از منطقه ویژه اقتصادی صعودی بوده است. بنابر کل صادرات سال ٩٣، ٢١ میلیون تن در سال گذشته 24.5 میلیون تن بوده و امسال در هفت ماه گذشته به حدود ٢٠ میلیون تن رسیده ایم.
در هفت ماه امسال شاهد رشد ٦٥ درصدی در افزایش صادرات میعانات گازی نیز بوده ایم و در زمینه صادرات کالاهای غیر نفتی نیز شاهد افزایش ١٨ درصدی بودیم.
در هفت ماهه سال جاری ۹ میلیون ۶۰۰ هزار تن صادرات غیر نفتی از گمرک منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس انجام شده است که نسبت به بیش از ۸ میلیون تن صادرات غیر نفتی مدت مشابه سال گذشته، ۱۸ درصد افزایش نشان می دهد. ارزش صادرات غیر نفتی نیز در هفت ماه سال جاری بیش از ۵ میلیارد دلار بوده است که بیش از ۳۰۰ میلیون دلار یعنی حدود ۶ درصد افزایش نشان می دهد.
عمده صادرات از گمرک منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس شامل پلی اتیلن سبک و سنگین، دی اتیلن گلایکول، مونو و تری اتیلن گلایکول، کود اوره، بوتان، پروپان، میعانات گازی، پارازایلین، سیمان و متانول است.
گزارش شما از حجم صادرات نشان می دهد که امکانات گمرکی و بندری منطقه ویژه اقتصادی پارس توانایی بالایی دارد، آیا این طور است؟
بله دقیقا، مجتمع بندری پارس محدودیتی برای پهلوگیری بزرگترین کشتی ها ندارد و این بندر دارای آبخور ۱۵.۵ متری است که در آن بزرگترین کشتی‌های کانتینری هم می توانند پهلو بگیرند. در واقع مجتمع بندری پارس تفاوتی که با دیگر بنادر دارد این است که به خاطر آبخور مناسب این بندر، کشتی‌ها با کمترین محدودیت می توانند در آن پهلو بگیرند.
البته این بندر یک بندر ویژه نفتی است و عمده فعالیت‌های این بندر در زمینه واردات تجهیزات مورد نیاز صنعت نفت و صادرات کالاهای نفتی و غیر نفتی است.
با توجه به تلاش دولت برای جلوگیری از خام فروشی، طرح های منطقه ویژه در این بخش در چه شرایطی است، به خصوص دو طرح بزرگ منطقه یعنی پالایشگاه سیراف و کنگان به کجا رسید؟
یکی از سرفصل های اقتصاد مقاومتی فاصله گرفتن از خام فروشی و عرضه محصولاتی است که ارزش افزوده کمی دارند. قیمتهای گاز و میعانات گازی زیاد بالا نیست و محصولات پتروشیمی هم جزو محصولات میانی به شمار می روند و ارزش افزوده بالایی ندارند، به همین دلیل ما در منطقه بیش از یک هزار هکتار زمین را به طرح‌هایی اختصاص داده ایم که محصولات پتروشیمی را به محصولات پایین دستی تبدیل می کند.
در این بخش ١١ طرح پذیرفته شده است و زمین را برای انجام کار واگذار کرده ایم و عملیات اجرایی برخی از آنها نیز آغاز شده است که ارزش ریالی آن ١١ هزار میلیارد تومان ارزش است.
مجموعه پالایشی سیراف یکی از مهم ترین طرح های منطقه است که روزانه ٤٨٠ هزار بشکه میعانات گازی را به نفتا تبدیل خواهد کرد،
مجتمع پتروپالایشی کنگان برای جداسازی اتان از فاز ١٢ از دیگر طرحها به شمار می آید و انتظار می رود در مجموع در این دو طرح چهار میلیارد دلار سرمایه گذاری شود.
یکی از برنامه هایی که شما در منطقه پیگیری می کنید جلوگیری از سوزانده شدن گازها و کاهش آلودگی زیست محیطی است، این طرح ها اکنون در چه وضعیتی است؟
در ١٠ فاز نخست منطقه ویژه پارس جنوبی در سال ٨٧ در طول یک هفته، ٥٦ میلیون مترمکعب گاز در مشعل‌ها سوزانده می شد و این رقم در سال ٩٣ حدود ١٠ میلیون مترمکعب و در سال ٩٤ به کمتر از هشت میلیون مترمکعب رسید و امسال این رقم به کمتر از پنج میلیون مترمکعب رسیده است.
منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس در ١٠ فاز نخست پرونده مطلوبی داشته است و ابلاغیه وزیر نفت درباره تشکیل کمیته عالی محیط زیست را دریافت کرده ایم که اعضای آن از شرکت مجتمع گاز پارس جنوبی و پتروشیمیها هستند، اصلاحات و برنامه های آن ها را به طور دائم در کمیته مرور و موفقیت های آنها ثبت و کنترل می‌شود.
علاوه بر این، پارسال موفق شدیم انبارهای مکانیزه گوگرد با ظرفیت ١٢٠ هزار تن را در پایانه منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس راه اندازی کنیم و اکنون دیگر گوگرد با کامیون جابه جا نمیشود.
غیر از تلاش برای حل مشکلات زیست محیطی، چه امکاناتی از سوی منطقه ویژه اقتصادی پارس جنوبی برای مردم بومی منطقه در نظر گرفته شده است؟
از ابتدای تاسیس منطقه ویژه پارس تاکنون حدود ٦٥٠ میلیارد تومان صرف زیرساخت هایی برای توسعه بخشهای فرهنگی، اجتماعی در شهرستان‌های بوشهر شده است.
اکنون ٦١ هزار نیروی انسانی در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس کار می کنند که از این تعداد ١٠ هزار نفر در شرکت مجتمع گاز پارس جنوبی، ٢٠ هزار نفر در مجتمع های پتروشیمی و ٣١ هزار نفر نیز در دیگر بخش ها فعال هستند.
از ٣١ هزار نفر شاغل در دیگر بخش‌ها، ٣٠ درصد بومی استان بوشهر هستند که بر اساس هدف گذاری صورت گرفته این رقم را به ٥٠ درصد خواهیم رساند و برای تحقق این هدف دو تفاهم نامه آموزشی با سازمان فنی و حرفه‌ای امضا کرده ایم که اکنون اجرایی شده است.
برای رفاه بیشتر مردم بومی منطقه، وزارت نفت تصمیم هایی از جمله فراهم کردن امکانات زیرساختی، اسکان برای کارکنان و ایجاد شهرک‌ها در داخل منطقه برای کاهش آسیب‌های اجتماعی گرفته است، همچنین برای کارکنان و خانواده‌های آنها در صدد توسعه زیرساخت‌های شهری هستیم.
اگر بخواهم به صورت دقیقتر در این باره بگویم، سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس ٤٦ پروژه شامل ساخت مدرسه، مسجد، کتابخانه و سالن ورزشی در استان بوشهر اجرا کرده است.
اما پرسش آخر این که چه شد نمایشگاه نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی در منطقه برگزار شد؟
شاهد بودیم که در سال های گذشته نمایشگاه نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی در شهرهای دیگر برگزار می شد و شرکت‌های مرتبط با نفت و گاز و انرژی مجبور بودند که ١٠ تا ٢٠ نفر از کارمندان خود را برای بازدید از این نمایشگاهها به شهرهای دیگر به ویژه تهران اعزام کنند، ضمن اینکه کارمندان مجبور می شوند محل کار خود را برای چند روز ترک کنند و این مسئله هیچ خروجی ای برای منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس نداشت.
از پارسال با درخواستی که از شرکت نمایشگاههای استان بوشهر داشتیم نمایشگاه تخصصی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی از بوشهر به عسلویه منتقل شد. این نمایشگاه در مجتمع دانشگاهی سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس در عسلویه با حضور ٩٠ شرکت فعال در حوزه نفت و گاز از در هفته آخر آذر برگزار شد.
