معیارهایی برای خلق استراتژی موفق کسب و کار
رضا رفیعی راد
استراتژی هوشمندانه برگ برنده‌ی شرکت‌های موفق در بازار‌های به‌شدت رقابتی است. در تدوین استراتژی هوشمندانه چه معیارهایی باید لحاظ شود؟
شرکت‌هایی که می‌خواهند رشد سریعی داشته باشند، باید از استراتژی منسجم و جامعی برای تحکیم موقعیت خود و تقویت مزیت رقابتی در بازار برخوردار باشند. استراتژی در واقع عکس‌العمل به برنامه‌ی رقبا و اتفاقات بازار است. اگر حواستان فقط به مدیریت داخلی شرکت باشد، چشم‌انداز خود را از دست می‌دهید و بسیاری از فرصت‌ها از بین خواهد رفت. اما هر استراتژی نمی‌تواند موفق باشد. برای کسب اطمینان از صحت منطق فکری باید به معیار‌های زیر توجه داشته باشید.
مشتریان
آگاهی دقیق از نیاز واقعی و سلیقه‌ی مشتریان بسیار حیاتی است. نظر آن‌ها را جویا شوید و از دغدغه‌های آنان بپرسید. آیا برای بهتر شدن خدمات ارائه‌شده پیشنهادی دارند؟ به‌جای طرد کردن مشتریان ناراضی آن‌ها را عزیز بدارید و علت نارضایتی آن‌ها را جویا شوید. به خاطر داشته باشید که اثر تبلیغاتی و جذب مشتریان راضی بسیار بیش‌تر از هر طرح تبلیغاتی است.
چشم‌انداز
توجه خود را فقط به مشتریان فعلی معطوف نکنید. دلیل مراجعه و عدم مراجعه‌ی مردم به کسب و کارتان را کشف کنید. از معیار‌های تصمیم‌گیری و کانال‌های خرید آن‌ها آگاه شوید. به ارزش هر یک از خدمات خود نزد آن‌ها پی ببرید. هر چه در توان دارید برای رفع موانع جذب مشتریان تلاش کنید.
بازار
اطلاع از چم و خم بازار و تغییرات آن برای کارآفرینان بسیار ضروری است. اگر در بازار‌های مختلفی فعالیت میکنید، اهمیت این قضیه بسیار بیش‌تر می‌شود، زیرا با مشغله‌ی بیش‌تر، احتمال حواس‌پرتی و غفلت بسیار بیش‌تر می‌شود.
رقیبان مستقیم
پیشرفت در بازار بدون آگاهی از برنامه‌ی رقیبان امکان‌پذیر نیست. آیا آن‌ها محصول جدیدی به بازار عرضه کرده‌اند؟ شعبه‌های جدیدی تأسیس می‌کنند؟ اطلاع از آگهی‌های استخدامی رقبا می‌تواند اطلاعات بسیاری در مورد برنامه‌های آتی آن‌ها فاش کند.
برای کسب اطلاعات دقیق‌تر مصاحبه با نیروهای مستعفی نیز اطلاعات بسیاری در اختیارتان قرار خواهد داد.
رقیبان غیر مستقیم
متأسفانه بسیاری از کسب و کار‌ها فقط روی رقیبان مستقیم خود تمرکز می‌کنند. باید به همه‌ی گزینه‌هایی که مشتریانتان برای رفع نیاز‌های خود در اختیار دارند، توجه کنید. به خاطر داشته باشید که آمادگی احتمالی برای تغییر رویه‌ی مشتریان بالقوه باعث طرح برنامه‌ی مناسب و جلوگیری از غافلگیری خواهد بود.
صنعت
تغییرات تولید و ظهور فناوریهای جدید که فعالیت شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد، تحت نظر بگیرید. شاید صنعتی که در آن فعالیت میکنید، دوران آخر خود را طی می‌‌کند و لازم باشد هر چه سریع‌تر رویه‌ی خود را تغییر دهید.
فناوری
استفاده از فناوریهای جدید و به‌روز‌رسانی تجهیزات اهمیت بسیاری در تقویت توان رقابتی دارد. بسیاری از شرکت‌های بزرگی که اکنون وجود ندارند، از همراهی با فناوری عقب مانده بودند. هر چه سریع‌تر برای تطبیق فعالیت خود با فناوری جدید اقدام کنید.
نیروی کار
در مراحل رشد شرکت احتیاج به نیروی متخصص بیش از پیش احساس می‌شود. شرکت‌های بزرگ دنیا همواره نیروی انسانی را سرمایه‌ی اصلی خود می‌دانند. از میانگین دستمزدها اطلاع کسب کنید و با پرداخت حقوق و پاداش‌های منصفانه مانع از جذب نیروهای متخصص خود توسط رقیبان شوید. به قول مارک زاکربرگ: با کارمندانتان درست رفتار کنید تا آن‌ها از اینترنت شرکت شما برای یافتن کار استفاده نکنند.
اقتصاد
مسائلی مانند نرخ بهره و رشد اقتصادی بر فضای کسب و کار بسیار تأثیر‌گذار هستند. البته باید به تأثیر غیر مستقیم این مسائل بر حوزه‌ی فعالیت خود نیز آگاه باشید. برای مثال افزایش نرخ بهره بر بازار املاک و مستغلات تأثیر منفی می‌گذارد و باعث کاهش ساخت و ساز می‌شود. در نتیجه صنایع مرتبط با ساخت و ساز نیز با رکود مواجه می‌شوند.
سیاست
از تأثیر سیاست بر فضای کسب و کار نمی‌‌توان چشم‌پوشی کرد. هر گونه اصلاحات یا تنش‌های سیاسی می‌تواند حتی منجر به ورشکستگی شرکت‌های بزرگ و کوچک شود. علاوه بر توجه به سیاست‌‌های داخلی دولت سیاست خارجی کشور‌‌های تأثیر‌گذار را نیز دنبال کنید.
فرهنگ
تحولات فرهنگی باعث تغییر در انتظارات، سلیقه‌ی خرید و اولویت‌‌های مشتریان می‌شود. گاهی اوقات این تغییرات بسیار سریع‌تر از پیش‌بینی‌‌های انجام‌شده رخ می‌‌دهند. شرکت‌‌ها هر چه زودتر بتوانند این تغییرات را درک کنند و خود را با آن تطبیق دهند، از منافع تجاری بیش‌تری برخوردار خواهند شد.
جمع‌بندی
معیار‌های دیگری نیز هستند که متناسب با کسب و کار خود باید به آن‌ها توجه کنید؛ اما موارد اشاره‌شده عمومی‌تر هستند. باید از وضعیت و آگاهی خود در هر یک از این موارد به جمع‌بندی برسید. هر چه انتخاب‌های خردمندانه‌تری در تعیین استراتژی داشته باشید، بهتر می‌توانید از مزیت رقابتی آن‌ها بهره ببرید و از بحران‌‌های پیش‌رو در امان باشید.
