کاهش شدید قیمت نفت در حالی اتفاق افتاده که تا همین دو سال پیش کمتر کارشناسی پیشبینی چنین افت قیمتی را میکرد. این کاهش شدید در کنار محدودیتهای بینالمللی که در چند سال اخیر بر بخش نفت ایران سایه افکنده بود، فشار مضاعفی بر اقتصاد کشور وارد کرده است. اکنون با توافق هستهای و برداشته شدن تحریمهای بینالمللی، صنعت نفت ایران خود را آماده میکند تا با بهرهگیری از سرمایه و تکنولوژی خارجی عقب ماندگیهای چندین ساله را جبران کند.
دکتر فریدون برکشلی از معدود کارشناسان ایرانی در جهان است که سالها تجربه کار در اوپک دارد و همواره بازار نفت و گاز را رصد میکند. او نمایشگاه بینالمللی نفت و گاز را فرصتی ویژه میداند که میتواند زمینه حضور سرمایهگذاران خارجی را فراهم کند. البته او از تاخیر در رونمایی قراردادهای نفتی ناخشنود است که به نظرش میتوانست نمایشگاه بینالمللی نفت و گاز را برای شرکتهای بینالمللی نفتی جذابتر کند.
دکتر برکشلی ضمن تحلیل روند بازار و اجلاس اخیر کشورهای تولیدکننده نفت، با تاکید بر این نکته که باید ظرفیت تولید را افزایش داد، کشورهای عربستان و روسیه را مثال میآورد و میگوید یکهتازی این دو کشور نشان میدهد که قدرت در بشکههاست.
او که سه دهه پیش اولین بار پیشنهاد اوپک گاز را مطرح کرده بود تاکید میکند که یا باید مجمع کشورهای صادرکننده گاز باید نقش بیشتری در بازار و تعیین قیمت گاز بر عهده بگیرد یا این که سازمانی نظیر اوپک در بخش گاز ایجاد شود تا از این طریق قیمت گاز به استانداردهایی برسد که سرمایهگذاریهای بیشتر را توجیهپذیر کند.
الان نه فقط در صنعت نفت که در تمام اقتصاد ایران هنوز دنیا تصویر روشنی از ماهیت مفاهیم و ساختار سرمایهگذاری ندارد
بعد از توافق هستهای ایران با قدرتهای جهانی، شرکتهای بینالمللی برای همکاری با ایران اشتیاق نشان دادهاند و به نظر میرسد نمایشگاه بینالمللی نفت و گاز امسال تفاوت جدی با نمایشگاههای پیشین خود دارد، اکنون در آستانه برگزاری نمایشگاه نفت و گاز به نظر شما، دولت و به خصوص وزارت نفت باید چه اقدامی انجام بدهند؟
همانطور که گفتید این نمایشگاه نمایشگاه ویژهای است. در واقع میتوان گفت بعد از سالیان طولانی اولین نمایشگاهی خواهد بود که شرکتهای خارجی با رغبت و به طور جدی میخواهند در آن حضور داشته باشند. در واقع مسالهای که اینجا وجود دارد این است که این حضور صرفا نمادین نیست بلکه آنها برای حضور در ایران هستند. البته ترجیح من این بود که قراردادهای نفتی رونمایی میشدند و پس از رونمایی آن قراردادها، نمایشگاه برگزار میشد چون قطعا آن موقع حضور شرکتها در نمایشگاه را بیشتر تقویت میکرد. ولی همین الان هم موقعیت خیلی خوبی است و شرایط ممتازی برای صنعت نفت ایران فراهم شده است که حضور فعالی داشته باشد. مثلا در نمایشگاه پارسال هیچ شرکت خارجی تمایل نداشت در نمایشگاه حاضر شود حتی ما برای برگزاری دورههای MBA انرژی از شرکتهای اروپایی دعوت کردیم که حداقل آنها بیایند و دوره مدیریت انرژی را برگزار کنند. آنها در ابتدا استقبال کردند اما در نهایت حاضر نشدند. ولی الان تا آنجایی که اطلاع دارم جای خالی در نمایشگاه باقی نمانده است و دیگر شانسی برای باقی شرکتهای علاقمند وجود ندارد.
در بازار جهانی نفت و از جمله در سازمان اوپک، قدرت از آن بشکههاست و این یعنی شما به اندازه بشکه در بازار تاثیر دارید اینکه الان عربستان یا روسیه اینطور در بازار یکهتاز شدهاند به دلیل ظرفیت تولیدشان است
با توجه به این که قیمت نفت به شدت کاهش پیدا کرده است و تولید هم در شرایط تحریم به نصف میزان گذشته رسیده به نظر شما اکنون با توجه به علاقمندی شرکتهای خارجی در صنعت نفت چه اتفاقی خواهد افتاد؟
اتفاق قطعا در حول و حوش نمایشگاه بینالمللی نفت نخواهد بود البته همانطور که گفتم این نمایشگاه از اهیمت ویژهای برخوردار است اما این بیشتر به این وابسته است که قراردادهای نفتی ما رونمایی شده و از شفافیت لازم برخوردار باشد و خطوط ارتباطی جدید و متنوعی در بخش صنعت نفت ایجاد شود، تکنولوژیهای جدیدی که متاسفانه سالیان طولانی صنعت نفت ما از آن محروم بوده وارد کشور شود. به نظرم اینها تاثیر بهسزایی در افزایش سرمایهگذاری و افزایش تولید در بخش گاز و نفت خواهد داشت و علاوه بر نفت و گاز، صنعت پتروشیمی هم از این مساله متاثر خواهد شد.