سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران ( ایمیدرو ) ، جزء معدود سازمان های توسعه ای کشور است و در حوزه معدن و صنایع معدنی وضعیت منحصر به فردی دارد . سازمان های توسعه ای ، نقش توسعه های تخصصی در کشورها را به عهده دارند . این سازمان ها از بالادست شبیه به دولت و از پایین دست شبیه به بخش خصوصی هستند، در امور حاکمیتی ورود نمی کنند ، مشاور دولت ها و همراه بخش خصوصی هستند. این نهادها خلاء بین دولت و بخش خصوصی در توسعه را پوشش می دهند و از همه مهمتر، نه از قوانین حاکمیت عدول می کنند و نه با بخش خصوصی رقابت دارند.
طی سال های گذشته، در بخش معدن و صنایع معدنی کشور ، با کاهش ضریب سرعت رشد مواجه شدیم و حتی برخی طرح ها کاملا متوقف شد. این مشکل دلایل متعددی داشت ، از این رو سه دلیل در اولویت چالش های ایمیدرو قرار گرفت.
1- واگذاری اشتباه و نابجای برخی بنگاه ها و شرکت ها که موجب شد، ضمن کاهش درآمد در بخش توسعه ، اداره شرکت های بزرگ و استراتژیک به دست بخش غیر تخصصی سپرده شود . واگذاری بنگاه ها به عنوان رد دیون ، موجب اجرای ناصواب خصوصی سازی در کشور شد .
2- تحریم های ناعادلانه علیه جمهوری اسلامی ایران که موجب ایجاد مشکل در خرید و انتقال تجهیزات مورد نیاز طرح های توسعه و خطوط تولید شد . علاوه بر آن ، صادرات محصولات ایرانی به بازارهای بین المللی و انتقال وجه به ایران با مشکلات پیچیده ای روبرو شده بود .
3- وضعیت ناپایدار در بازار کامودیتی و کاهش تقاضا در بازار، که موجب کاهش چشم گیر قیمت ها و در نهایت کاهش درآمد در زنجیره معدن شد .
بنابراین با توجه به سه مشکل برون سازمانی فوق و برخی مشکلات درون سازمانی از جمله تغییرات متناوب مدیریتی در سطح مدیریت ارشد سازمان در فواصل کوتاه، موجب شد، در تحقق اهداف معدن و زنجیره معدنی با تاخیر مواجه شویم.
در سه سال اخیر با درایت در راهبری سیستم ، موفق به حل برخی موانع شدیم . از مدل های مختلف برای تامین مالی استفاده کردیم و در بسیاری از مواقع ، ضمن اجرای طرح ها ، از هزینه های مستقیم توسعه کاستیم . در برخی موارد با بخش خصوصی مشارکت کرده و علاوه بر کاهش هزینه ها به رشد بخش خصوصی کمک کردیم . در طرح هایی مثل سرب و روی مهدی آباد ، با مدل کنسرسیومی پیش رفته و نتایج بسیار مطلوبی حاصل شد . امروز در مهدی آباد یک کنسرسیوم قابل قبول با حضور طرف های ایرانی و خارجی در حال فعالیت است که این امر موجب جذب سرمایه گذاری و تکنولوژی خارجی و همچنین رشد و بالندگی طرف ایرانی خواهد شد .
تصویب برجام و رفع تحریم ها موجب حضور بسیار درخشان و قابل ملاحظه شرکت های صاحب تکنولوژی و سرمایه گذاران خارجی در ایران شده است . رشد و توسعه ایران برای رسیدن به اهداف چشم انداز، بدون سرمایه گذاری مستقیم خارجی تقریبا غیر ممکن است . تا کنون بالغ بر 20 یاداشت تفاهم بین ایمیدرو و شرکت های معتبر بین المللی امضاء شده و در حال پیگیری برای اجرایی شدن آنها هستیم . به عنوان مثال ؛ بر اساس یکی از همین تفاهم نامه ها شرکت مشترکی به نام پرشین متالیکز با مشارکت ایمیدرو و شرکت دانیلی ایتالیا به منظور توسعه هر چه بیشتر صنایع فلزی، پایه گذاری شده است.
از سوی دیگر وضعیت بازار مواد معدنی نسبت به سال گذشته، از موقعیت و پایداری مناسب تری برخوردار و موجب افزایش درآمدهای زنجیره معدن شده است. این موضوع نیز به نوبه خود ، موجب افزایش سرعت توسعه و تسریع در به بهره برداری رسیدن طرح های در دست اجرا خواهد شد.
در همین شرایط ، تیم برنامه ریزی استراتژیک ایمیدرو ، در حال به روز رسانی و تدوین استراژی های ایمیدرو در توسعه روابط بین الملل و جذب سرمایه گذاران و تکنولوژهای برتر است. این تیم، با مطالعه ایران و سایر کشورها، بویژه کشورهای مشابه، در حال عارضه یابی در وضعیت موجود است. البته برخی قوانین دست و پا گیر نیز می بایست هر چه زودتر اصلاح شود.
همه این موارد به منظور تعریف و راه اندازی طرح های توسعه ای در زنجیره معدن کشور است . ایجاد ارزش افزوده در این زنجیره موجب افزایش چشم گیر GDP و اشتغالزایی گسترده و پایدار در سطح ایران اسلامی خواهد شد . تقویت تولیدات زنجیره معدنی به توسعه صنایع پایین دستی منجر و ایران را برای اجرای مقتدرانه اقتصاد مقاومتی آماده می سازد. بدون شک، مسیر خروج از تولید تک محصولی و وابستگی اقتصاد کشور به نفت، از زنجیره معدن عبور می کند.
