شركت ملی نفت ایران ابتدا نرخ پایه را 79 دلار اعلام كرده بود كه بعد این نرخ را به 74.85 دلار كاهش داد و این باعث شد كه تعداد درخواست های خرید از 3 به 8 افزایش پیدا كند اما در آخر تنها 4 خریدار 10 درصد مبلغ اولیه را به حساب شركت سپرده گذاری مركزی واریز كردند و در نهایت ۲۸۰ هزار بشکه نفت خام سبک معامله و از سوی سه شركت خریداری شد.
در شرایطی که تحریم های نفتی یک جانبه از سوی آمریکا 13 آبان ماه شروع می‌شود و از همین حالا برخی از کشورها و مشتریان نفت ایران خرید خود را به شدت کاهش داده اند؛ در روز یکشنبه ششم آّبان بالاخره بعد از چند ماه انتظار عرضه یك میلیون بشكه نفت خام در بورس انرژی آغاز و فروش صورت گرفت.
شركت ملی نفت ایران ابتدا نرخ پایه را 79 دلار اعلام كرده بود كه بعد این نرخ را به 74.85 دلار كاهش داد و این باعث شد كه تعداد درخواست های خرید از 3 به 8 افزایش پیدا كند اما در آخر تنها 4 خریدار 10 درصد مبلغ اولیه را به حساب شركت سپرده گذاری مركزی واریز كردند و در نهایت ۲۸۰ هزار بشکه نفت خام سبک معامله و از سوی سه شركت خریداری شد. طبق اعلام مسئولان بورس یكی از شركت هایی كه امروز در خرید حضور داشت یك شركت چند ملیتی بود ولی دقایقی بعد از شروع معامله كنار كشید.
حدود ساعت 3 بعد از ظهر بود كه معامله و عرضه یك میلیون بشكه نفت خام رسما در بورس كلید خورد و اولین درخواست ارائه شد كه شامل یك محموله 35 هزار بشكه ای بود. دقایقی بعد از ارائه درخواست اول یكی دیگر از متقاضیان در خواست خرید 8 محموله 35 هزار بشكه ای را اعلام و موفق به خرید شد. در نهایت یك شركت دیگر هم در معامله امروز موفق به خرید شد تا جمع خریداران به عدد 3 برسد و میزان فروش روی عدد مجموع 280 هزار بشكه نفت خام برای اولین تجربه عرضه نفت در بورس انرژی متوقف شود.
سه شرکت کارگزاری بانک پارسیان، شرکت کارگزاری بانک رفاه کارگران و شرکت کارگزاری خبرگان سهام سه کارگزار خریدار ۸ محموله نفت خام سبک ایران در بورس انرژی بودند
سه شرکت کارگزاری بانک پارسیان، شرکت کارگزاری بانک رفاه کارگران و شرکت کارگزاری خبرگان سهام سه کارگزار خریدار ۸ محموله نفت خام سبک ایران در بورس انرژی بودند. شرکت کارگزاری خبرگان سهام وابسته به صندوق بازنشستگی نفت، خریدار ۱۴۰ هزار بشکه نفت خام از بورس انرژی بود و ۱۴۰ هزار بشکه مابقی را دو شرکت کارگزاری بانک پارسیان و بانک رفاه کارگران از آن خود کردند. مسئولان بورس اعلام كرده اند عرضه محموله های یک میلیون بشکه ای نفت خام در بورس انرژی به صورت هفتگی و در یک نوبت ادامه خواهد یافت.
طبق پیش بینی دست اندرکاران بورسی، چند شرکت بازرگانی زیرمجموعه بانک‌ها و چند شرکت حقوقی غیر بورسی از جمله خریداران نفت خام در بورس انرژی هستند اما به گفته رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، از نظر این سازمان، اطلاعات مشتریان تا لحظه آخر محرمانه است و اعلام نخواهد شد. شاپور محمدی گفت اطلاعات کسانی که در تابلو معاملات برای خرید نفت خام رقابت می کنند را محرمانه حفظ خواهیم کرد، چرا که یکی از وظایف اصلی بازار سرمایه حفظ اطلاعات مشتریان است. اطلاعات تمامی کسانی که در دنیا نفت می خرند صیانت خواهد شد و این یک روال قانونی است که در مورد سهام‌داران هم این روال را حفظ کرده‌ایم. باتوجه به اینكه تمركز اصلی دور دوم تحریم های آمریكا روی صادرات نفت و روابط مالی و بانكی ایران است؛ دولت قصد دارد با عرضه نفت در بورس شرایطی را فراهم كند كه بخشی از كاهش صادرات جبران و بخش خصوصی وارد صادرات نفت شود.
البته نفت امروز در شرایطی عرضه شد كه بخشی از كارشناسان مخالف این اتفاق و معتقد بودند كه در حال حاضر زیر ساخت های لازم برای عرضه نفت در بورس وجود ندارد و اگر دولت بر این موضوع مصر است باید مکانیزم های لازم را در این حوزه فراهم کند. چندی قبل حسین عبده‌تبریزی کارشناس ارشد بورس با اشاره به طرح فروش نفت در بازار سرمایه و بورس گفت:« بورس نفت و انرژی ماهیت بین المللی دارد و اصولا هم در بورس‌های کالایی مانند بورس نفت، بورس انرژی، فولاد، برق و … مردم عادی نمی‌توانند ورود کنند. در این بازارهای سرمایه معمولا کسانی درگیر می‌شوند که در این کسب‌وکارها حضور دارند و رقم‌های بالایی در دستشان است. مردم عادی شناختی از بورس‌های کالایی ندارند و بیشتر درگیر بورس اوراق بهادار می‌شوند و ما هم به مردم توصیه نمی‌کنیم که وارد بورس کالا و بورس انرژی شوند حتی ما به مردم توصیه می‌کنیم در بورس اوراق بهادار هم وارد صندوق‌ها شوند تا در شرایط نوسانات بازار سرمایه دچار زیان نشوند.»
عضو شورای عالی بورس با تاکید بر اینکه بورس نفت جنس بین المللی دارد اما بازار سرمایه ایران بین المللی نیست، گفت: «در حالی که ماهیت بورس نفت باید بین المللی باشد اما بورس ایران به بازارهای بین المللی متصل نیست و اگر امروز بورس نفت را داخلی تعریف کرده‌ایم به دلیل محدودیت‌های شرایط کشورمان است. معتقدم بورس نفت را باید در یکی از مناطق آزاد با دسترسی به مقررات وسیع‌تر نسبت به مقررات جاری کشور راه‌اندازی کنیم و طبیعی است که بورس نفتی باید در شرایط اقتصادی و روابط بین المللی مناسب‌تر ایجاد شود.»
شرایط فروش نفت خام در بورس نفت
در اولین روز280 هزار بشکه به قیمت 74.85 دلار معامله شد
280 هزار بشکه نفت خام در روز ششم آبان در نخستین عرضه این کالای استراتژیک در بورس به نرخ بشکه ای 74 دلار و 85 سنت فروخته شد.
معاملات نفت خام در بورس انرژی عصر امروز با عرضه یک میلیون بشکه نفت خام آغاز شد که در نهایت با فروش هشت محموله 35 هزار تنی به پایان رسید.
فقط چهار خریدار واجد همه شرایط برای ورود به فرایند رقابت خرید محموله های نفتی شده بودند.
متقاضیان خرید برای شرکت در معامله، باید 10 درصد ارزش سفارش را به صورت نقدی تا حداکثر 2 ساعت مانده به زمان عرضه، به حساب اعلامی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار واریز می کردند که در صورت انجام معامله، این رقم به عنوان بخشی از 20 درصد ریالی محسوب خواهد شد.
280 هزار بشکه نفت خام در روز ششم آبان در نخستین عرضه این کالای استراتژیک در بورس به نرخ بشکه ای 74 دلار و 85 سنت فروخته شد.
طرح عرضه نفت خام در بورس در سال های گذشته بارها مطرح شد اما ناکام مانده بود، در نهایت در تیرماه امسال با حمایت دولت و تاکید اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری آماده عملیاتی شدن است.
حجم عرضه نفت در بورس یک میلیون بشکه در روز است و همه خریداران نفت می‌توانند در دادوستد طلای سیاه مشارکت کنند.
نحوه فروش نفت در بورس انرژی 20 درصد ریالی و 80 درصد ارزی است. تسویه بخش ریالی (بر اساس نرخ تسعیر) به صورت نقدی پیش از تحویل محموله و تسویه بخش ارزی به صورت اعتباری، با ارائه ضمانت‌نامه بانکی تعهد پرداخت ریالی معتبر از بانک‌های مورد قبول شرکت ملی نفت ایران، پس از تحویل محموله انجام می شود.
خریدار باید بخش ارزی را در مدت زمان مشخص شده بعد از بارگیری، به طریق مورد تایید شرکت ملی نفت که در اطلاعیه عرضه اعلام می شود، واریز و تسویه کند.
تحویل نفت‌خام به خریداران در محموله‌های حداقل پنج هزار تنی (معادل حدود 35 هزار بشکه استاندارد) قابل انجام است و البته، خریداران می توانند با تجمیع قراردادهای خرید، نسبت به خرید محموله‌های بزرگتر اقدام کنند.
خریداران براساس قیمت پایه اعلامی شرکت ملی نفت ایران که طبق قیمت‌های معاملاتی امور بین‌الملل این شرکت خواهد بود، روی قیمت نفت‌خام رقابت می کنند که انتظار می‌رود ایجاد چنین فضای رقابتی منجر به کشف قیمت مناسب و شفاف شود.
بهای هر بشکه نفت خام برنت در بازارهای جهانی 77 دلار و 66 سنت و هر بشکه نفت خام سبک آمریکا 67 دلار و 59 سنت ثبت شد.
