به زمین برسیم

در ده کیلومتری مرکز پاریس، شهرکی با سیزده هزار نفر جمعیت به نام لابورژه، میزبان، یکی از بزرگترین کنفرانس‌های بین‌المللی است که فرانسه تا به حال میزبانی کرده است.

پنجاه هزار نفر از جمله ۲۵ هزار فرستاده و نماینده دولت‌های ۱۹۶ کشور دنیا، سازمان‌های بین‌المللی و نهادهای مدنی گرد هم آمده اند تا برای اولین بار به توافقی جهانی و الزام‌آور برای جلوگیری از افزایش دمای کره زمین به بیش از دو درجه سانتی‌گراد برسند.
در کپنهاگ در سال ۲۰۰۹ و در کنکون در سال ۲۰۱۰، کشورهای توسعه یافته متعهد شدند تا سال ۲۰۲۰، سالی صد میلیارد دلار برای کمک به کشورهای در حال توسعه کمک کنند تا خود را با برنامه‌های جلوگیری از گرم شدن هوای زمین تطبیق دهند.
تامین و پرداخت این بودجه یکی از مهمترین مواردی که است که قرار است در لابورژه بر سر آن بحث شود.
برای این کنفرانس گروه‌ها و نهادها و انجمن‌های مختلف سعی کرده‌اند تا راه حلی مناسب پیش روی سیاستمداران قرار دهند و از آنها بخواهند تا بر اساس یافته‌های علمی و زیست محیطی و تجربیات گذشته، اراده سیاسی برای تغییر را با برنامه‌هایی موثر و پایدار نشان دهند، از این میان می‌توان به پروژه جهانی آپولو اشاره کرد که گروهی از دانشمندان معتبر دنیا آن را پایه‌گذاری کرده‌اند.

برنامه جهانی آپولو
در سال ۱۹۶۱، جان اف کندی رییس جمهور آمریکا اعلام کرد هدف ملی آمریکا “فرود انسان بر کره ماه و بازگشت به کره زمین” است که تا پایان آن دهه باید محقق شود.
این معجزه تکنولوژی در ۱۹۶۹ به حقیقت پیوست، زودتر از مهلتی که رئیس جمهور آمریکا تعیین کرده بود. تخصیص منابع، اولویت دادن به این پروژه و بهره‌گیری از بهترین دانشمندان و متخصصان این دستاورد بزرگ بشری را ممکن کرد.
اکنون بنیان‌گذاران برنامه جهانی آپولو، استدلال می‌کنند که اگر واقعا دولت‌ها همان تعهدی را که دولت آمریکا به پروژه آپولو نشان داده، داشته باشند، مسئله تولید گازهای گلخانه‌ای بخصوص دی اکسید کربن و تغییر آب و هوای کره زمین را در ده سال می‌توان تحت کنترل در آورد.
آنها معتقدند با گسترش انرژی‌های تجدیدپذیر، ارزان‌تر کردن آن، پیشرفت فناوری‌های ذخیره انرژی و اخذ مالیات از سوخت‌های فسیلی می‌توان به این هدف رسید.
برنامه جهانی آپولو، تغییر آب و هوای کره زمین را بزرگترین تهدید علیه ثبات و رشد جهانی می‌داند.
هدف برنامه این است که در نقاط آفتابی دنیا تا سال ۲۰۲۰ و در تمام دنیا تا سال ۲۰۲۵، ساخت نیروگاه‌های انرژی تجدیدپذیر از ساخت نیروگاه‌های زغال‌سنگ ارزانتر تمام شود.
دولت‌هایی که به این برنامه ملحق می‌شوند باید تعهد کنند تا از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۵، دو صدم درصد از تولید ناخالص ملی خود را به این برنامه اختصاص دهند.
دانشمندان هشدار داده‌اند اگر افزایش دمای کره زمین تا سال ۲۰۳۵ به بیش از ۲ درجه سانتی‌گراد نسبت به دوران پیش‌ از انقلاب صنعتی برسد اوضاع سیاره ما به مرحله‌ای بحرانی خواهد رسید.
اکنون دمای زمین نسبت به پیش از عصر صنعت، ۰.۸ سانتی‌گراد افزایش یافته اما با افزایش جمعیت و افزایش مصرف انرژی، ممکن است حتی دمای زمین تا سال ۲۰۳۵ تا چهار درجه سانتی‌گراد افزایش پیدا کند که در واقع به معنای فاجعه‌ای زیست محیطی در ابعادی جهانی است.
با سرعتی که اکنون استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر افزایش پیدا می‌کند و با سرعتی که استفاده از سوخت فسیلی قرار است کاهش پیدا کند، این هدف محقق نخواهد شد.
هدف این پروژه سرعت بخشیدن به کربن ‌زدایی از اقتصاد جهانی است و جایگزین کردن آن با انرژی‌های ارزان‌تر و پاکیزه‌تر.
راه رسیدن به این هدف هم به زعم متولیان پروژه آپولو، بهره‌گیری از پیشرفت‌های سریع فنی و یک برنامه بین‌المللی و ده ساله تحقیق و توسعه است.

آنچه باید انجام شود:
ارزان شدن تولید انرژی‌های تمیز در قیاس با سوخت‌های فسیلی (نفت، ذغال‌سنگ، گاز) و استفاده از شیوه‌های موثر و ارزان ذخیره انرژی، انرژی‌های پاک مثل نور خورشید یا باد دائمی نیستند، گاهی آفتاب نمی‌تابد و گاهی باد نمی‌وزد، بنابراین ذخیره این انرژی‌ها برای چنین مواقعی اهمیت بسیار دارد.
برای رسیدن به این هدف تنها یک مانع وجود دارد: مانع فنی از جمله برای ادغام این انرژی‌ها در شبکه‌های برق به مدیریت نرم‌افزاری پیشرفته نیاز است و این نیاز به سرمایه‌گذاری دولتی دارد.
مهمترین پیشرفت‌های فنی بشر در چند سال اخیر با استفاده از بودجه عمومی (دولتی) انجام شده است، کامپیوتر، نیمه‌هادی‌ها، اینترنت و پهن‌باند، تعیین توالی ، ارتباط ماهواره‌ای و انرژی هسته‌ای.
برنامه جهانی آپولو از دولت‌های کشورهای توسعه یافته می‌خواهد تا سالی ۱۵ میلیارد دلار برای تحقیق و توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر سرمایه‌گذاری کنند، رقمی نه چندان بزرگ برای مثال در قیاس با سالی صد میلیارد دلاری که برنامه‌های نظامی هزینه می‌شود.اما در مورد تغییر آب و هوای زمین پیشرفت فنی لازم برای حل این معضل عمدتا بر دوش بخش خصوصی گذاشته شده است و نقش بودجه عمومی کمتر از دو درصد کل بودجه عمومی است که در دنیا صرف تحقیق و توسعه می‌شود (سالی شش میلیارد دلار). این تخصیص بودجه در سه دهه گذشته از ۱۱ به دو درصد کاهش یافته است.
در حال حاضربیشتر انرژی‌های تجدیدپذیر در بیشتر نقاط دنیا گران‌تر از سوخت‌های فسیلی هستند و فقط با سوبسید مقرون به صرفه می‌شوند اما با سرمایه‌گذاری در پیشرفت‌های فنی، در نهایت به این سوبسیدها نیاز نخواهد بود.
برای انرژی‌های پاک باید سوبسید در نظر گرفته شود تا این انرژی‌ها هر چه بیشتر مقرون به صرفه شوند، در حال حاضر این سوبسید به سوخت‌های فسیلی تعلق می‌گیرد (۵۵۰ میلیارد دلار).

ذخیره انرژی
انرژی‌های تجدیدپذیر تنها در صورتی می‌توانند جای سوخت‌های فسیلی را برای تولید برق بگیرند که بتوان آن را به ارزانی ذخیره کرد. این یکی از مهمترین موانع گسترش استفاده از انرژی‌های پاک است.
وقتی خورشید غروب می‌کند و باد که نمی‌وزد باتری باید جای آنها را بگیرد. باتری برای اینکه خودروی برقی بتواند مسافت زیادی از منبع انرژی دور شود ضروری است، از این رو به توسعه باتری‌های مثل باتری لیتیوم و وانادیوم باید بیشتر توجه شود.