اواخر فروردین ماه با حضور حسن روحانی رئیس جمهور و بیژن زنگنه وزیر نفت، شش فاز پارس جنوبی و چهار طرح پتروشیمی در این منطقه افتتاح شد. ارزش سرمایه‌گذاری این طرح‌ها ۲۰ میلیارد دلار بود. این میزان سرمایه‌گذاری معادل یک پنجم کل حجم سرمایه‌گذاری صورت گرفته در پارس جنوبی است.
مهدی یوسفی مدیرعامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس می گوید تا قبل از سال ۹۲ در مجموع ۱۰ فاز در پارس جنوبی به بهره‌برداری کامل رسیده بود که در دوره فعالیت دولت یازدهم تاکنون ۱۱ فاز استاندارد به بهره‌برداری رسیده است.
به گفته یوسفی میزان برداشت ایران از میدان مشترک پارس جنوبی به روزانه ۵۷۵ میلیون مترمکعب رسیده است و خواسته مردم ایران مبنی بر برابری برداشت ایران و قطر از این میدان مشترک محقق شده است. گفتگوی دستاورد صنعت با مهدی یوسفی مدیر عامل منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس را می خوانید:
آقای یوسفی در ابتدا درباره راه اندازی ۶ فاز که با تازگی با حضور رئیس جمهور و وزیر نفت افتتاح شد کمی توضیح دهید؟
راه اندازی همزمان ۶ فاز پارس جنوبی، ۴ پروژه پتروشیمی و نیز لایه نفتی پارس جنوبی در تاریخ توسعه میدان مشترک پارس جنوبی بی سابقه است. تنها در فازهای ۱۷ تا ۲۱ پارس جنوبی بیش از ۱۸ میلیارد دلار سرمایه گذاری صورت گرفته که این میزان معادل یک پنجم کل سرمایه گذاری صورت گرفته در میدان مشترک پارس جنوبی به شمار می آید.
باید تاکید کنم که راه اندازی ۸ مگا پروژه در پارس جنوبی نمی تواند شانسی و اتفاقی باشد. اجرای این برنامه به یک تدبیر و برنامه ریزی بلند مدت نیاز داشت، که در سطح وزارت نفت انجام و به دست بیش از ۶۱.۵ هزار ایرانی که در منطقه ویژه اقتصاد انرژی پارس فعال اند به سرانجام رسید.
در ابتدای شروع به کار دولت یازدهم مجموع تولید گاز از میدان مشترک پارس جنوبی حدود ۲۵۰ میلیون متر مکعب بود، این میزان هم اکنون با گذشتن از مرز دوبرابری به مرز تولید قطر رسیده است، در سال های گذشته شاهد برداشت چندین ساله کشور قطر از لایه پارس جنوبی بودیم که خوشبختانه طلسم تولید از این لایه نفتی نیز در دولت یازدهم شکسته شده است، بر اساس محاسبات صورت گرفته راه اندازی هر فاز پارس جنوبی می تواند تقریبا یک درصد بر تولید ناخالص ملی کشور بیفزاید.
تا قبل از سال ۹۲ در مجموع ۱۰ فاز در پارس جنوبی به بهره‌برداری کامل رسیده بود که در دوره فعالیت دولت یازدهم تاکنون ۱۱ فاز استاندارد به بهره‌برداری رسیده است.
میزان برداشت ایران از میدان مشترک پارس جنوبی به روزانه ۵۷۵ میلیون مترمکعب رسیده است، با تلاش صورت گرفته، خواسته مردم ایران مبنی بر برابری برداشت ایران و قطر از این میدان مشترک محقق شده است.
۲۸ فاز استاندارد و ۳۰ مجتمع پتروشیمی در منطقه ویژه پارس مد نظر قرار گرفته است و تلاش می شود با توسعه آموزش‌های مهارتی مناسب، زمینه بهبود اشتغال پایدار در منطقه را فراهم سازیم.
غیر از فازهای پارس جنوبی، چهار مجتمع پتروشیمی هم به بهره برداری رسید، این پروژه ها چه میزان درآمد برای کشور ایجاد می کند؟
طرح های پتروشیمی تخت جمشید، فاز دو پتروشیمی کاویان، ام ای جی پتروشیمی مروارید و پلی استایرن پتروشیمی انتخاب که به دست بخش خصوصی ساخته شده است تحولی عظیم در زمینه تولید و اشتغال در منطقه ایجاد می کند. با راه اندازی این طرح ها سالانه دو میلیون تن به تولید و دو میلیارد دلار به ارزش تولید محصولات کشور در بخش پتروشیمی افزوده می شود.
میعانات و مشتقات گازی ارزش اقتصادی زیادی دارند و نباید به صورت خام صادر شوند، با تبدیل این مواد به محصولات پتروشیمی و نیز سایر محصولات پایین دستی از خروج ارز از کشور جلوگیری به عمل خواهد آمد.
پارسال قرارداد نهایی ۱۰ طرح به ارزش بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان در حوزه پایین دستی پتروشیمی برای استفاده از محصولات شش فاز پارس جنوبی (۱۷ تا ۲۱) در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس به مرحله نهایی رسید.
همزمان با بقیه پروژه ها برداشت از میدان نفتی مشترک پارس جنوبی هم شروع شد؟
بله، برداشت از لایه نفتی میدان مشترک پارس جنوبی همزمان با افتتاح فازهای پارس جنوبی آغاز شده است. برنامه توسعه این میدان شرکت های داخلی انجام داده اند و قرار است در فاز اول برداشت از این لایه نفتی به ۳۵هزار بشکه در روز برسد. البته برنامه توسعه این میدان همچنان ادامه دارد و قرار است با همکاری شرکت های بین المللی این میدان نفتی توسعه پیدا کند و تولید آن چند برابر شود.
فعالیت های گسترده ای در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس جریان دارد، چند نفر در این منطقه کار می کنند؟
منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس یک منطقه راهبردی در کشور است و میزان اشتغال در پارس جنوبی همزمان با پیشرفت طرح ها متغیر است اما بر اساس آخرین آمار در حال حاضر بیش از ۵۵ هزار نفر به صورت مستقیم در این منطقه از کشور مشغول به فعالیت هستند.
در واقع می توان گفت پارس جنوبی بزرگترین میعادگاه اقتصادی کشور است و در صورت تکمیل طرح های توسعه ای، پارس جنوبی می تواند سالانه ۱۰۰ میلیارد دلار (با محاسبه نرخ ۵۰ دلار برای هر بشکه نفت خام) ثروت عاید کشور کند؛ این منطقه بزرگترین منطقه انرژی ایران و دنیا است.
یکی از مشکلات اجرای پروژه پارس جنوبی در سالهای اخیر تحریم ها بود و چگونه شرکت ها بر موانع ناشی از تحریم ها غلبه کردند؟
تحریم‌ها مشکلاتی در بخش تامین تجهیزات و تامین منابع مالی به همراه داشت ولی در مجموع می توانم بگویم که برای ما سودمند بود، این سود در جایی بود که دشمن تصور می کرد با اعمال محدودیت در قطعه ها و زیرساخت های تجهیزات صنعتی کشور می‌تواند ما را زمین‌گیر کند؛ اما با توانمندی و خلاقیت متخصصان کشور توانستیم با کمترین آسیب‌ها از این مرحله عبور کنیم.
متخصصان کشور توانستند هم توان صنعتی را بالا ببرند، هم رتبه صنعت کشور را افزایش دهند و هم با اتکا به توانمندی و خلاقیت خود توطئه‌های دشمنان را با شکست مواجه کنند؛ ما اکنون شاهدیم در بخش صنایع رشد داشته‌ایم و این از نتایج مثبت تحریم ها بود که شرکت های داخلی با خودباوری توانستند کارهایی را به نتیجه برسانند که پیش از این امکانش را نداشتند.
با توجه به توسعه پارس جنوبی، میزان صادرات از این منطقه در سال گذشته چقدر بوده است؟
در 12 ماهه سال گذشته صادرات کالاهای غیر نفتی از منطقه ویژه پارس به بیش از 14 میلیارد دلار رسید.
پارسال در مجموع 34 میلیون و 195 هزار تن کالا به ارزش 14 میلیارد و 917 میلیون دلار از گمرک منطقه ویژه پارس صادر شده است که از نظر وزنی دارای افزایش 41 درصدی و از نظر ارزش دلاری دارای افزایش 22 درصدی است.
میزان صادرات غیرنفتی طی این مدت 16 میلیون و 680 هزار تن به ارزش هفت میلیارد و 906 میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل از حیث وزن 26 درصد و از لحاظ ارزش 8 درصد رشدرا نشان می دهد.
طی 12 ماهه پارسال 17 میلیون و 515 هزار تن میعانات گازی به ارزش هفت میلیارد و 110 میلیون دلار به خارج از کشور صادر شده که از نظر وزنی 59 درصد و از نظر ارزشی 43 درصد افزایش یافت است.
مهمترین کالاها و محصولات غیر نفتی صادراتی که از منطقه ویژه پارس صادر می شود به ترتیب دی اتیلن گلایکول، کود اوره، بوتان، پروپان، پارازایلین، مونو و تری اتیلن گلایکول، هوی‌اند، پلی اتیلن سبک و سنگین، میعانات گازی، سیمان و متانول است که به 29 کشور جهان صادر می شود.
