تانکر ترکرز آماری از صادرات نفت ایران در ۲۰ روز ابتدایی ماه جاری میلادی منتشر کرد که نشان از رشد چشمگیر صادرات نفت ایران داشت، به طوریکه اگر روند فروش نفت کشور تا پایان ماه به همین ترتیب ادامه یابد میتوان گفت فروش نفت کشور به سطح قبل از تحریمها بسیار نزدیک شده است.
دستاورد صنعت به نقل از تنکرترکرز، شرکتی که تصاویر ماهوارهای نفتکشها را رصد میکند، صادرات نفت ایران در ۲۰ روز اول آگوست ۲.۲ میلیون بشکه در روز نفت خام و میعانات گازی صادر کرده است. پیش از این نیز برآوردهایی از میزان فروش نفت ایران توسط دیگر شرکتها اعلام شده بود که روند افزایشی صادرات نفت ایران در سال جاری را تایید میکند، با این حال این اولین بار از زمان خروج ترامپ از برجام است که رقمی بیش از ۲ میلیون بشکه در روز برای مجموع صادرات نفتخام و میعانات گازی ایران برآورد میشود.
در بازه ژانویه ۲۰۱۶ تا مه ۲۰۱۸ که برجام اجرا میشد، متوسط فروش نفت ایران حدود ۲.۶ تا ۲.۷ میلیون بشکه در روز بوده است و حالا تنها حدود ۵۰۰ هزار بشکه از زمان برجام میزان فروش نفت کشور کمتر است.
با این حال گفته میشود که ایران با تخفیف ۳۰ درصدی به مشتریان خود نفت عرضه میکند و از سوی دیگر به دلیل تحریمهای بانکی همه پول فروش نفت به کشور باز نمیگردد یا حداقل اینکه جابهجایی درآمد نفتی با هزینه زیادی همراه است. از این رو میزان درآمد نفتی کشور به اندازه میزان رشد فروش نفت، افزایش نیافته است.
به گزارش تنکرترکز، ایران اکثریت قریب به اتفاق بشکههای خود را به چین میفروشد، زیرا سایر مشتریان گذشته کشور از جمله کره جنوبی و ژاپن از بشکههای تحریم شده ایران دوری میکنند. هند نیز که پیش از این یکی از خریداران بزرگ نفت ایران بود، به دنبال خرید بیشتر بشکههای نفت روسیه است.
اشتیاق کره به نفت ایران
پالایشگران کره جنوبی از آزادسازی منابع بلوکه شده ایران در این کشور ابراز خوشحالی کرده و به شدت مشتاق از سرگیری روابط تجاری نفتی با ایران هستند.
پلاتس در گزارشی با اشاره به آزادسازی منابع ایران در کرهجنوبی، تاکید میکند که شانس کمی وجود دارد که این توافق به از سرگیری خرید نفت ایران توسط کرهجنوبی منجر شود. اما نکته جالب این گزارش ابراز تمایل شدید پالایشگران کرهای به نفت ایران و از سرگیری روابط تجاری دو کشور است. بر اساس این گزارش، به گفته مقامات دولتی و همچنین منابع بانکی و صنایع پالایشی در سئول و تهران آزادسازی داراییهای مسدود شده ایران از سوی کرهجنوبی، بعید است در حال حاضر منجر به از سرگیری تجارت نفت ایران شود.
روزنامه کرهای اکونومیک دیلی هفته گذشته گزارش داد که سئول و واشنگتن در حال رایزنی برای آزادسازی 7 میلیارد دلار سرمایه ایران در بانک Woori و بانک صنعتی کره هستند با این شرط که تهران گروگانهای آمریکایی در ایران را آزاد و توسعه هستهای خود را محدود کند.
ایران سالها است که در بحبوحه چالشهای اقتصادی خود از کرهجنوبی میخواهد که قفل داراییهای مسدود شده در حسابهای بانکی این کشور را باز کند. روابط سئول و تهران پس از توقیف یک نفتکش با پرچم کرهجنوبی توسط ایران در تنگه هرمز در سال 2021 تیره شد. پس از آن که یون سوک یول، رئیس جمهور کرهجنوبی، در جریان سفر خود به ابوظبی در ژانویه، ایران را «دشمن اصلی» امارات توصیف کرد، روابط دو کشور متشنج باقی ماند.
این اولین بار از زمان خروج ترامپ از برجام است که رقمی بیش از ۲ میلیون بشکه در روز برای مجموع صادرات نفتخام و میعانات گازی ایران برآورد میشود
از سرگیری تجارت نفت همچنان در هالهای از ابهام
فعالان صنعت پالایش محلی و تجارت نفت از تلاشهای سئول برای حل مشکل داراییهای منجمد ابراز خرسندی کردهاند زیرا ایران زمانی تامینکننده نفت خام بسیار ارزشمند و شریک تجاری چهارمین اقتصاد بزرگ آسیا بوده است.
با این حال، مسائل ژئوپلیتیکی معمولاً بسیار پرنوسان است و تحلیلگران انجمن نفت کره مستقر در سئول و همچنین بازرگانان بزرگ این کشور، بر این باورند که تجارت آزادانه نفت با ایران نیازمند تغییر شدید در مواضع دیپلماتیک واشنگتن-تهران است.
یکی از مدیران یک پالایشگاه بزرگ کرهجنوبی که به دلیل ماهیت حساس موضوع از معرفی خود خودداری کرده، گفته است: ما میخواهیم همین الان وارد عمل شویم و نفت خام و میعانات گازی ایران را بخریم، اما این چیزی است که شرکتهای خصوصی نمیتوانند آن را حل کنند و بعید است به این زودیها تحریمها برداشته شود.
یکی از تاجران میعانات گازی در یکی از تولیدکنندگان پتروشیمی کرهجنوبی نیز میگوید: «حتی اگر وجوه مسدود شده ایران آزاد شود، هنوز راه درازی برای ازسرگیری واردات نفت خام ایران وجود دارد».
ایران تامینکننده مهم نفت خام
به گفته منابع صنعت پالایش و تحلیلگران، اگرچه پالایشگاههای کرهجنوبی خرید نفت خام ایران را برای چندین سال به دلیل ادامه تحریمهای آمریکا علیه تهران متوقف کردهاند، اما دو کشور روابط اقتصادی و فرهنگی قوی دارند.
قبل از تحریمها علیه تهران، کرهجنوبی یکی از سه مشتری بزرگ نفت خام ایران در جهان و بزرگترین واردکننده میعانات گازی ایران یا نفت خام فوق سبک در آسیا بود.
یک تاجر میعانات گازی گفته است: در چنین مواقعی که تورم همچنان بالاست، عرضه [اوپک+] کم است و قیمت نفت در حال افزایش است. شما آرزوی جریان آزاد و خرید بشکههای ایران را دارید.
دادههای شرکت ملی نفت کره نشان میدهد که در سال 2017، کرهجنوبی 148 میلیون بشکه نفت خام و میعانات گازی از ایران دریافت کرد که این تولیدکننده خلیج فارس را به سومین تامینکننده بزرگ خوراک پالایشگاههای خود در این سال تبدیل کرد.
پالایشگاههای بزرگ کرهجنوبی از جمله SK Innovation و همچنین تولیدکنندگان پتروشیمی مانند Hanwha TotalEnergies قبلاً خریداران مشتاق میعانات گازی پارس جنوبی ایران بودند.
پالایشگاهها و شرکتهای پتروشیمی کرهجنوبی نشان دادند که علاقه زیادی به نفت ایران، به ویژه میعانات گازی پارس جنوبی دارند، زیرا نفت خام فوق سبک ایران معمولاً با تخفیف حداقل 2 دلار در هر بشکه نسبت به میعانات قطر در بازار معامله میشود. پلاتس میانگین اختلاف قیمت بین میعانات پارس جنوبی و قطر را منفی 3.74 دلار در هر بشکه طی سالهای 2018-2022 اعلام کرده است.