گرمایش زمین اصطلاحی است که نزدیک به صد سال پیش توسط یک دانشمند سوئدی بکار برده شد.
سوانت آرنیوس در آن زمان به این نتیجه رسید که پخش شدن دود سوخت های فسیلی باعث بالا رفتن دمای زمین می شود.
عبارت “گرمایش زمین” از ۳۵ سال پیش در ادبیات زیست محیطی رایج شد.
امروز اکثریت قریب به اتفاق دانشمندان قبول دارند که فعالیت های بشر به گرم تر شدن زمین منجر شده است.
ساز و کار گرمایش زمین به این شکل است: گازهایی که بواسطه سوزندان سوخت های فسیلی مثل ذغال سنگ و نفت وارد جو زمین می شود، مقدار زیادی از اشعه خورشید را مانند یک گلخانه در جو زمین نگاه می دارد و دیگر به بیرون از اتمسفر باز نمی گردانند.
هر چه غلظت دی اکسیدکربن و دیگر گازهای گلخانه ای در هوا بیشتر شود حرارت هوا هم بالاتر خواهد رفت.
به گازهایی مانند دی اکسید کربن و متان که حرارت کره زمین را بالا می برند “گازهای گلخانه ای” گفته می شود زیرا تاثیر آن بر روی زمین مانند تاثیر یک گلخانه است.
وقتی جو زمین گرم شود، اولین و مهم ترین تاثیر آن آب شدن توده های عظیم یخ در قطب شمال است. آب شدن یخ های قطبی هم آب دریاها را گرم تر می کند هم سطح آب را بالا می برد.
این فعل و انفعالات باعث نوسانات شدید در آب و هوای جهان می شود. از این رو عبارت “تغییرات اقلیمی” هم به عنوان جایگزینی برای عبارت “گرمایش زمین” به کار می رود.
از جمله تغییرات اقلیمی، طوفان های مهیب و خشکسالی ممتد است. نقطه های مختلف جهان سرماها و گرماهای خارج از فصل و غیر طبیعی را تجربه می کنند.
بیشترین زیان های گرمایش زمین – تغییرات اقلیمی – متوجه کشورهای فقیر و رو به توسعه است مخصوصا اگر جزیره باشند یا مرزهای ساحلی طولانی داشته باشند.
متضرر دیگر تغییرات اقلیمی کشورهایی هستند که در معرض خشکسالی قرار دارند.
برای مقابله با گرم تر شدن زمین، دانشمندان و دولتها به شیوه های مختلفی می اندیشند که اصلی ترین آنها طبعا کاهش گازهای گلخانه‌ای است.
اما این در عمل کاری است دشوار. از زمان انقلاب صنعتی به این طرف، چرخ های رشد و توسعه اقتصادی با سوزاندن هزاران هزار میلیارد سوخت فسیلی ممکن شد.
رو آوردن به انرژی های پاک هم هزینه هنگفتی می طلبد هم منافع زیادی را به خطر می اندازد اما جهان به این نتیجه رسیده که ادامه این روند هم ممکن نیست.
هر چند همه سوانح طبیعی در دنیا به گرمایش زمین ارتباط ندارد اما این پدیده دلیل اصلی خطراتی است که بواسطه بکارگیری سوخت های فسیلی نسل های امروز و فردا را تهدید می کند.
