وضعیت اقتصادی کشور قبل از دولت روحانی و بعد از آن

0
188

مسائل اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی با هم عجین هستند و مستقل از یکدیگر نیستند. آقای روحانی وقتی دولت را به دست گرفت حوزه اقتصادی کشور در یک وضعیت مطلوبی نبود. از یک طرف ما با یک وضعیت رکود تورمی شدید مواجه بودیم از طرف دیگر تنش های بین المللی در حال افزایش بود و بحران های اقتصادی نیز داشت خود را نشان می داد. تورم های لجام گسیخته، بی انضباطی های پولی و مالی، کسری بودجه دولت و مشکلاتی که مربوط به اقتصاد بین الملل بود.

دولت آقای روحانی موفق شد از یک طرف تنش های بین المللی را از بین ببرد و در داخل هم یک انضباط اقتصادی ایجاد کرد. ولی مشکل سیاست های اقتصادی آقای روحانی این بود که بجای آنکه بیاید سیاست های دولت های گذشته را اصلاح کند متأُسفانه با یکسری تفاوت های جزیی همان سیاست های دولت گذشته را دنبال کرد و به عقیده من باعث تشدید وضعیت رکود-تورمی در اقتصاد ایران شد یا به عبارت دیگر می توان گفت تیم اقتصادی دولت ریشه مشکلات اقتصادی را به درستی درک نکرد.

به نظر می رسد تیم اقتصادی دولت بیشتر سعی کرد به صورت نسخه های درسی با دنیای واقعی مواجه شود و مسائل را براساس نسخه ای که در کتاب ها و در نظریات بین المللی هستند و توسط نهادهایی مثل صندوق بین المللی پول ارائه می شوند اقتصاد کشور را درمان کند بر همین اساس خودشان را به آن مدل ها نزدیک تر کردند تا آنکه به شناسایی ریشه ای واقعیت مشکلات اقتصادی ایران به پردازند. نتیجه این است که سیاست های اقتصادی اتخاذ شده نه تنها مناسب نبودند بلکه فرصت های زیادی را هم از اقتصاد گرفت و متأسفانه شرایط رکود تورمی را بدتر کرد.

الان در حوزه های کشاورزی و صنعتی امکان اصلاح وجود ندارد و دولت هم دیگر تا یک سال آینده فرصت اصلاح ندارد. از آنجا که دولت فرصت های زیادی را از دست داد از یک طرف ما با عمیق شدن بحران های رکودی در کشاورزی و صنعت روبه رو هستیم و از طرف دیگر متورم شدن بخش های دلالی و واسطه گری های مالی و بازار پول و تجارت و مسکن و در واقع منابع پولی به این سمت سوق پیدا کرده است. معتقدم این از بحران های بسیار جدی در اقتصاد ایران خواهد بود که به راحتی هم قابل اصلاح نیست.

دستاورد مثبت دولت آقای روحانی این بود که در سطح بین المللی تنش زدایی کرد و تلاش کرد بحران هایی که باعث بی ثباتی در اقتصاد ایران می شد و ناشی از تهدیدهای بین المللی بود، اینها را کم کند و این پیام را به جهان بدهد که ایران سر دعوا با هیچ کشوری ندارد و می خواهد با همه صلح کند، کاری که دولت احمدی نژاد نتوانست انجام دهد. او همان ابتدا آمد با طرح یکسری از شعارهای ناموجه بیشتر سعی کرد خودش را قهرمان دنیا جا بزند بنابراین تفکر حاکم بر رئیس دولت گذشته مشکلات عدیده ای را برای کشور ایجاد کرد. در مقابل به نظر می رسد دولت آقای روحانی نیز علی رغم موفقیت در سیاست خارجی، در سیاست داخلی ناموفق بود.

دولت آقای روحانی وقتی سر کار آمد آدرس غلطی را دنبال کرد و به جای آنکه مشکل اقتصاد ایران را رکود-تورمی ببیند مشکل را در تورم دید و برای حل تورم نیز فقط یک راهکار را درنظر گرفت و آن اینکه سود بانکی را بالای سی درصد بود تا با این کار نقدینگی موجود در جامعه را جمع کند و واردات نیز زیاد شد تا کالا در بازار زیاد باشد و قیمت ها بشکند. خوب این رویکرد باعث شد بازار بورس با مشکل مواجه شود منابع از بخش های تولیدی بازار بورس گرفته شود و به سمت بازار بانک ها بیاید و از طرفی خود بانک ها برای افزایش نرخ سود با هم رقابت کردند و 50 درصد نقدینگی جمع شده از سپرده های مردم را در حوزه هایی همچون مسکن سرمایه گذاری کردند یا به دولت دادند یا به مشتریان ویژه خود تسهیلات پرداخت کردند. از طرفی نیز سیستم بانکی به مردم تعهد کرده که 30 درصد به سپرده های آنها سود بپردازد. در واقع بانک های ما از منابع تخلیه شدند و تعهدات سنگینی را هم به دوش می کشند.

سیستم بانکی ما در تنگنا قرار دارد صنایع ما روز به روز با مشکل رکود و ورشکستگی مواجه می شوند، دولت باید چاره اندیشی می کرد. دولت آن سیاست غلطی را که برای جذب نقدینگی دنبال کرد موجب تشدید رکود شد در مرحله بعد پول به اقتصاد تزریق کردند تا تقاضا افزایش پیدا کند اما اثری نداشت چون کمکی به تولید نکرد. حالا تصمیم گرفتند نرخ سود بانکی را کاهش دهند تا تعهدات خودشان را به مردم کم کنند و پول ها را به سمت تولید سوق دهند اما معتقدم همچنان لابی های مسکن، واردات و خدمات اعمال فشار می کنند تا منابع بانکی را به سمت خود بکشانند.

امروز بازار و تجارت پول در ایران سودآورترین بخش است به همین دلیل سیستم بانکی و نهادهای پولی غیربانکی در ایران افزایش پیدا کردند بنابراین انتظار نباید داشت که تا یک سال آینده یعنی تا پایان دولت یازدهم شکوفایی در بخش های تولیدی همچون صنعت شکل بگیرد چون دیگر فرصتی برای دولت باقی نیست که تصمیم جدی تولیدی بگیرد.

ارسال یک پاسخ

لطفا دیدگاه خود را وارد کنید!
لطفا نام خود را در اینجا وارد کنید