حسن روحانی رئیس جمهور در روزهای پایانی فروردین فازهای ۱۷ تا ۲۱ میدان گازی پارس جنوبی را افتتاح کرد.
رئیس جمهور در مراسم افتتاح این فازها گفت که دولتش “ظرفیت تولید” گاز میدان پارس جنوبی را از روزی “۲۴۰ میلیون متر مکعب به ۵۷۵ متر مکعب” رسانده است. وزارت نفت می‌گوید ۲۸ فاز پارس جنوبی در صورت تکمیل می توانند تا ۷۰۰ میلیون متر مکعب در روز گاز تولید کنند.
اما آیا در تولید از پارس جنوبی به قطر رسیده ایم ؟
بنابر گزارشها تولید روزانه ایران از میدان پارس جنوبی آن به ۵۷۵ متر مکعب در روز رسیده است و با تولید قطر از این میدان تقریبا برابر شده است. ماه پیش شرکت دولتی نفت قطر بیانیه ای منتشر کرد که از آن برآورد می‌شود تولید روزانه از میدان شمالی یعنی همین میدان گازی مشترک پارس جنوبی حدود ۵۶۶ میلیون متر مکعب در روز است. با این حساب، برداشت ایران کمی بیشتر شده است. گرچه آمارهای نهایی تولید گاز امروز ایران با تاخیر در آمار سازمان‌های مطالعات انرژی جهان منعکس خواهد شد.
در حال حاضر، تولید سالانه گاز ایران از قطر بیشتر است. آمار سالانه شرکت بریتانیایی بی پی، نشان می دهد که تولید ایران از اول دهه ۱۹۸۰ میلادی از قطر بیشتر بوده و تنها در سال ۲۰۱۳ برای یک سال ایران عقب افتاده است. با این تفاوت که منابع مشترک پارس جنوبی، کمتر از نصف کل منابع ایران را تشکیل می دهد اما تقریبا تمام تولید گاز قطر از این مخزن مشترک است.
برداشت از منابع پارس جنوبی از این نظر برای دولت ها اهمیت دارد که می‌تواند به یک منبع درآمد عمده تبدیل شود. ایران سومین تولید کننده بزرگ گاز در جهان بعد از روسیه و آمریکا است، اما به دلیل مصرف داخلی بالا و نبود زیرساخت‌های لازم برای پالایش گاز توان صادرات قابل توجهی ندارد و برای افزایش توان صادراتش، باید تولیدش را بالاتر ببرد.
توسعه پارس جنوبی
براساس تازه ترین گزارش وزارت انرژی آمریکا، فازهای ۱۵ تا ۱۸ قبلا تولید گاز را شروع کرده بودند اما به ظرفیت کامل نرسیده بودند. مشخص نیست که فازهای ۱۷ و ۱۸ که به تازگی افتتاح شدند، آیا به ظرفیت کامل تولید ۵۶ میلیون متر مکعب گاز در روز رسیده‌اند یا نه.
اما فازهای ۱۹، ۲۰ و ۲۱ قبلا گاز تولید نکرده بودند. پارس جنوبی در مجموع ۲۸ فاز دارد، که فازهای یک تا ۱۰ و فاز ۱۲ در سال‌های گذشته تکمیل شده اند.
رئیس جمهوری ایران بهره برداری از فاز اول طرح توسعه لایه‌های نفتی میدان مشترک پارس جنوبی را هم اعلام کرد که از آن روزانه تا ۳۵ هزار بشکه نفت تولید می‌شود.
افتتاح فازهای پارس جنوبی توسط دولت‌های ایران یکی از موضوعات بحث برانگیز در فضای سیاسی است. منتقدان دولت‌ها را به استفاده سیاسی از مراسم بهره برداری از پروژه های نفت و گاز متهم می‌کنند. برای نمونه فازهای ۱۵ و ۱۶ پارس جنوبی را یک بار محمود احمدی نژاد و یک بار هم حسن روحانی افتتاح کرده بودند.
حسن روحانی در سخنرانی اش در عسلویه گفت که افتاح فازهای جدید “روز ماندگار صنعت، نفت و مدیریت ایرانی و روز تحقق اقتصاد مقاومتی در صنعت نفت است.”
از روسیه دومین منابع بزرگ گاز طبیعی جهان را دارد. با آنکه از نظر تولید هم در جهان سوم است اما در بازار صادرات گاز نقشی ندارد.
وزارت انرژی آمریکا می‌گوید در سال ۲۰۱۵ ایران حدود ۸۰ درصد تولید گازش را در داخل مصرف کرده است. ۱۲ درصد در چاه‌ها تزریق شده و هفت درصد هم سوزانده شده است. ایران دو سال پیش در سوزاندن و هدر دادن گاز استخراجی، از روسیه پیش افتاد و به رتبه اول جهان رسید. دلیل سوزاندن گاز، توسعه نیافتن امکانات پالایش و ذخیره است.
