سال ۱۳۹۶ با عنوان «اقتصاد مقاومتی؛ تولید و اشتغال» برای شرکت ملی پالایش و پخش با اتفاق‌های زیاد و اجرای طرح‌های مهمی همراه بود. راه‌اندازی فاز نخست پالایشگاه ستاره خلیج فارس و همچنین فاز دوم آن که در آخرین روزهای سال رقم می‌خورد، افزایش ظرفیت و کیفیت پالایشگاه‌های لاوان، اصفهان و اجرای طرح‌های آنها که منجر به افزایش تولید بنزین یورو ۴ در کشور شد، راه‌اندازی سامانه دیسپچینگ میترینگ، نوسازی انبار نفت ری، تامین سوخت زمستانی و … از دیگر اقدام‌ها و عملکرد این شرکت در سال ۹۶ است که به برخی از مهم‌ترین آنها اشاره می‌شود.
راه‌اندازی فاز نخست و دوم پالایشگاه ستاره خلیج فارس
پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس از جمله طرح‌های مهم و کلیدی است که فاز نخست آن اردیبهشت امسال به بهره‌برداری رسید و روزانه ۱۲ میلیون لیتر بنزین یورو ۵، ۴,۵ میلیون لیتر نفت‌گاز، یک میلیون لیتر نفت سفید و یک میلیون و ۳۰۰ هزار لیتر گاز مایع به تولید کشور اضافه کرد. همچنین تولید بنزین در فاز دوم این پالایشگاه در آخرین روزهای امسال آغاز شد، این در حالی است که ۲۵ بهمن امسال واحد تقطیر فاز دوم این پالایشگاه افتتاح شد.
بهره‌برداری از نخستین پل کابلی کشور
پل کابلی ۳۸۰ متری که بزرگ‌ترین پل اختصاصی خط لوله انتقال نفت خام کشور به شمار می‌رود، روی دریاچه سد کارون ۴، حدفاصل مراکز انتقال نفت شماره ۵ و ۶ مارون-اصفهان یکم مردادماه به بهره‌برداری رسید. این پل کابلی امکان انتقال روزانه ۵۰۰ هزار بشکه نفت خام را از میدان نفتی مارون به اصفهان فراهم کرده است.
بهره‌برداری از سامانه دیسپچینگ میترینگ انبارهای نفت
سامانه دیسپچینگ میترینگ انبارهای نفت شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران در سه بخش موجودی انبارها، اطلاعات موجودی مخازن ورودی- خروجی فرآورده‌های نفتی از انبارها، همچنین موجودی جایگاه‌های عرضه سوخت و اندازه‌گیری فرآورده‌های ورودی- خروجی آنها تعریف شده است. این سامانه در بهمن ماه به بهره‌برداری رسید.
بهره‌برداری از خودروهای سوخت‌رسان سیار
اواخر امسال اپلیکیشن درخواست سوخت پیدو (Pido) به طور رسمی راه‌اندازی شد. این طرح با کمک شرکت پتروآیریک و پشتیبانی بانک پارسیان بهره‌برداری شد که می‌تواند به کاهش آلودگی هوا و کاهش تردد خودروها به منظور سوختگیری کمک کند.
اجرای طرح‌های افزایش کمیت و کیفیت بنزین در پالایشگاه‌ها
افتتاح طرح بنزین‌سازی پالایشگاه بندرعباس در روزهای پایانی سال، افتتاح طرح بنزین‌سازی پالایشگاه‌های لاوان و اصفهان در اوایل امسال و طرح تولید بنزین سبز (آلکالیت) در پالایشگاه آبادان از جمله طرح‌های دیگری بود که افزون بر افزایش تولید بنزین، بر کیفیت آن نیز افزوده است.
اجرای طرح‌های پالایشی در کشور سبب افزایش تولید بنزین به حدود ۷۷ میلیون لیتر در روز شده که با توجه به مصرف حدود ۷۹ میلیون لیتری بنزین، فاصله بین تولید و مصرف تا اندازه زیادی برابر شده است.
افتتاح مجتمع پتروشیمی کردستان
در نخستین روز کاری سال اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال، (شنبه، پنجم فروردین ماه ۹۶) مجتمع پتروشیمی کردستان، بزرگ‌ترین پروژه صنعتی این استان با حضور رئیس جمهوری و وزیر نفت به طور رسمی افتتاح شد. دکتر روحانی در این مراسم، اشتغال جوانان را بهترین عیدی برای خود عنوان کرد. این مجتمع از طرح‌های دوازده‌گانه اقتصاد مقاومتی در صنعت پتروشیمی بود که به گفته وزیر نفت، با اجرای این طرح، بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری صنعتی تاریخی این استان صورت گرفته است. این مجتمع افزون بر توسعه بخش پایین‌دستی صنایع پتروشیمی و تکمیل زنجیره ارزش، سبب ایجاد بازارهای جدید صادراتی، اشتغال‌زایی و ارزش افزوده بیشتر در کشور به‌ویژه در مناطق غرب و شمال غرب ایران می‌شود.
فاز نخست پالایشگاه ستاره خلیج فارس فاز اردیبهشت امسال به بهره‌برداری رسید و روزانه ۱۲ میلیون لیتر بنزین یورو۵، ۴,۵ میلیون لیتر نفت‌گاز، یک میلیون لیتر نفت سفید و یک میلیون و ۳۰۰ هزار لیتر گاز مایع به تولید کشور اضافه کرد
مجتمع پتروشیمی کردستان با دریافت خوراک از خط لوله اتیلن غرب با تولید سالانه ۳۰۰ هزار تن پلی‌اتیلن سبک سبب گسترش زنجیره صنایع تکمیلی در این استان می‌شود. این مجتمع با سرمایه‌گذاری ارزی ۲۵۷ میلیون یورو و (۳۸۰۰ میلیارد ریال) ساخته شده است.
افتتاح ۴ مجتمع پتروشیمی با ارز آوری سالانه ۲ میلیارد دلار
اما افتتاح‌ها در صنعت پتروشیمی در فروردین ماه با بهره‌برداری رسمی از پتروشیمی کردستان پایان نپذیرفت و بیست‌وهفتم این ماه چهار طرح دیگر این صنعت با ارزآوری سالانه ۲ میلیارد دلار افتتاح شدند. واحدMEG پتروشیمی مروارید با هدف تولید انواع اتیلن گلایکول با ظرفیت تولید سالانه ۵۴۰ هزار تن محصول و سرمایه‌گذاری ارزی و ریالی به ترتیب حدود ۱۷۰ میلیون یورو ۸۹۰۰ میلیارد ریال، پلی استایرن انتخاب با ظرفیت تولید ۲۵۰ هزار تن در سال پلی‌استایرن انبساطی با سرمایه‌گذاری ارزی و ریالی به ترتیب حدود ۱۲۰ میلیون دلار و ۲۰۰۰ میلیارد ریال، فاز ۲ پتروشیمی کاویان به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده اتیلن منطقه خاورمیانه با هدف تأمین خوراک واحدهای پتروشیمی مسیر خط لوله اتیلن غرب با ظرفیت تولید سالانه یک میلیون تن اتیلن و سرمایه‌گذاری ارزی و ریالی به ترتیب حدود ۲۰۰ میلیون یورو و ۲۳۵۰ میلیارد ریال و پتروشیمی تخت جمشید پارس با هدف تولید انواع محصولات پلی استایرن به ظرفیت تولید سالانه ۶۵ هزار تن با سرمایه‌گذاری ارزی و ریالی به ترتیب حدود ۴۰ میلیون یورو و ۱۳۵۰ میلیارد ریال چهار طرحی بودند که با حضور رئیس جمهوری و وزیر نفت به بهره‌برداری رسیدند و در مجموع حدود ۲ میلیون تن به ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی و پلیمری ایران افزوده شد.
برگزاری همایش با هدف جذب سرمایه خارجی
سیزدهمین همایش بین‌المللی صنعت پتروشیمی ایران (IPF) در دوم و سوم اردیبهشت ماه با حضور ۳۸۵ شرکت داخلی و ۷۶ شرکت خارجی برگزار شد که با توجه به سرمایه‌بر و دانش‌محور بودن صنعت پتروشیمی، هدف از برگزاری این همایش جذب همکاری و سرمایه‌گذاری‌های خارجی و داخلی، معرفی توانمندی‌های داخلی، تأمین فناوری‌های نو و سهولت دریافت تسهیلات مالی و پوشش‌های بیمه‌ای بین‌المللی بود.
تولید ۱۱ماهه اول سال گذشته مجتمع‌های پتروشیمی به بیش از ۴۹میلیون تن رسید
توافقنامه اصولی توسعه و بهبود فناوری پلی پروپیلن و کاتالیست مرتبط با آن نیز در حاشیه این همایش میان شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی و شرکت نورنر نروژ همسو با توسعه صنایع تکمیلی پتروشیمی امضا شد.
امضای توافق با شرکت ایرلیکوئید
مردادماه ۹۶، توافقنامه همکاری شرکت ملی صنایع پتروشیمی و شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی با شرکت ایرلیکوئید برای ایجاد لیسانس مشترک فرآیند تولید پروپیلن از متانول و مهندسی پایه واحد ۵۰۰ هزار تن MTP امضا شد. براساس مذاکراتی که شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی با شرکت‌های خارجی انجام می‌دهد، انتقال فناوری‌ها به شرط بومی‌سازی انجام خواهد شد که با اجرای این الگو شاهد انتقال فناوری به کشور، فرار از خام‌فروشی، اشتغال‌زایی، اتصال صنایع بالادست، میان‌دست و پایین‌دست صنعت پتروشیمی و ایجاد ارزش افزوده در زنجیره پتروشیمی برای کشور خواهیم بود.
آغاز عملیات اجرایی پتروشیمی دهلران
همزمان با هفته دولت امسال در شهریور ماه، عملیات اجرایی پتروشیمی دهلران با هدف تکمیل زنجیره ارزش و استفاده از گازهای همراه نفت جمع‌آوری شده از طرح ان‌جی‌ال ۳۱۰۰ برای تولید محصولات پتروشیمی و پلیمری آغاز شد. با ارزیابی‌های صورت گرفته، این مجتمع ظرفیت تولید ۷۰۰ هزار تن اتیلن، ۱۵۰ هزار تن پروپیلن، ۵۰ هزار تن پیرولیز اشباع نشده و ۶ هزار تن سوخت کوره را دارد. بهره‌برداری کامل پتروشیمی دهلران اشتغال‌زایی ۱۲۰۰ نفر را به طور مستقیم خواهد داشت.
افزایش تولید صنعت پتروشیمی
صنعت پتروشیمی امسال نیز با رشد قابل توجهی در تولید همراه بود به نحوی که عملکرد تولید ۱۱ماهه مجتمع‌های پتروشیمی کشور از ابتدای امسال تا پایان بهمن ماه نشان از تولید بیش از ۴۹میلیون تن محصول پتروشیمی می‌دهد که براساس این عملکرد، تولید ۲۱ مجتمع پتروشیمی مستقر در منطقه ماهشهر ۱۷ میلیون و ۹۵۶ هزار تن، تولید ۱۶ مجتمع پتروشیمی مستقر در منطقه عسلویه حدود ۲۰ میلیون و ۸۸۶ هزار تن و تولید ۲۱ مجتمع پتروشیمی مستقر در مناطق داخلی کشور حدود ۱۰ میلیون و ۲۰۷ هزار تن بوده است.
امضای تفاهم‌نامه‌ای میان منطقه آزاد قشم و نفت و گاز پارسیان
آبان ماه امسال، با امضای تفاهم‌نامه‌ای میان منطقه آزاد قشم و نفت و گاز پارسیان، ایجاد هاب پتروشیمی در قشم کلید خورد. براساس این تفاهم‌نامه اجرای گام‌های ابتدایی و مطالعاتی این طرح، آغاز شد. همکاری در تهیه قراردادها، پیشبرد انجام مطالعات طرح جامع هاب‌پتروشیمی قشم به وسیله شرکت WORLEY PARSONS، تعیین حدود اربعه اراضی این طرح به وسعت تقریبی ۴۰۰ هکتار و پیشبرد انجام مطالعات کلان زیست محیطی و ایمنی سایت از تعهدهای سازمان منطقه آزاد قشم در این طرح مهم صنعت پتروشیمی به‌شمار می‌آید.
آغاز احداث پتروشیمی کوروش
در نیمه آذرماه امسال، کلنگ احداث پتروشیمی کوروش با سرمایه‌گذاری ۱۹۰ میلیون دلار به منظور تولید سالانه ۱۵۰ هزار تن پروپیلن و مشتقات پایین‌دستی در بندر ماهشهر به زمین زده شد که براساس برآورد انجام شده، ساخت‌وساز آن ۴۰ ماه به طول خواهد انجامید. پروپیلن یکی از مواد پایه برای توسعه زنجیره ارزش در صنایع پتروشیمی محسوب می‌شود که خوشبختانه در این پروژه مسیر توسعه پایین دست و تکمیل زنجیره ارزش نیز پیش‌بینی شده است.
امضای قرارداد تجاری‌سازی کاتالیست SAC۵۰۰
هفته پایانی بهمن ماه ۹۶، قرارداد تجاری‌سازی کاتالیست SAC۵۰۰ بین شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی و پتروشیمی شازند امضا شد. کاتالیست SAC۵۰۰ از خانواده کاتالیست‌های زیگلر ناتاست که در فرآیند دوغابی تولید پلی‌اتیلن سنگین قابل استفاده است. این کاتالیست از لحاظ فنی با کاتالیست‌های وارداتی قابل رقابت است و می‌تواند در واحدهای تولیدی فرآیند هوستالن برای تولید گرید لوله مورد استفاده قرار گیرد.
این کاتالیست قابلیت جایگزینی کاتالسیت‌های وارداتی مصرفی در واحدهای پلی اتیلن سنگین دوغابی هوستالن را دارد و از مزیت‌هایی مانند قیمت تمام شده به مراتب پایین‌تر، ضایعات کمتر در مراحل ساخت و مهم‌تر از همه دانش فنی بومی برخوردار است. با دستیابی به این دانش فنی، گامی بلند همسو با استقلال علمی مجتمع‌های پتروشیمی تولیدکننده پلی‌اتیلن سنگین و قطع وابستگی به واردات این محصول برداشته شده است.
افتتاح ۳ طرح پایین دستی
هفتم اسفندماه، سه طرح پایین‌دستی پتروشیمی با ظرفیت ۱۴۶ هزار تن در منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی به طور رسمی افتتاح شد. این طرح‌ها از مجموعه طرح‌های صنایع تکمیلی و پایین‌دستی پتروشیمی به شمار می‌روند که به‌طور رسمی افتتاح شدند.
مجموع سرمایه‌گذاری سه طرح، تصفیه پساب شرکت پتروشیمی مارون به روش MBR (فرآیند رآکتور بیولوژیکی غشایی)، توسعه صنایع بسته‌بندی پتروپک و تولید آمیزه‌ها و مستربچ‌های پلیمری، ۹۷۷ میلیارد ریال و ۱۵,۱ میلیون دلار است و با بهره‌برداری از آنها، ۱۵۲ شغل مستقیم ایجاد شد. این واحدها سالانه ۱۴۶ هزار تن آمیزه‌ها، مستربچ‌ها و کامپاندهای پلیمری و گرانول حاصل از بازیافت کیسه‌های شیرینگ تولید می‌کنند و محصول آنها در صنایع ساختمانی، خودرو، بسته‌بندی، نساجی و خانگی کاربرد دارد.
در نیمه اسفندماه امسال، قرارداد همکاری شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی و ایرلیکوئید فرانسه برای ایجاد لیسانس مشترک فرآیند تولید پروپیلن از متانول قرارداد همکاری امضا شد که با امضای این قرارداد، نخستین لیسانس واحد صنعتی فرآیند تبدیل متانول به پروپیلن تحت برند PARS MTP قابل ارائه به مشتری می‌شود. شرکت ملی صنایع پتروشیمی نخستین خریدار این لیسانس خواهد بود تا در قالب یک واحد مرجع بتوانند به دیگر متقاضیان ایرانی این لیسانس را اعطا کنند.
