در حالی که توافق هسته‌ای موضوع بحث محافل سیاسی و اقتصادی است، گفتگو بر سر آثار توافق و نتایج اقتصادی برداشته شدن تحریم‌ها داغ است و کارشناسان و تحلیلگران نظرات متفاوتی را درباره وضعیت بخش های مختلف اقتصادی بعد از تحریم ها ارائه می کنند.
مرکز پژوهشهای مجلس ایران در گزارشی به بررسی نتایج توافق در بخش‌های صنعت، معدن و پتروشیمی پرداخته و کارشناسان این مرکز وابسته به مجلس، در گزارش خود تاکید کرده‌اند که هدف “شناخت بهتر فضای پساتحریم و آثار اجرای برجام بر بخش‌های تولیدی و مولد كشور از جمله بخش صنعت، پتروشیمی و معدن” است.
این گزارش تاکید دارد که رفع تحریم‌ها و برداشته شدن محدودیت‌های مالی و اقتصادی بخش تولید را “تحریک” خواهد کرد اما آنچه بیش از همه اهمیت دارد” داشتن استراتژی و سیاست‌های صحیح اقتصادی در مرحله اول و رفع مشكلات ساختاری اقتصاد در مراحل بعدی است.”
کارشناسان مرکز پژوهشهای مجلس معتقدند که مهمترین اثرات این توافق در “بهبود عملكرد اعتبارات اسنادی (ال سی)، افزایش واردات كالاهای سرمایه‌ای و در نهایت افزایش سرمایه‌گذاری صنعتی ظاهر خواهد شد.”
به عقیده این گروه از کارشناسان، “با كاهش هزینه‌های مبادله واحدهای تولیدی، سودآوری شركت‌های تولیدی افزایش یافته و با كاهش قیمت تمام شده این واحدها، میزان رقابت‌پذیری محصولات تولیدی به مراتب افزایش پیدا خواهد كرد”
برآورد شده است که این توافق به ” تقویت سرمایه‌گذاری‌های داخلی، امكان شكل‌گیری سرمایه‌گذاری‌های مشترك به خصوص در صنعت خودرو” منجر شود.
در بخش پتروشیمی نیز پیش‌بینی شده است که این توافق به “افزایش درآمدهای صادراتی، كاهش قیمت تمام شده و افزایش سودآوری و در نتیجه كاهش هزینه‌های مبادله‌ای، افزایش سهم 10 تا 15 درصدی صنعت پتروشیمی ایران در بازارهای اروپایی” و جذب سرمایه‌گذاری خارجی برای تکمیل پروژه‌های نیمه تمام منجر شود.
مرکز پژوهشهای مجلس در بخش معدن هم پیش‌بینی کرده که نتایج توافق نهایی و برداشته شدن تحریم‌های بین‌المللی “بیشتر در صنایع مس و افزایش سودآوری این شركت‌ها و فراهم شدن امكان خرید تجهیزات مورد نیاز بخش معدن و رفع موانع تكنولوژیكی در بخش اكتشاف، استخراج و فرآوری مواد معدنی” ظاهر شود.
در این گزارش ابتدا، خلاصه‌ای از اقداماتی که بعد از توافق هسته‌ای “برجام” باید انجام شود، ارائه شده و سپس نوع تحریم‌های اثرگذار بر بخش‌های صنعتی به صورت جداگانه بررسی شده است. در نهایت کارشناسان مرکز پژوهشهای مجلس اثرات توافق هسته‌ای و برداشته شدن تحریم‌ها در بخش‌های صنعت، پتروشیمی و معدن ارائه کرده‌اند.
