بحران اقتصادی منطقه یورو، مشکلات پناهجویان سوری و عراقی، وضعیت بازار دلار و بحرانهای ارزی در جهان، حل شدن مساله هستهای ایران و ورود تدریجی این کشور به اقتصاد جهانی همگی سبب شده تا از نظر تحلیلگران سال ۲۰۱۶ میلادی نه تنها یک سال سخت بلکه یک سال ویژه در تاریخ دنیا باشد. بسیاری از تحلیلگران اقتصادی سال ۲۰۱۶ میلادی را سال گذر از اقتصاد بحران زده دهه قبل به یک فضای آرام میدانستند ولی مطالعات اخیر مجمع جهانی اقتصاد نشان میدهد که دنیای امروز توانایی حرکت در این مسیر را ندارد و نمیتواند از زیر بار مشکلات و بحرانهای مالی خارج شود.
آندرس بورگ وزیر سابق اقتصاد و دارایی سوئد معتقد است که سال ۲۰۱۶ میلادی نیز سالی بسیار سخت و بحرانی برای اقتصاد دنیا خواهد بود هر چند در این سال نرخ رشد اقتصاد دنیا اندکی افزایش خواهد یافت و این رشد بعد از تجربه ضعف اقتصادی دنیا در سالهای گذشته میتواند کمک بزرگی برای اقتصاد جهان باشد.
صندوق بینالمللی پول هم در گزارش اخیر خود متوسط نرخ رشد اقتصادی دنیا را برابر با ۳.۵ درصد برآورد کرده در حالیکه پیش از آغاز بحرانهای اقتصادی و مالی سال ۲۰۰۸ میلادی نرخ رشد اقتصادی دنیا برابر با ۴.۵ درصد بوده است. با وجود اینکه نرخ رشد اقتصادی دنیا در سال ۲۰۱۶ میلادی نسبت به قبل از آغاز بحران مالی پایینتر است ولی همچنان متوسط نرخ رشد اقتصادی دنیا در سال، بهتر از متوسط نرخ رشد اقتصادی پنج ساله اخیر دنیا بوده است.
انتظار میرود بازارهای مالی با بحران مواجه شوند. دلیل این بیثباتی در بازارهای مالی را میتوان همزمانی بازسازی نسبی اقتصادی در آمریکا و اروپا و کاهش نرخ رشد اقتصادی در کشور چین دانست
مجمع جهانی اقتصاد در پیشبینی اخیر خود نوشت: کشورهای آمریکا و بریتانیا در سال ۲۰۱۶ میلادی شاهد بازسازی اقتصاد خود خواهند بود البته نرخ رشد اقتصادی این دو کشور کمتر از متوسط رشد اقتصادی آنها در سالهای قبل از بحران خواهند بود. در منطقه یورو، سیاستهای توسعه اقتصادی همچنان در جریان است ولی همچنان سطح سرمایهگذاری در این کشورها پایین است و نرخ رشد بازده فعالیتهای اقتصادی در این کشورها پایینتر از استانداردهای جهانی قرار دارد. ضعف ارزش یورو در بازار جهانی که بازتابی از شرایط اقتصادی این کشورهاست هم سبب شده تا درآمد آنها از صادرات هم نتواند کمکی به بازسازی اقتصادی این کشورها بکند. از طرف دیگر شرایط اقتصادی آسیا هم در سال ۲۰۱۶ میلادی چندان مطلوب نخواهد بود. کاهش نرخ رشد اقتصادی کشورهای آسیایی و کاهش ارزش و حجم تجارت موجب شد تا اروپا و آمریکا توان کسب درآمد از ناحیه تجارت را تا حدودی از دست بدهند. بنابراین میتوان شرایط کنونی اقتصاد دنیا را بازسازی بدون یک جهش مثبت در چرخه تجاری نام گذاری کرد که میتواند روند تجاری و اقتصادی دنیا را تحت تاثیر قرا بدهد.
مجمع جهانی اقتصاد در گزارش تحلیلی خود شش فاکتور مهم سازنده اقتصاد دنیا را این طور معرفی میکند. فاکتورهایی که هر یک میتوانند سمت و سوی اقتصاد دنیا را تعیین کنند.
بحران اقتصادی منطقه یورو، مشکلات پناهجویان سوری و عراقی، وضعیت بازار دلار و بحرانهای ارزی در جهان، حل شدن مساله هستهای ایران و ورود تدریجی این کشور به اقتصاد جهانی همگی سبب شده تا از نظر تحلیلگران سال ۲۰۱۶ میلادی نه تنها یک سال سخت بلکه یک سال ویژه در تاریخ دنیا باشد. بسیاری از تحلیلگران اقتصادی سال ۲۰۱۶ میلادی را سال گذر از اقتصاد بحران زده دهه قبل به یک فضای آرام میدانستند ولی مطالعات اخیر مجمع جهانی اقتصاد نشان میدهد که دنیای امروز توانایی حرکت در این مسیر را ندارد و نمیتواند از زیر بار مشکلات و بحرانهای مالی خارج شود.
آندرس بورگ وزیر سابق اقتصاد و دارایی سوئد معتقد است که سال ۲۰۱۶ میلادی نیز سالی بسیار سخت و بحرانی برای اقتصاد دنیا خواهد بود هر چند در این سال نرخ رشد اقتصاد دنیا اندکی افزایش خواهد یافت و این رشد بعد از تجربه ضعف اقتصادی دنیا در سالهای گذشته میتواند کمک بزرگی برای اقتصاد جهان باشد.
ضعف فعالیتهای اقتصادی و نرخ پایین بهرهوری اقتصادی به همراه کاهش سطح دستمزدها و کاهش سطح مصرف، میتواند باعث افزایش پوپولیسم سیاسی شود
صندوق بینالمللی پول هم در گزارش اخیر خود متوسط نرخ رشد اقتصادی دنیا را برابر با ۳.۵ درصد برآورد کرده در حالیکه پیش از آغاز بحرانهای اقتصادی و مالی سال ۲۰۰۸ میلادی نرخ رشد اقتصادی دنیا برابر با ۴.۵ درصد بوده است. با وجود اینکه نرخ رشد اقتصادی دنیا در سال ۲۰۱۶ میلادی نسبت به قبل از آغاز بحران مالی پایینتر است ولی همچنان متوسط نرخ رشد اقتصادی دنیا در سال، بهتر از متوسط نرخ رشد اقتصادی پنج ساله اخیر دنیا بوده است.
مجمع جهانی اقتصاد در پیشبینی اخیر خود نوشت: کشورهای آمریکا و بریتانیا در سال ۲۰۱۶ میلادی شاهد بازسازی اقتصاد خود خواهند بود البته نرخ رشد اقتصادی این دو کشور کمتر از متوسط رشد اقتصادی آنها در سالهای قبل از بحران خواهند بود. در منطقه یورو، سیاستهای توسعه اقتصادی همچنان در جریان است ولی همچنان سطح سرمایهگذاری در این کشورها پایین است و نرخ رشد بازده فعالیتهای اقتصادی در این کشورها پایینتر از استانداردهای جهانی قرار دارد. ضعف ارزش یورو در بازار جهانی که بازتابی از شرایط اقتصادی این کشورهاست هم سبب شده تا درآمد آنها از صادرات هم نتواند کمکی به بازسازی اقتصادی این کشورها بکند. از طرف دیگر شرایط اقتصادی آسیا هم در سال ۲۰۱۶ میلادی چندان مطلوب نخواهد بود. کاهش نرخ رشد اقتصادی کشورهای آسیایی و کاهش ارزش و حجم تجارت موجب شد تا اروپا و آمریکا توان کسب درآمد از ناحیه تجارت را تا حدودی از دست بدهند. بنابراین میتوان شرایط کنونی اقتصاد دنیا را بازسازی بدون یک جهش مثبت در چرخه تجاری نام گذاری کرد که میتواند روند تجاری و اقتصادی دنیا را تحت تاثیر قرا بدهد.
مجمع جهانی اقتصاد در گزارش تحلیلی خود شش فاکتور مهم سازنده اقتصاد دنیا را این طور معرفی میکند. فاکتورهایی که هر یک میتوانند سمت و سوی اقتصاد دنیا را تعیین کنند.
سال ۲۰۱۶ میلادی سال پوپولیسم سیاسی
به نظر میرسد سال ۲۰۱۶ میلادی سالی باشد که پوپولیسم سیاسی میدان عمل پیدا کند. ضعف فعالیتهای اقتصادی و نرخ پایین رشد بهرهوری اقتصادی که زمینه را برای کاهش سطح واقعی دستمزدها و به دنبال آن تنزل سطح مصرف فراهم میکند میتواند باعث افزایش سطح پوپولیسم سیاسی شود و افرادی مثل دونالد ترامپ کاندید ریاست جمهوری آمریکا و الکسیس سیپراس رییس جمهور یونان از کاهش استاندارد زندگی مردم و افزایش سطح ناامنی اقتصادی به نفع خود در انتخابات بهره گیرند. این افراد حتی اگر بر مسند قدرت بنشینند، همچون رییس جمهور یونان کاری از پیش نمیبرند و به عقیده تحلیلگران، تنها باعث تعمیق بحرانهای اقتصادی داخلی و مشکلات اقتصادی بینالمللی خواهند شد.
در شرایطی که پوپولیسم سیاسی به دنبال استفاده از بیثباتیهای اقتصادی ایجاد شده است، این سوال وجود دارد که در نتیجه این پوپولیسم بیشترین آسیب به کدام بخش از اقتصاد وارد میشود؟