در اوپک سیاست را از کار فنی جدا می‌کنیم

هیثم الغیص دبیرکل سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) تأکید کرد که از بازگشت ایران به بازارهای جهانی نفت خام پس از برداشته شدن تحریم‌ها علیه بخش نفت این کشور استقبال می‌کند.
دستاورد صنعت / مشروح گفت‌وگوی اختصاصی شانا با دبیرکل اوپک را در ادامه می‌خوانید.

شرایط بازار نشان می‌دهد تصمیم‌ها برای دور تازه کاهش عرضه نفت از سوی اعضای اوپک‌پلاس چندان تأثیری بر بهبود قیمت‌های جهانی نفت خام نداشته است، آیا می‌توان گفت این سیاست چندان اثرگذار نبوده است؟
ابتدا از وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران و شانا برای زمانی که به گفت‌وگو با بنده اختصاص دادند، تشکر و قدردانی می‌کنم. حضور در تهران برای بنده باعث خوشحالی و افتخار است. این نخستین سفر رسمی من به ایران در مقام دبیرکل اوپک به‌شمار می‌آید. ما در این سازمان با جمهوری اسلامی ایران، یکی از اعضای اصلی مؤسس اوپک روابطی حسنه و سازنده داریم، از این رو باز هم از اینکه برای این گفت‌وگو وقت گذاشتید کمال تشکر را دارم.
سفر به تهران و ملاقات با مقام‌های ایرانی برای بنده افتخار بزرگی است. در طول این سفر افتخار دیدار و گفت‌وگو با سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران فراهم شد، ایشان در طول این ملاقات دیدگاه‌ها و توصیه‌هایی درباره مسئولیت‌ها و چگونگی فعالیت اوپک در آینده مطرح کرد، همچنین دیدار بسیار سازنده‌ای با جواد اوجی، وزیر نفت و کارکنان مدیریت امور اوپک وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران داشتم.
در پاسخ به پرسش شما باید بگویم همان‌طور که مطلع هستید عوامل زیادی بر قیمت‌های جهانی نفت خام تأثیرگذارند. من بسیار صریح و صادقانه می‌گویم ما هیچ‌گاه در اوپک سطح قیمت خاصی را هدف‌گذاری نمی‌کنیم و دیدگاه خاصی در این زمینه نداریم.
همه اقدام‌ها و تصمیم‌های ما بر مبنای برقراری تعادل مطلوب بین تقاضا و عرضه در بازارهای جهانی نفت است که این موضوع تابع بسیاری از عناصر است: نخست، ما به شاخص‌های کلان اقتصادی در سطح جهان نگاه می‌کنیم. عوامل در حال تغییر زیادی وجود دارند. همان‌طور که می‌دانید شرایط بازار نفت بسیار پرنوسان و پویاست. ما هنوز در دوران رهایی کامل و احیا از شرایط ناشی از شیوع ویروس عالم‌گیر کرونا به سر می‌بریم، این پدیده برای سه سال بازار را به‌شدت تحت تأثیر قرار داد و هنوز هم به‌طور کامل بهبود نیافته است، به‌ویژه که محدودشدن سفرهای هوایی در سطح جهانی بر موضوع تقاضا و مصرف سوخت هوایی (سوخت جت) تأثیر می‌گذارد، بنابراین هنوز با وضعی پویا روبه‌رو هستیم.
ما انتظار داریم تا پایان سال ۲۰۲۳ میلادی مقدار تقاضای جهانی نفت خام به سطوح پیش از شیوع ویروس کرونا، حدود روزانه ۱۰۱ میلیون و ۹۰۰ هزار بشکه یا ۱۰۲ میلیون بشکه در روز برسد.
افزون بر این شاهد هستید که مسائل اقتصادی زیادی در جهان وجود دارد. مشکلات بانکی سراسر دنیا را فرا گرفته است، با توجه به تشدید سیاست‌های پولی مشکلاتی درباره تورم به‌وجود آمده است، از این رو همه این متغیرها بر اقتصاد جهان و چشم‌انداز رشد اقتصادی جهان نیز تأثیر می‌گذارد، بنابراین اعضای اوپک با توجه به بهبود از شرایط شیوع ویروس کرونا شاهد روند افزایشی و سالم تقاضای نفت هستند.
تازه‌ترین برآورد ما حکایت از این دارد که تقاضای نفت در سال جاری میلادی و در مقایسه با سال گذشته میلادی با رشد حدود ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه‌ای روبه‌رو خواهد بود که رقمی قابل‌ملاحظه است.
با نزدیک شدن فصل تابستان و نیاز به سوخت هوایی بیشتر برای افزایش سفرهای هوایی، بازگشایی مرزها در چین و ازسرگیری سفرهای هوایی در این کشور اوضاع به‌آرامی در حال بهبود است و شاهد تقاضایی مطلوب برای نفت هستیم و این وضع از ثبات بازار حمایت خواهد کرد.

همان‌گونه که شما در گفت‌وگوها و سخنرانی‌های اخیر خود اشاره کردید نبود سرمایه‌گذاری در بخش بالادست صنعت نفت در بلندمدت چالشی جدی برای صنعت و بازار نفت ایجاد می‌کند، اعضای اوپک برای مقابله با این چالش چه اقدام‌هایی می‌توانند در نظر گیرند؟ در همین حال، سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر برای نخستین بار از سرمایه‌گذاری در انرژی‌های فسیلی فراتر رفته است. آیا این به‌معنای پایان عصر نفت است؟ شما آینده صنعت نفت را در صورت نبود سرمایه‌گذاری مناسب چگونه می‌بینید؟
پرسشی عالی و بسیار مهم مطرح کردید. از زمانی که من سمت دبیرکلی اوپک را عهده‌دار شده‌ام، با همه همکارانم پرداختن به اهمیت موضوع سرمایه‌گذاری‌ها در صنعت نفت و خطر بزرگ سرمایه‌گذاری‌ ناکافی را که به‌واقع از حدود ۶ سال گذشته، از سال ۲۰۱۷ میلادی به‌دلیل رویارویی با رکود شدید و نخستین رکود بزرگ اقتصادی رخ داده است برجسته کرده‌ایم.
رقم سرمایه‌گذاری‌ها در صنعت نفت نسبت به سال‌های گذشته به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافته است و این اوضاع در سال ۲۰۲۲ میلادی با وقوع بحران شیوع ویروس عالم‌گیر کرونا وخیم‌تر و صنعت نفت زیان‌های مالی بزرگی را متحمل شد، به‌طوری که این شرایط نه‌تنها بر سرمایه‌گذاری در صنعت بالادست نفت، بلکه صنایع میان‌دست، پایین‌دست و پتروشیمی اثر سوء گذاشت.
اوپک بارها به پایین‌ بودن رقم سرمایه‌گذاری‌ها در صنعت نفت اشاره کرده است و بنده در این زمینه بسیار هشدار داده‌ام، همچنین بسیاری از وزیران نفت و انرژی اوپک هم بر خطرهای ناشی از این اتفاق تأکید کرده‌اند.
همان‌طور که شما به‌درستی اشاره کردید بنده به‌تازگی در همایش نفت و گاز خاورمیانه در دوبی بار دیگر بر اهمیت این موضوع تأکید کردم که صنعت نفت باید در زمینه سرمایه‌گذاری‌ گام‌های جدی بردارد و سرمایه‌گذاری‌ها را برای ایجاد ظرفیت‌های تازه تولید نفت افزایش دهد و این مسئولیت نباید تنها به دوش شرکت‌های ملی نفت (NOC) گذاشته شود، بلکه مسئولیت و دغدغه‌ای جهانی است. حال چرا این‌گونه می‌گویم؟ به این دلیل که نفت امروز جزء اصلی سبد انرژی است و مطمئن هستیم این کالا در آینده هم جزء اصلی سبد انرژی جهان خواهد بود.
برآوردهای ما در دبیرخانه اوپک که از سوی همکاران من در بخش تحقیقات انجام می‌شود، به‌طور واضح نشان می‌دهد اندازه اقتصاد جهانی در سال‌های آینده نسبت به شرایط کنونی دو برابر خواهد شد و افزون بر این تا سال ۲۰۴۵ میلادی شاهد افزایش یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون نفری جمعیت در جهان خواهیم بود.
ما در اوپک از افزایش سرمایه‌گذاری در تولید انرژی‌های تجدیدپذیر هم استقبال می‌کنیم، اما این نوع انرژی به تنهایی پاسخگوی نیازهای رشد اقتصادی و افزایش جمعیت جهان نیست، به‌ویژه اینکه بیشتر این رشد از سوی کشورهایی غیر عضو سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی (اوئی‌سی‌دی)، آسیا، خاورمیانه و آفریقا خواهد بود؛ مناطقی که حتی با وجود رشد منفی در کشورهای عضو اوئی‌سی‌دی، نسبت به شرایط کنونی در آینده با رشد روبه‌رو خواهند بود و مشاهده می‌شود که رشد در کشورهای غیر عضو اوئی‌سی‌دی جبران‌کننده کاهش در کشورهای عضو اوئی‌سی‌دی خواهد بود، بنابراین معتقدیم افزایش تقاضا برای انرژی که برآورد می‌شود از هم‌اکنون تا سال ۲۰۴۵ میلادی حدود ۲۳ درصد باشد باید با عرضه نفت پاسخ داده شود.
تقاضا برای نفت تا سال ۲۰۴۵ میلادی نسبت به رقم کنونی نزدیک به ۱۳ میلیون بشکه در روز افزایش خواهد یافت از این رو تأمین آن به سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی نیاز دارد.
براساس برآوردهای اوپک، تا سال ۲۰۴۵ میلادی به ۱۲ تریلیون و ۱۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در صنعت نفت نیاز داریم که ۹ تریلیون و ۵۰۰ میلیارد دلار آن تنها باید در بخش بالادست به‌منظور انجام فعالیت‌های اکتشاف و تولید اختصاص یابد و بر این اساس نیاز بخش پایین‌دست و صنایع پالایشی یک تریلیون و ۵۰۰ میلیارد دلار است و یک تریلیون دلار هم باید برای سرمایه‌گذاری در بخش میان‌دست در نظر گرفته شود.
ما با یک زنجیره‌ ارزش کامل روبه‌رو هستیم که باید تکمیل شود و سرمایه‌گذاری در این بخش‌ها یک ضرورت است، در غیر این صورت ما در اوپک به‌طور جدی به شرکت‌ها و کشورها توصیه می‌کنیم که سرمایه‌گذاری‌ها اندک در آینده برای قیمت انرژی پیامدهایی را به همراه خواهد داشت، بنابراین سرمایه‌گذاری بحثی است که در هر جا و هر مورد بنده به حیاتی بودن آن اشاره می‌کنم.

آیا فکر می‌کنید که نبود سرمایه‌گذاری‌های مناسب و به‌دنبال آن بر هم ریختن تعادل بین عرضه و تقاضا در بازارهای جهانی، افزایش قیمت نفت در آینده را رقم می‌زند؟
احتمال وقوع این سناریو وجود دارد، زمانی که روند سرمایه‌گذاری‌های اندک تداوم یابد، این احتمال وجود دارد که جهان بی‌شک شاهد افزایش بالقوه نه‌تنها در سطح قیمت‌ها، بلکه نوسان‌های بازار نفت باشد.
وقوع نوسان‌ها در بازار نفت برای مصرف‌کنندگان، تولیدکنندگان و البته کل اقتصاد جهان بسیار مضر است، کشورها باید برای بودجه‌های ملی خود برنامه‌ریزی کنند. شرکت‌ها، کسب‌وکارها، افرادی مانند من و شما باید بتوانیم برای درآمد و هزینه‌های ماهانه خود برنامه‌ریزی کنیم.
نوسان‌ در بازار نفت به همان اندازه که مضرترین دشمن تولیدکنندگان به‌شمار می‌آید، به‌شدت به ضرر مصرف‌کنندگان است، بنابراین رقم پایین سرمایه‌گذاری همان‌طور که بارها گفته‌ام، نوسان‌های بیشتر را رقم می‌زند و این اتفاق در آینده سبب افزایش قیمت و به‌دنبال آن بالا رفتن تورم می‌شود.
این موضوع نشانه بسیار واضحی است، زیرا ما اکنون با نوسان‌هایی روبه‌رو هستیم که در نتیجه سرمایه‌گذاری‌های اندک در سال‌های گذشته رخ داده‌اند.
پیش از رکود اقتصادی و وقوع بحران شیوع ویروس عالم‌گیر کرونا، شاهد سالانه ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در صنعت نفت بودیم اما امروز این رقم به سطوح ۳۵۰ تا ۴۰۰ میلیارد دلار رسیده، اگرچه این رقم اندکی بهبود یافته، اما هنوز بهبود به اندازه کافی نبوده است و در این شرایط، اوپک در مسیر ایجاد فضای مناسب و باثبات سرمایه‌گذاری و بازاریابی گام برمی‌دارد تا جلو نوسان‌های بالا یا پایین گرفته شود.
اوپک مانند همیشه تلاش می‌کند تعادل بین عرضه و تقاضا را بهبود بخشد و زمانی که این ثبات تحقق یابد، شرکت‌های ملی نفت، شرکت‌های بین‌المللی به سوی همکاری و سرمایه‌گذاری بیشتر در تجارت نفت جذب و تشویق می‌شوند.

نظر شما درباره مسئولیت تولیدکنندگان نفت در قبال سیاست کربن‌زدایی از فعالیت‌های نفتی و گام برداشتن در مسیر تحقق هدف به صفر رساندن انتشار کربن چیست؟
این هم پرسشی عالی و کلیدی است؛ کربن‌زدایی باید همگام و همراه سرمایه‌گذاری باشد. اگرچه در بسیاری از نقاط جهان این باور وجود دارد که نفت عامل آلودگی است، اما ما می‌گوییم درست است که شاید فعالیت‌های نفتی با آلودگی همراه باشد اما نمی‌توان گفت نفت تنها منبع آلودگی است.
مواردی دیگر هم در آلودگی و آلایندگی‌ دخیل هستند، صنعت کشاورزی هم بر محیط زیست اثر سوء دارد، صنعت زغال‌سنگ و بسیاری از منابع دیگر هم سبب آلودگی می‌شوند. من باید واضح بگویم، البته هنوز صددرصد قطعی نیست، اما آیا حجم آثار سوء کربن خودروهای الکتریکی مشخص است؟ برای ساخت بعضی از تجهیزات خودروهای برقی هم به فعالیت صنایع پتروشیمی نیاز داریم.
برای باتری‌ این خودروها پس از پایان عمر مفیدشان چه اتفاقی رخ می‌دهد؟ ضایعات آنها چگونه دفع می‌شود؟ آثار سوء به جامانده از کربن ناشی از تولید مواد اولیه و مواد معدنی مورد نیاز برای ساخت این باتری‌ها چه مقدار است؟ بنابراین وقتی می‌گوییم شرکت‌های نفتی باید به سرمایه‌گذاری‌ در بخش نفت ادامه دهند منظورمان این است که در کنار سرمایه‌گذاری‌ها باید عملیات خود را بهبود بخشند و این گام در توسعه و برداشت از میدان‌های نفتی کشورهای عضو اوپک هم در حال اجراست.
برای ما افتخار است که می‌بینیم همه کشورهای عضو اوپک معاهده تغییرات اقلیمی پاریس را امضا کرده‌اند. این اقدام نخست است، در اقدام بعدی بسیاری از شرکت‌های ملی نفت و وزارتخانه‌های نفت و انرژی کشورهای عضو اوپک در حال اجرای برنامه‌ها و گام‌های جدی برای کربن‌زدایی از فعالیت‌های خود و تلاش برای محدود کردن انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از انجام عملیات بالادستی و پایین‌دستی نفت هستند که همسو با تحقق اهداف توافق‌نامه تغییرات اقلیمی پاریس انجام می‌شوند.
افزون بر این کشورها و شرکت‌های عضو اوپک در مسیر سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر گام برداشته‌اند که پروژه‌های تولید هیدروژن، اجرای پروژه‌هایی بر مبنای اقتصاد دورانی کربن، طرح‌های سبز در عربستان سعودی و خاورمیانه از جمله این اقدام‌ها در مسیر توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در کشورهای عضو اوپک است.
همه این موارد نمونه‌هایی است که ما چگونه می‌توانیم انتشار گازهای گلخانه‌ای را محدود کنیم و از مقدار انتشار کربن در صنایع خود بکاهیم، بنابراین باید بگویم ما در حال کار کردن برای از میان بردن یک تصور اشتباه درباره اعضای اوپک در زمینه محیط زیست و در عین حال روشن کردن نقش اعضای این سازمان به‌منظور کاهش آثار سوء کربن و انتشار گازهای گلخانه‌ای در فعالیت‌های صنعت نفت برای همگان در سراسر جهان هستیم.

اوپک و آژانس بین‌المللی انرژی در بعضی موارد گزارش‌های متفاوتی از وضع بازار نفت از نظر تقاضا ارائه کرده‌اند، به نظر شما دلیل وجود این تفاوت‌ها چیست؟
پیش از هر بحثی می‌خواهم بگویم که من به‌عنوان دبیرکل اوپک بسیار افتخار می‌کنم که در بخش تحقیقات دبیرخانه این سازمان که برخی از آنان از جمهوری اسلامی ایران هستند، افرادی بسیار کاردان، فداکار و حرفه‌ای فعالیت می‌کنند. این افراد از نظر فنی واجد شرایط هستند و صلاحیت لازم را دارند و در عین حال توانسته‌اند بعضی از دقیق‌ترین تحقیقات و پژوهش‌ها را برای پیش‌بینی تحولات بازار ارائه دهند.
فکر نکنید به‌خاطر اینکه دبیرکل اوپک هستم این چنین می‌گویم، بلکه این موضوع از دیگر منابع و رسانه‌های‌ بین‌المللی هم نقل شده است که طی ۶ تا ۹ ماه گذشته دو یا سه مرتبه اوپک را به‌دلیل پیش‌بینی‌ها و برآوردهای دقیقش تحسین کرده‌اند.
من نمی‌خواهم درباره نهاد و سازمان‌های دیگر و اینکه چگونه پیش‌بینی خود را انجام می‌دهند صحبت کنم، زیرا این کار مربوط به خودشان است. در اوپک، ما سیاست را از کار فنی کنار می‌گذاریم و از این رو با اطمینان می‌گویم که اعداد ما مستدل، مستحکم و بر مبنای عوامل اقتصادی، جزئیات دقیق است و این ارقام به پیش‌بینی دقیق منتج می‌شود، بنابراین باز هم می‌خواهم از این فرصت استفاده کنم و از همه همکارانم که در بخش تحقیقات کار می‌کنند به خاطر زحماتشان تشکر کنم. من به‌واقع به این گروه افتخار می‌کنم.

نقش ایران و به‌طور کلی نقش اوپک را در شرایط بازار نفت چگونه ارزیابی می‌کنید؟ به نظر شما بازگشت کامل ایران به بازار چه تأثیری بر اوضاع خواهد داشت؟
ایران بازیگری کلیدی و اساسی در بازار نفت است، جمهوری اسلامی ایران اکنون با تحریم دست‌وپنجه نرم می‌کند و این موضوع سبب محدودیت تولید این کشور می‌شود. ما می‌دانیم که ایران این توانایی را دارد که در مدتی بسیار کوتاه تولید خود را به مقدار قابل‌توجهی افزایش دهد و این اتفاق را در سال ۲۰۱۵ میلادی زمانی که تحریم‌ها برداشته شد، شاهد بودیم.
من معتقدم ایران توانسته است تولید خود را حدود یک میلیون بشکه در روز افزایش دهد و ما معتقدیم ایران همچنان در حال سرمایه‌گذاری در صنعت نفت است و در ملاقات با آقای اوجی متوجه شدم سرمایه‌گذاری‌های قابل‌توجهی در بخش‌های بالادست، پایین‌دست و صنایع پتروشیمی ایران در حال انجام است، بنابراین می‌توان گفت ایران در اوپک بازیگری کلیدی و اساسی است و این مؤید آن است که اوپک همواره به عرضه پایدار و قابل اعتماد نفت به مشتریان و کشورها در سراسر جهان ادامه خواهد داد.
ما از بازگشت کامل ایران به بازارهای جهانی نفت خام در آینده استقبال می‌کنیم و مشتاقانه منتظر آن روز هستیم. همان‌گونه که مشاهده می‌کنید بازارهای جهانی در حال رشد و تقاضا برای نفت هم در حال افزایش است و ما معتقدیم ایران در میان خانواده و کشورهای برادر و دوست خود در اوپک بازیگری مسئول است.
من مطمئنم که همکاری و هماهنگی مطلوب با یکدیگر برای حصول اطمینان از برقراری تعادل در بازار نفت ادامه خواهد یافت، همان‌طور که اوپک در سال‌های گذشته این راه را دنبال کرده است.

آیا اوپک به تلاش‌های خود برای بازگرداندن اعضای جداشده مانند قطر، اکوادور و اندونزی به این سازمان ادامه خواهد داد؟
این موضوع از مسائلی است که من از زمان به عهده گرفتن سمت دبیرکلی اوپک‌ به آن تأکید داشته‌ام و تنها از سوی من مطرح نبوده، بلکه وزیران نفت و انرژی کشورهای عضو هم هدف «اوپک درهای باز دارد» را دنبال می‌کنند و از سال ۱۹۶۰ میلادی این سیاست همواره پایدار بوده است.
در دوره‌های مختلف بعضی از اعضا رفته‌اند و بعضی از آنها که رفته‌اند بازگشته‌اند، بعضی کشورها هم علاقه‌مند پیوستن هستند، حال این در برای قطر، اکوادور، اندونزی یا دیگران همواره باز است، ما توافقنامه همکاری (Declaration of Cooperation) را در سال ۲۰۱۷ میلادی تدوین کردیم. این اتحادی است که در آن ۱۰ تولیدکننده خارج از اوپک هم حضور دارند و همکاری نزدیکی با ما دارند.
حال امیدوارم در آینده هم شاهد این باشیم که بعضی از اعضای خارج از اوپک حاضر در توافق‌نامه همکاری برای پیوستن به اوپک به‌عنوان عضو فعال ابراز تمایل کنند.
درِ این سازمان به روی تولیدکنندگان نفت باز است و ما از عضویت و همکاری با آنها استقبال می‌کنیم، زیرا ما در کنار یکدیگر به‌دنبال تأمین ثبات عرضه و تقویت رشد اقتصادی در سراسر جهان هستیم، درنتیجه از بازگشت دوباره قطر، اکوادور و بسیاری دیگر که مایل به پیوستن به این سازمان باشند، استقبال می‌کنیم.

گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر اینکه اوپک جایگاه خود را برای ادامه فعالیت به‌عنوان سازمانی مستقل و مؤثر، پس از شکل‌گیری ائتلاف تولیدکنندگان عضو اوپک و غیراوپک موسوم به اوپک‌پلاس از دست داده، مطرح است نظر شما در این باره چیست؟
من فکر می‌کنم این سخن یک ارزیابی غیرمنصفانه است، زیرا من بر این باورم که اوپک از سال ۱۹۶۰ میلادی قدرتی مسلط بوده و توانسته است بسیاری از کشورها و همان‌طور که گفتم ۱۰ کشور تولیدکننده نفت خارج از این سازمان را برای تثبیت بازار نفت و برقراری تعادل در بازارهای جهانی با خود همراه کند.
اوپک با وجود همه نوسان‌ها و چالش‌های پیش‌روی خود در بیش از ۶۰ سال گذشته از زمان تأسیس این سازمان، بازیگری فعال و ثابت‌قدم در بازارهای جهانی نفت خام بوده است. آشفتگی‌ها و بحران‌های جهانی در طول تاریخ فعالیت این سازمان هرگز مانع از آن نشد که اوپک نقش محوری خود در صحنه انرژی جهان را از دست دهد.
درخواست از اوپک برای گام برداشتن به جهت‌های مختلف در واقع نشان‌دهنده اهمیت این سازمان است و همکاری اعضایش با دیگر تولیدکنندگان نفت جهان در قالب ائتلاف اوپک‌پلاس تلاشی بین‌المللی است و ما این را در پیش گرفتیم تا بازیگران بیشتری را برای مشارکت فعال آنها در ثبات‌بخشی به بازار نفت گردهم بیاوریم.
این بدان معناست که اوپک اهمیت و نقش محوری خود را از دست داده است؟ خیر! اگر اوپک نقش خود را از دست داده بود، فکر نمی‌کنم این کشورها در قالب اتئلافی موسوم به اوپک‌پلاس با این سازمان وارد همکاری می‌شدند.
اوپک به همکاری بین‌المللی و گفت‌وگو نه‌تنها با تولیدکنندگان، بلکه با بسیاری از مصرف‌کنندگان کلیدی در جهان مانند اتحادیه اروپا، چین و هند اعتقاد راسخ دارد و شاهد هستید که این همکاری‌ها اکنون هم وجود دارند.
ما در حال کار روی توسعه همکاری با مصرف‌کنندگان کلیدی در سراسر جهان مانند ژاپن، کره‌جنوبی و دیگر کشورها هستیم، بنابراین اوپک همواره از گفت‌وگو و همکاری استقبال می‌کند. درهای این سازمان برای همکاری و پیشرفت چه در زمینه انرژی و چه در جنبه‌های دیگر همواره رو به همگان باز است.

شانا – امیر دشتی، جواد اصغری و نگار صادقی