وزیر نیرو از اجرای طرح سراسری پاداش صرفهجویی اول خرداد خبر داده و گفته است: هر مشترک با صرفهجویی بیشتر امکان بهرهمندی بیشتری از ظرفیتهای این طرح خواهد داشت؛ حتی در صرفهجوییهای قابل توجه این رقم میتواند از مبلغ یارانه پرداختی نیز بیشتر شود، به طوریکه این پاداش از یک تا یکونیم میلیون تومان به مشترکان تعلق میگیرد.
دستاورد صنعت / وزیر نیرو دراین باره با اشاره به قرار گرفتن در آستانه ورود به فصل گرم سال، افزود: بر این اساس مصارف برق به شدت افزایش یافته و نسبت به ایام عادی سال حدود 15 هزار مگاوات با افزایش تقاضا روبرو هستیم و روز به روز به این عدد افزوده میشود.
وی ادامه داد: پیشبینی میشود که از اول خرداد 31 میلیون مشترک برق بتوانند از مزایای این طرح استفاده کنند؛ به عبارت دیگر در سال گذشته مشترکانی که مصارف آنها زیر الگوی مصرف بود به ازای هر کیلووات ساعت مبلغ 500 تومان حائز دریافت پاداش صرفهجویی میشدند، اما در سالجاری همه مشترکان برق بابت کاهش و صرفهجویی مصرف تا هر کیلووات 2000 تومان از مزایای این طرح بهرهمند میشود.
وی با بیان اینکه هیچگونه محدودیتی برای بهرهمندی مشترکان از این پاداش وجود ندارد، اظهار کرد: هر مشترک با صرفهجویی بیشتر امکان بهرهمندی بیشتری از ظرفیتهای این طرح خواهد داشت، حتی در صرفهجوییهای قابل توجه این رقم میتواند از مبلغ یارانه پرداختی نیز بیشتر شود؛ به طوریکه این پاداش بعضا از یک تا یکونیم میلیون تومان به مشترکان تعلق میگیرد.
محرابیان با تاکید بر اینکه صرفهجویی به معنای عدم مصرف نیست، اضافه کرد: ممکن است در طول 24 ساعت شبانهروز، چهار ساعت بسیار گرم باشد و نیاز به استفاده از کولر داشته باشند؛ البته این موضوع در مناطق مختلف و اقلیم به اقلیم متفاوت است، ضمن اینکه در بسیاری از مواقع با دور کند کولر نیز میتوانیم دمای آسایش که معادل 24 یا 25 درجه است را دریافت کنیم. تفاوت دور کند با دور تند در کولرهای آبی ماهانه بالغ بر 150 هزار تومان است.
وزیر نیرو در پاسخ به این سوال که آیا مشترکان میتوانند قبض رایگان دریافت کنند، افزود: مشترکان نه تنها میتوانند مشمول قبض رایگان شوند، بلکه این امکان را خواهند داشت که با کاهش مصرف، مبالغ قابل توجهی را از وزارت نیرو بستانکار شوند.
وی یادآور شد: در سال گذشته 42 درصد مشترکان مشول پاداش صرفهجویی شدند و قبض حدود 8 میلیون و 200 هزار مشترک رایگان یا بستانکار شد. امسال با رقم 2000 تومان به ازای هر کیلووات ساعت صرفهجویی برق برای همه مشترکان، میتوان تابستانی را رقم زد که نه تنها قبض همه مشترکان رایگان شود بلکه هزاران میلیارد تومان نیز از وزارت نیرو بستانکار شوند.
محرابیان در تشریح اجرای این طرح در مناطق مختلف کشور بیان کرد: در اقلیمهای گرمسیر امکان کاهش مصرف بیشتر و دریافت مبالغ قابل توجهی برای مشترکان وجود دارد، به طوریکه اگر یک کولر گازی در مناطق گرمسیری خاموش شود ماهانه یک میلیون تومان میتوانند پاداش دریافت کنند و اگر دو کولر خاموش شود این رقم تا 1.5 میلیون تومان افزایش مییابد.
وی یادآور شد: این صرفهجویی فقط ناظر بر خاموش کردن کولر نیست و با روشهای دیگری چون خاموش کردن چراغهای اضافه و خاموش کردن وسایل برقی اضافه از جمله پمپهای آب که در برخی از خانهها وجود دارد میتوان مصرف برق را کاهش داد.
وی درباره تعرفه مشترکان برق در پلههای متفاوت نیز توضیح داد: مشترکان با مصرف زیر الگو به ازای هر کیلووات ساعت به صورت متوسط 100 تومان پرداخت میکنند، البته در برخی از مناطق این عدد تا حدود 60 تومان نیز میرسد. البته طبق قانون، مصارف بالاتر از الگوی مصرف، باید برق بدون یارانه دریافت کنند، این در حالی است که رقم پاداش صرفهجویی چندین برابر نرخ خرید برق است. این رقم نسبت به تعرفه برق در زیر الگوی مصرف 20 برابر و نسبت به متوسط مصارف کمتر و بیشتر از الگوی خانوار، بیش از 18 برابر است.
وزیر نیرو در ادامه درباره شرایط تامین برق برای صنایع کشور، گفت: این وعده و نوید را میدهم که پیشبینی شده برق لازم برای تولید صنایع را تامین کنیم؛ واحدهای صنعتی و صنفی و صنعتی هیچگونه محدودیتی را در خصوص برق دریافت نمیکنند. فقط در شهرکهای صنعتی از مشترکان خواستهایم تعطیلات جمعه را به طول هفته موکول کنند به این معنا که جمعه و پنجشنبه به صورت شبانهروز نیز تولید کنند، اما فقط یک روز در هفته بر اساس برنامه زمانبندی آن هم در بازه زمانی ظهر تا شب (نصف روز) عمل کنند؛ این واحدها حتی میتوانند برنامه تولیدات خود را نیز افزایش دهند.
طرح تشویقی صرفهجویی برق
پرداخت یارانه انرژی برای افزایش توان رقابتی
دستاورد صنعت / یارانه، کمکی است که از طرف دولت به تولیدکنندگان یا مصرفکنندگان بهمنظور افزایش توان اقتصادی آنها داده و به شکل مستقیم یا غیرمستقیم پرداخت میشود. پرداخت یارانه انرژی در ایران سابقه طولانی و پیچیدگی خاصی دارد و مؤلفههای اقتصادی را به شکل بنیادی و ساختاری تحت تأثیر قرار میدهد. یارانه انرژی به شکل مستقیم و غیرمستقیم در کشور به تولیدکنندگان و مصرفکنندگان پرداخت میشود. بر اساس ماده ۱ قانون هدفمندسازی یارانهها، دولت مکلف است قیمت حاملهای انرژی بهویژه گاز طبیعی را اصلاح کند و مطابق بند (الف) ماده ۷ همین قانون ۵۰ درصد درآمد دریافتی از فروش حاملهای انرژی بهصورت مستقیم به مصرفکنندگان پرداخت میشود. این در واقع درآمدی است که بهصورت مستقیم به سبد داراییهای خانوار وارد میشود.
همچنین مطابق ماده ۸ همین قانون، دولت ۳۰ درصد از درآمد حاصل از اصلاح قیمت حاملهای انرژی را بهصورت مستقیم در اختیار بنگاههای تولیدی قرار میدهد و در واقع این ۳۰ درصد یارانه مستقیمی است که به تولیدکنندگان بر اساس ضرورت و اولویت پرداخت میشود.
بر اساس بند (ب) ماده یک قانون هدفمندی یارانهها به دولت اجازه داده میشود میانگین قیمت فروش داخلی گاز طبیعی را بهگونهای تعیین کند که حداقل ۷۵ درصد قیمت گاز صادراتی پس از کسر هزینههای انتقال، مالیات و عوارض باشد. این موضوع به این معناست که قیمت گاز به اندازه ۲۵ درصد کمتر از قیمت جهانی گاز است. کمتر بودن قیمت داخلی گاز نسبت به قیمت جهانی نوعی یارانه پنهان محسوب میشود که در اختیار تولیدکنندگان کالا، خدمات و مصرفکنندگان نهایی گاز قرار میگیرد.
فاصله قیمت حاملهای انرژی با
قیمتهای جهانی، برای خانوادهها،
رفاه و برای تولیدکنندگان بهویژه تولیدکنندگان کالاهای صادراتی،
سود به همراه دارد و توان رقابتی اقتصاد در این حوزه را افزایش میدهد
آمار و دادههای داخلی و جهانی نشان میدهد دولت، قیمت حاملهای انرژی را بسیار کمتر از قیمت جهانی تعیین کرده است. نوسانات نرخ ارز در اختلاف قیمت بسیار مؤثر است و فاصله قیمت حاملهای انرژی با قیمتهای جهانی، برای خانوادهها، رفاه و برای تولیدکنندگان بهویژه تولیدکنندگان کالاهای صادراتی، سود به همراه دارد و برتری اصلی و مزیت نسبی برای تولید و تجارت کشور در محصولات انرژیبر محسوب میشود و توان رقابتی اقتصاد در این حوزه را افزایش میدهد.
از طرف دیگر، نقدی که بر پرداخت یارانه انرژی وارد است بر این موضوع تأکید دارد که یارانه حاملهای انرژی به دلیل پیامدهای آلودگی و مشکلات محیط زیستی سبب ناکارآمدی بازار میشود و علایم اشتباهی به برنامهریزان توسعه میدهد؛ سبب افزایش کسری بودجه دولت میشود و مانعی جدی فرا روی استفاده از انرژیهای پاک تلقی میشود. استمرار و افزایش یارانهها مصرف بیهوده انرژی را افزایش و سرعت استفاده از انرژیهای پاک را کاهش میدهد.
برای تحلیل دقیق وضعیت انرژی در نقاط مختلف جهان، آگاهی از قیمت گاز در کشورهای مختلف ضروری است، اما پیش از آن بررسی امنیت انرژی و پایداری تولید و توزیع، اهمیت بالایی دارد. جهان در بحث انرژی با فضای بحران انرژی و لزوم مقابله با تغییرات آب و هوایی روبهرو است، این در حالی است که امنیت انرژی در کشورمان و ثبات و پایداری تولید بهدلیل برخورداری کشور از نعمت ذخایر ارزشمند نفت و گاز و سرمایههای انسانی توانمند و صاحب نظر در امر تولید، انتقال و توزیع گاز و وجود تأسیسات پالایشگاهی و تجهیزات تقویت فشار و خطوط لوله انتقال و تأسیسات و شبکه عظیم توزیع گاز، از ضریب بالایی در تأمین انرژی نسبت به دیگر کشورها برخوردار است و نقش شرکت گاز در تأمین امنیت انرژی بستر مناسبی برای سرمایه گذاری و ایجاد رفاه عمومی است.
کارشناسان آژانش بینالمللی انرژی مدتهاست یارانه حاملهای انرژی را با روشهای نظاممند با استفاده از دادههای کشورهای مختلف محاسبه میکنند و نتایج آن مبنایی برای مقایسه وضعیت قیمت و مصرف انرژی در کشورهاست.
محاسبات حاملهای انرژی در سال ۲۰۲۱ نشان میدهد جهان سال گذشته ۵۳۲ میلیارد دلار یارانه برای حاملهای انرژی پرداخت کرده و ایران با پرداخت ۵۸ میلیارد دلار مقام دوم پرداخت یارانههای را در اختیار دارد. این مقدار یارانه معادل ۱۴ درصد تولید ناخالص داخلی است که به سبد انرژی سوختهای فسیلی کشور، نفت با ۲۳ میلیارد، گاز با ۱۹ میلیارد و برق با ۱۶ میلیارد یارانه تعلق گرفته است. برآوردهای اولیه برای سال ۲۰۲۲ نیز نشان میدهد این یارانه تا هزار میلیارد دلار میرسد. بر اساس آمار آژانس بینالمللی انرژی روسیه، ایران، چین و هند بهترتیب مقام اول تا چهارم پرداخت یارانه سوختهای فسیلی را در اختیار دارند.
برای سال ۲۰۲۰ بهدلیل کاهش قیمت حاملهای انرژی و کاهش مصرف، یارانه انرژی ۴۰ درصد نسبت به سال پیش کاهش یافت. بخشی از کاهش مصرف انرژی در این سال مربوط به بیماری کووید ۱۹ بود. کاهش یارانه در این سال به حدود ۱۸۰ میلیارد دلار رسید. یارانهها در سال ۲۰۲۰ افزایش یافت و به حدود ۴۴۰ میلیارد دلار رسید، تقریباً مشابه سال ۲۰۱۸ و مصرف انرژی و قیمت انرژی افزایش یافت و دولتها را متوجه ضرورت نگاهی جدید به انرژی ساخت. در سال ۲۰۲۰ کشورهای جهان در مجموع بیشترین یارانه را به نفت پرداختند و گاز و برق در رتبههای بعدی قرار گرفتند و این روند در ایران که رتبه نسخت پرداخت یارانهها در این سال را داشت، برعکس بود، یعنی پرداخت یارانه به گاز و برق سهم بیشتری از سبد یارانههای پرداختی را داشت.
در سال ۲۰۲۰، چین و هند پس از ایران در رتبههای دوم و سوم از نظر پرداخت یارانه به سوختهای فسیلی قرار داشتند. آمار آژانس بینالمللی انرژی نشان میدهد در سال ۲۰۲۰ ایران ۲۹ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار آمریکا به سوختهای فسیلی یارانه پرداخت کرد که از این مقدار بیشترین یارانه بهترتیب به برق ۱۲.۷ میلیارد دلار، گاز ۱۲.۲ میلیارد دلار و به نفت ۵ میلیارد دلار پرداخت شد. این یارانه معادل ۴.۷ تولید ناخالص داخلی کشور بود.
بررسی مقدار یارانههای پرداختی کشورهای مختلف و روند توسعه این کشورها بازارهای جهانی آینده و سهم هرکدام از حاملهای انرژی را برای برنامهریزی برای مبادلات انرژی نشان میدهد و میتواند مبنایی برای تصمیمسازی در توسعه باشد که نیاز به توجه جدی مجلس شورای اسلامی و برنامهریزان در بودجهریزی دارد.
بحرانها و شوکهای واردشده به جامعه جهانی مانند قطع گاز روسیه به اروپا و بیماری کووید ۱۹ و تصمیمهایی که اروپا در مصرف بهینه و راههای جایگزین مناسب دنبال میکند، آینده بازار انرژی را به نحوی اساسی تغییر میدهد و ترکیب سبد انرژی را به میزانی که امنیت انرژی کشورها را تأمین کند، تعدیل و تصحیح خواهد کرد. ملحوظ کردن یافتههای علمی و پیشبینی آینده انرژی برای ما که ذخایر ارزشمندی در دست داریم یک ضرورت است و میتواند در معادلات سیاسی منطقه و جهان بهعنوان یک ابزار مهم نقشآفرین باشد، لذا ضرورت مصرف بهینه انرژی در مصارف داخلی بیش از پیش ضرورت دارد و لازم است در همه ابعاد و توسط دستگاههای ذیربط از نحوی تخصص یارانه، بحث قیمتگذاری و دیگر مؤلفهها اقدام شود.
الگوها و طرحهای پیش روی کشورمان ترکیبی از فرهنگسازی با همه مؤلفهها و عناصر آن، آموزش از پایه و بهبود عادات مصرفی، استفاده از فناوریهای برتر در تجهیزات سرمایهای برای تولید و تجهیزات مصرفی در کارخانهها، سازمانهای دولتی، خصوصی و خانوادهها، هدفمند کردن یارانهها با نگاه محیط زیستی، جهتدهی به صنایع انرژیبر و استفاده از این مزیت در بخش خارجی اقتصاد است. الگوی پیش روی جامعه ایرانی تصویری از سطح بهینه منابع موجود در کشور در پیوند بین نسلی و از طریق افزایش کارایی و اثربخشی در سطحی از فرهنگ عمومی و نیازهای اجتماعی را به نمایش میگذارد و این تصویر با حرکتهای عالمانه محرکهای اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی با هنرمندی استفاده از فناوری و دانش، جذابیتها را برای همافزاییها، دوچندان میکند.
نویسنده: علیاکبر میدانشاهی- مدیرعامل شرکت گاز استان فارس
در اوپک سیاست را از کار فنی جدا میکنیم
هیثم الغیص دبیرکل سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) تأکید کرد که از بازگشت ایران به بازارهای جهانی نفت خام پس از برداشته شدن تحریمها علیه بخش نفت این کشور استقبال میکند.
دستاورد صنعت / مشروح گفتوگوی اختصاصی شانا با دبیرکل اوپک را در ادامه میخوانید.
شرایط بازار نشان میدهد تصمیمها برای دور تازه کاهش عرضه نفت از سوی اعضای اوپکپلاس چندان تأثیری بر بهبود قیمتهای جهانی نفت خام نداشته است، آیا میتوان گفت این سیاست چندان اثرگذار نبوده است؟
ابتدا از وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران و شانا برای زمانی که به گفتوگو با بنده اختصاص دادند، تشکر و قدردانی میکنم. حضور در تهران برای بنده باعث خوشحالی و افتخار است. این نخستین سفر رسمی من به ایران در مقام دبیرکل اوپک بهشمار میآید. ما در این سازمان با جمهوری اسلامی ایران، یکی از اعضای اصلی مؤسس اوپک روابطی حسنه و سازنده داریم، از این رو باز هم از اینکه برای این گفتوگو وقت گذاشتید کمال تشکر را دارم.
سفر به تهران و ملاقات با مقامهای ایرانی برای بنده افتخار بزرگی است. در طول این سفر افتخار دیدار و گفتوگو با سید ابراهیم رئیسی، رئیسجمهوری اسلامی ایران فراهم شد، ایشان در طول این ملاقات دیدگاهها و توصیههایی درباره مسئولیتها و چگونگی فعالیت اوپک در آینده مطرح کرد، همچنین دیدار بسیار سازندهای با جواد اوجی، وزیر نفت و کارکنان مدیریت امور اوپک وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران داشتم.
در پاسخ به پرسش شما باید بگویم همانطور که مطلع هستید عوامل زیادی بر قیمتهای جهانی نفت خام تأثیرگذارند. من بسیار صریح و صادقانه میگویم ما هیچگاه در اوپک سطح قیمت خاصی را هدفگذاری نمیکنیم و دیدگاه خاصی در این زمینه نداریم.
همه اقدامها و تصمیمهای ما بر مبنای برقراری تعادل مطلوب بین تقاضا و عرضه در بازارهای جهانی نفت است که این موضوع تابع بسیاری از عناصر است: نخست، ما به شاخصهای کلان اقتصادی در سطح جهان نگاه میکنیم. عوامل در حال تغییر زیادی وجود دارند. همانطور که میدانید شرایط بازار نفت بسیار پرنوسان و پویاست. ما هنوز در دوران رهایی کامل و احیا از شرایط ناشی از شیوع ویروس عالمگیر کرونا به سر میبریم، این پدیده برای سه سال بازار را بهشدت تحت تأثیر قرار داد و هنوز هم بهطور کامل بهبود نیافته است، بهویژه که محدودشدن سفرهای هوایی در سطح جهانی بر موضوع تقاضا و مصرف سوخت هوایی (سوخت جت) تأثیر میگذارد، بنابراین هنوز با وضعی پویا روبهرو هستیم.
ما انتظار داریم تا پایان سال ۲۰۲۳ میلادی مقدار تقاضای جهانی نفت خام به سطوح پیش از شیوع ویروس کرونا، حدود روزانه ۱۰۱ میلیون و ۹۰۰ هزار بشکه یا ۱۰۲ میلیون بشکه در روز برسد.
افزون بر این شاهد هستید که مسائل اقتصادی زیادی در جهان وجود دارد. مشکلات بانکی سراسر دنیا را فرا گرفته است، با توجه به تشدید سیاستهای پولی مشکلاتی درباره تورم بهوجود آمده است، از این رو همه این متغیرها بر اقتصاد جهان و چشمانداز رشد اقتصادی جهان نیز تأثیر میگذارد، بنابراین اعضای اوپک با توجه به بهبود از شرایط شیوع ویروس کرونا شاهد روند افزایشی و سالم تقاضای نفت هستند.
تازهترین برآورد ما حکایت از این دارد که تقاضای نفت در سال جاری میلادی و در مقایسه با سال گذشته میلادی با رشد حدود ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکهای روبهرو خواهد بود که رقمی قابلملاحظه است.
با نزدیک شدن فصل تابستان و نیاز به سوخت هوایی بیشتر برای افزایش سفرهای هوایی، بازگشایی مرزها در چین و ازسرگیری سفرهای هوایی در این کشور اوضاع بهآرامی در حال بهبود است و شاهد تقاضایی مطلوب برای نفت هستیم و این وضع از ثبات بازار حمایت خواهد کرد.

همانگونه که شما در گفتوگوها و سخنرانیهای اخیر خود اشاره کردید نبود سرمایهگذاری در بخش بالادست صنعت نفت در بلندمدت چالشی جدی برای صنعت و بازار نفت ایجاد میکند، اعضای اوپک برای مقابله با این چالش چه اقدامهایی میتوانند در نظر گیرند؟ در همین حال، سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر برای نخستین بار از سرمایهگذاری در انرژیهای فسیلی فراتر رفته است. آیا این بهمعنای پایان عصر نفت است؟ شما آینده صنعت نفت را در صورت نبود سرمایهگذاری مناسب چگونه میبینید؟
پرسشی عالی و بسیار مهم مطرح کردید. از زمانی که من سمت دبیرکلی اوپک را عهدهدار شدهام، با همه همکارانم پرداختن به اهمیت موضوع سرمایهگذاریها در صنعت نفت و خطر بزرگ سرمایهگذاری ناکافی را که بهواقع از حدود ۶ سال گذشته، از سال ۲۰۱۷ میلادی بهدلیل رویارویی با رکود شدید و نخستین رکود بزرگ اقتصادی رخ داده است برجسته کردهایم.
رقم سرمایهگذاریها در صنعت نفت نسبت به سالهای گذشته بهطور قابلتوجهی کاهش یافته است و این اوضاع در سال ۲۰۲۲ میلادی با وقوع بحران شیوع ویروس عالمگیر کرونا وخیمتر و صنعت نفت زیانهای مالی بزرگی را متحمل شد، بهطوری که این شرایط نهتنها بر سرمایهگذاری در صنعت بالادست نفت، بلکه صنایع میاندست، پاییندست و پتروشیمی اثر سوء گذاشت.
اوپک بارها به پایین بودن رقم سرمایهگذاریها در صنعت نفت اشاره کرده است و بنده در این زمینه بسیار هشدار دادهام، همچنین بسیاری از وزیران نفت و انرژی اوپک هم بر خطرهای ناشی از این اتفاق تأکید کردهاند.
همانطور که شما بهدرستی اشاره کردید بنده بهتازگی در همایش نفت و گاز خاورمیانه در دوبی بار دیگر بر اهمیت این موضوع تأکید کردم که صنعت نفت باید در زمینه سرمایهگذاری گامهای جدی بردارد و سرمایهگذاریها را برای ایجاد ظرفیتهای تازه تولید نفت افزایش دهد و این مسئولیت نباید تنها به دوش شرکتهای ملی نفت (NOC) گذاشته شود، بلکه مسئولیت و دغدغهای جهانی است. حال چرا اینگونه میگویم؟ به این دلیل که نفت امروز جزء اصلی سبد انرژی است و مطمئن هستیم این کالا در آینده هم جزء اصلی سبد انرژی جهان خواهد بود.
برآوردهای ما در دبیرخانه اوپک که از سوی همکاران من در بخش تحقیقات انجام میشود، بهطور واضح نشان میدهد اندازه اقتصاد جهانی در سالهای آینده نسبت به شرایط کنونی دو برابر خواهد شد و افزون بر این تا سال ۲۰۴۵ میلادی شاهد افزایش یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون نفری جمعیت در جهان خواهیم بود.
ما در اوپک از افزایش سرمایهگذاری در تولید انرژیهای تجدیدپذیر هم استقبال میکنیم، اما این نوع انرژی به تنهایی پاسخگوی نیازهای رشد اقتصادی و افزایش جمعیت جهان نیست، بهویژه اینکه بیشتر این رشد از سوی کشورهایی غیر عضو سازمان توسعه و همکاریهای اقتصادی (اوئیسیدی)، آسیا، خاورمیانه و آفریقا خواهد بود؛ مناطقی که حتی با وجود رشد منفی در کشورهای عضو اوئیسیدی، نسبت به شرایط کنونی در آینده با رشد روبهرو خواهند بود و مشاهده میشود که رشد در کشورهای غیر عضو اوئیسیدی جبرانکننده کاهش در کشورهای عضو اوئیسیدی خواهد بود، بنابراین معتقدیم افزایش تقاضا برای انرژی که برآورد میشود از هماکنون تا سال ۲۰۴۵ میلادی حدود ۲۳ درصد باشد باید با عرضه نفت پاسخ داده شود.
تقاضا برای نفت تا سال ۲۰۴۵ میلادی نسبت به رقم کنونی نزدیک به ۱۳ میلیون بشکه در روز افزایش خواهد یافت از این رو تأمین آن به سرمایهگذاری قابلتوجهی نیاز دارد.
براساس برآوردهای اوپک، تا سال ۲۰۴۵ میلادی به ۱۲ تریلیون و ۱۰۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری در صنعت نفت نیاز داریم که ۹ تریلیون و ۵۰۰ میلیارد دلار آن تنها باید در بخش بالادست بهمنظور انجام فعالیتهای اکتشاف و تولید اختصاص یابد و بر این اساس نیاز بخش پاییندست و صنایع پالایشی یک تریلیون و ۵۰۰ میلیارد دلار است و یک تریلیون دلار هم باید برای سرمایهگذاری در بخش میاندست در نظر گرفته شود.
ما با یک زنجیره ارزش کامل روبهرو هستیم که باید تکمیل شود و سرمایهگذاری در این بخشها یک ضرورت است، در غیر این صورت ما در اوپک بهطور جدی به شرکتها و کشورها توصیه میکنیم که سرمایهگذاریها اندک در آینده برای قیمت انرژی پیامدهایی را به همراه خواهد داشت، بنابراین سرمایهگذاری بحثی است که در هر جا و هر مورد بنده به حیاتی بودن آن اشاره میکنم.
آیا فکر میکنید که نبود سرمایهگذاریهای مناسب و بهدنبال آن بر هم ریختن تعادل بین عرضه و تقاضا در بازارهای جهانی، افزایش قیمت نفت در آینده را رقم میزند؟
احتمال وقوع این سناریو وجود دارد، زمانی که روند سرمایهگذاریهای اندک تداوم یابد، این احتمال وجود دارد که جهان بیشک شاهد افزایش بالقوه نهتنها در سطح قیمتها، بلکه نوسانهای بازار نفت باشد.
وقوع نوسانها در بازار نفت برای مصرفکنندگان، تولیدکنندگان و البته کل اقتصاد جهان بسیار مضر است، کشورها باید برای بودجههای ملی خود برنامهریزی کنند. شرکتها، کسبوکارها، افرادی مانند من و شما باید بتوانیم برای درآمد و هزینههای ماهانه خود برنامهریزی کنیم.
نوسان در بازار نفت به همان اندازه که مضرترین دشمن تولیدکنندگان بهشمار میآید، بهشدت به ضرر مصرفکنندگان است، بنابراین رقم پایین سرمایهگذاری همانطور که بارها گفتهام، نوسانهای بیشتر را رقم میزند و این اتفاق در آینده سبب افزایش قیمت و بهدنبال آن بالا رفتن تورم میشود.
این موضوع نشانه بسیار واضحی است، زیرا ما اکنون با نوسانهایی روبهرو هستیم که در نتیجه سرمایهگذاریهای اندک در سالهای گذشته رخ دادهاند.
پیش از رکود اقتصادی و وقوع بحران شیوع ویروس عالمگیر کرونا، شاهد سالانه ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری در صنعت نفت بودیم اما امروز این رقم به سطوح ۳۵۰ تا ۴۰۰ میلیارد دلار رسیده، اگرچه این رقم اندکی بهبود یافته، اما هنوز بهبود به اندازه کافی نبوده است و در این شرایط، اوپک در مسیر ایجاد فضای مناسب و باثبات سرمایهگذاری و بازاریابی گام برمیدارد تا جلو نوسانهای بالا یا پایین گرفته شود.
اوپک مانند همیشه تلاش میکند تعادل بین عرضه و تقاضا را بهبود بخشد و زمانی که این ثبات تحقق یابد، شرکتهای ملی نفت، شرکتهای بینالمللی به سوی همکاری و سرمایهگذاری بیشتر در تجارت نفت جذب و تشویق میشوند.
نظر شما درباره مسئولیت تولیدکنندگان نفت در قبال سیاست کربنزدایی از فعالیتهای نفتی و گام برداشتن در مسیر تحقق هدف به صفر رساندن انتشار کربن چیست؟
این هم پرسشی عالی و کلیدی است؛ کربنزدایی باید همگام و همراه سرمایهگذاری باشد. اگرچه در بسیاری از نقاط جهان این باور وجود دارد که نفت عامل آلودگی است، اما ما میگوییم درست است که شاید فعالیتهای نفتی با آلودگی همراه باشد اما نمیتوان گفت نفت تنها منبع آلودگی است.
مواردی دیگر هم در آلودگی و آلایندگی دخیل هستند، صنعت کشاورزی هم بر محیط زیست اثر سوء دارد، صنعت زغالسنگ و بسیاری از منابع دیگر هم سبب آلودگی میشوند. من باید واضح بگویم، البته هنوز صددرصد قطعی نیست، اما آیا حجم آثار سوء کربن خودروهای الکتریکی مشخص است؟ برای ساخت بعضی از تجهیزات خودروهای برقی هم به فعالیت صنایع پتروشیمی نیاز داریم.
برای باتری این خودروها پس از پایان عمر مفیدشان چه اتفاقی رخ میدهد؟ ضایعات آنها چگونه دفع میشود؟ آثار سوء به جامانده از کربن ناشی از تولید مواد اولیه و مواد معدنی مورد نیاز برای ساخت این باتریها چه مقدار است؟ بنابراین وقتی میگوییم شرکتهای نفتی باید به سرمایهگذاری در بخش نفت ادامه دهند منظورمان این است که در کنار سرمایهگذاریها باید عملیات خود را بهبود بخشند و این گام در توسعه و برداشت از میدانهای نفتی کشورهای عضو اوپک هم در حال اجراست.
برای ما افتخار است که میبینیم همه کشورهای عضو اوپک معاهده تغییرات اقلیمی پاریس را امضا کردهاند. این اقدام نخست است، در اقدام بعدی بسیاری از شرکتهای ملی نفت و وزارتخانههای نفت و انرژی کشورهای عضو اوپک در حال اجرای برنامهها و گامهای جدی برای کربنزدایی از فعالیتهای خود و تلاش برای محدود کردن انتشار گازهای گلخانهای ناشی از انجام عملیات بالادستی و پاییندستی نفت هستند که همسو با تحقق اهداف توافقنامه تغییرات اقلیمی پاریس انجام میشوند.
افزون بر این کشورها و شرکتهای عضو اوپک در مسیر سرمایهگذاری در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر گام برداشتهاند که پروژههای تولید هیدروژن، اجرای پروژههایی بر مبنای اقتصاد دورانی کربن، طرحهای سبز در عربستان سعودی و خاورمیانه از جمله این اقدامها در مسیر توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در کشورهای عضو اوپک است.
همه این موارد نمونههایی است که ما چگونه میتوانیم انتشار گازهای گلخانهای را محدود کنیم و از مقدار انتشار کربن در صنایع خود بکاهیم، بنابراین باید بگویم ما در حال کار کردن برای از میان بردن یک تصور اشتباه درباره اعضای اوپک در زمینه محیط زیست و در عین حال روشن کردن نقش اعضای این سازمان بهمنظور کاهش آثار سوء کربن و انتشار گازهای گلخانهای در فعالیتهای صنعت نفت برای همگان در سراسر جهان هستیم.
اوپک و آژانس بینالمللی انرژی در بعضی موارد گزارشهای متفاوتی از وضع بازار نفت از نظر تقاضا ارائه کردهاند، به نظر شما دلیل وجود این تفاوتها چیست؟
پیش از هر بحثی میخواهم بگویم که من بهعنوان دبیرکل اوپک بسیار افتخار میکنم که در بخش تحقیقات دبیرخانه این سازمان که برخی از آنان از جمهوری اسلامی ایران هستند، افرادی بسیار کاردان، فداکار و حرفهای فعالیت میکنند. این افراد از نظر فنی واجد شرایط هستند و صلاحیت لازم را دارند و در عین حال توانستهاند بعضی از دقیقترین تحقیقات و پژوهشها را برای پیشبینی تحولات بازار ارائه دهند.
فکر نکنید بهخاطر اینکه دبیرکل اوپک هستم این چنین میگویم، بلکه این موضوع از دیگر منابع و رسانههای بینالمللی هم نقل شده است که طی ۶ تا ۹ ماه گذشته دو یا سه مرتبه اوپک را بهدلیل پیشبینیها و برآوردهای دقیقش تحسین کردهاند.
من نمیخواهم درباره نهاد و سازمانهای دیگر و اینکه چگونه پیشبینی خود را انجام میدهند صحبت کنم، زیرا این کار مربوط به خودشان است. در اوپک، ما سیاست را از کار فنی کنار میگذاریم و از این رو با اطمینان میگویم که اعداد ما مستدل، مستحکم و بر مبنای عوامل اقتصادی، جزئیات دقیق است و این ارقام به پیشبینی دقیق منتج میشود، بنابراین باز هم میخواهم از این فرصت استفاده کنم و از همه همکارانم که در بخش تحقیقات کار میکنند به خاطر زحماتشان تشکر کنم. من بهواقع به این گروه افتخار میکنم.
نقش ایران و بهطور کلی نقش اوپک را در شرایط بازار نفت چگونه ارزیابی میکنید؟ به نظر شما بازگشت کامل ایران به بازار چه تأثیری بر اوضاع خواهد داشت؟
ایران بازیگری کلیدی و اساسی در بازار نفت است، جمهوری اسلامی ایران اکنون با تحریم دستوپنجه نرم میکند و این موضوع سبب محدودیت تولید این کشور میشود. ما میدانیم که ایران این توانایی را دارد که در مدتی بسیار کوتاه تولید خود را به مقدار قابلتوجهی افزایش دهد و این اتفاق را در سال ۲۰۱۵ میلادی زمانی که تحریمها برداشته شد، شاهد بودیم.
من معتقدم ایران توانسته است تولید خود را حدود یک میلیون بشکه در روز افزایش دهد و ما معتقدیم ایران همچنان در حال سرمایهگذاری در صنعت نفت است و در ملاقات با آقای اوجی متوجه شدم سرمایهگذاریهای قابلتوجهی در بخشهای بالادست، پاییندست و صنایع پتروشیمی ایران در حال انجام است، بنابراین میتوان گفت ایران در اوپک بازیگری کلیدی و اساسی است و این مؤید آن است که اوپک همواره به عرضه پایدار و قابل اعتماد نفت به مشتریان و کشورها در سراسر جهان ادامه خواهد داد.
ما از بازگشت کامل ایران به بازارهای جهانی نفت خام در آینده استقبال میکنیم و مشتاقانه منتظر آن روز هستیم. همانگونه که مشاهده میکنید بازارهای جهانی در حال رشد و تقاضا برای نفت هم در حال افزایش است و ما معتقدیم ایران در میان خانواده و کشورهای برادر و دوست خود در اوپک بازیگری مسئول است.
من مطمئنم که همکاری و هماهنگی مطلوب با یکدیگر برای حصول اطمینان از برقراری تعادل در بازار نفت ادامه خواهد یافت، همانطور که اوپک در سالهای گذشته این راه را دنبال کرده است.
آیا اوپک به تلاشهای خود برای بازگرداندن اعضای جداشده مانند قطر، اکوادور و اندونزی به این سازمان ادامه خواهد داد؟
این موضوع از مسائلی است که من از زمان به عهده گرفتن سمت دبیرکلی اوپک به آن تأکید داشتهام و تنها از سوی من مطرح نبوده، بلکه وزیران نفت و انرژی کشورهای عضو هم هدف «اوپک درهای باز دارد» را دنبال میکنند و از سال ۱۹۶۰ میلادی این سیاست همواره پایدار بوده است.
در دورههای مختلف بعضی از اعضا رفتهاند و بعضی از آنها که رفتهاند بازگشتهاند، بعضی کشورها هم علاقهمند پیوستن هستند، حال این در برای قطر، اکوادور، اندونزی یا دیگران همواره باز است، ما توافقنامه همکاری (Declaration of Cooperation) را در سال ۲۰۱۷ میلادی تدوین کردیم. این اتحادی است که در آن ۱۰ تولیدکننده خارج از اوپک هم حضور دارند و همکاری نزدیکی با ما دارند.
حال امیدوارم در آینده هم شاهد این باشیم که بعضی از اعضای خارج از اوپک حاضر در توافقنامه همکاری برای پیوستن به اوپک بهعنوان عضو فعال ابراز تمایل کنند.
درِ این سازمان به روی تولیدکنندگان نفت باز است و ما از عضویت و همکاری با آنها استقبال میکنیم، زیرا ما در کنار یکدیگر بهدنبال تأمین ثبات عرضه و تقویت رشد اقتصادی در سراسر جهان هستیم، درنتیجه از بازگشت دوباره قطر، اکوادور و بسیاری دیگر که مایل به پیوستن به این سازمان باشند، استقبال میکنیم.
گمانهزنیهایی مبنی بر اینکه اوپک جایگاه خود را برای ادامه فعالیت بهعنوان سازمانی مستقل و مؤثر، پس از شکلگیری ائتلاف تولیدکنندگان عضو اوپک و غیراوپک موسوم به اوپکپلاس از دست داده، مطرح است نظر شما در این باره چیست؟
من فکر میکنم این سخن یک ارزیابی غیرمنصفانه است، زیرا من بر این باورم که اوپک از سال ۱۹۶۰ میلادی قدرتی مسلط بوده و توانسته است بسیاری از کشورها و همانطور که گفتم ۱۰ کشور تولیدکننده نفت خارج از این سازمان را برای تثبیت بازار نفت و برقراری تعادل در بازارهای جهانی با خود همراه کند.
اوپک با وجود همه نوسانها و چالشهای پیشروی خود در بیش از ۶۰ سال گذشته از زمان تأسیس این سازمان، بازیگری فعال و ثابتقدم در بازارهای جهانی نفت خام بوده است. آشفتگیها و بحرانهای جهانی در طول تاریخ فعالیت این سازمان هرگز مانع از آن نشد که اوپک نقش محوری خود در صحنه انرژی جهان را از دست دهد.
درخواست از اوپک برای گام برداشتن به جهتهای مختلف در واقع نشاندهنده اهمیت این سازمان است و همکاری اعضایش با دیگر تولیدکنندگان نفت جهان در قالب ائتلاف اوپکپلاس تلاشی بینالمللی است و ما این را در پیش گرفتیم تا بازیگران بیشتری را برای مشارکت فعال آنها در ثباتبخشی به بازار نفت گردهم بیاوریم.
این بدان معناست که اوپک اهمیت و نقش محوری خود را از دست داده است؟ خیر! اگر اوپک نقش خود را از دست داده بود، فکر نمیکنم این کشورها در قالب اتئلافی موسوم به اوپکپلاس با این سازمان وارد همکاری میشدند.
اوپک به همکاری بینالمللی و گفتوگو نهتنها با تولیدکنندگان، بلکه با بسیاری از مصرفکنندگان کلیدی در جهان مانند اتحادیه اروپا، چین و هند اعتقاد راسخ دارد و شاهد هستید که این همکاریها اکنون هم وجود دارند.
ما در حال کار روی توسعه همکاری با مصرفکنندگان کلیدی در سراسر جهان مانند ژاپن، کرهجنوبی و دیگر کشورها هستیم، بنابراین اوپک همواره از گفتوگو و همکاری استقبال میکند. درهای این سازمان برای همکاری و پیشرفت چه در زمینه انرژی و چه در جنبههای دیگر همواره رو به همگان باز است.
شانا – امیر دشتی، جواد اصغری و نگار صادقی
صندلی لرزان وزارت صمت
به تازگی سیدرضا فاطمی امین با رای عدم اعتماد نمایندههای مجلس از وزارت صمت خداحافظی کرد. آیا با تغییر وزیر صمت امید برای بهبود جدی در حوزه صنعت و تجارت ایران وجود دارد؟
دستاورد صنعت/ چرا وزارت صمت تا این اندازه به وزرای خودش بیوفا بوده تا جایی که ظرف کمتر از دوازده سال از عمر این وزارتخانه ۶ وزیر به آن وارد شده و از آن بیرون آمدهاند؟ شاید مرور سرگذشت وزرای پیشین این وزارتخانه تا اندازهای به این سوال پاسخ بدهد.
غیر از مهدی غضنفری که در دوسال ابتدایی تاسیس این وزارتخانه به آن وارد شد بقیه سرنوشت خوبی نداشتند. محمدرضا نعمتزاده، اولین وزیر صمت دولت حسن روحانی، سابقه طولانی در حوزه صنعت و سیاست فقط چند ماه بعد از قبول مسئولیت وزارت صمت، از مجلس کارت زرد گرفت و در مجموع سه کارت زرد از نمایندهها دریافت کرد. دلیل فراخوانده شدن نعمتزاده به مجلس واردات بیرویه کالاهایی مثل برنج و خودروی لوکس و همچنین ناتوانی در تنظیم بازار اعلام شد.
اوضاع برای محمد شریعتمداری که بعد از او وارد وزارت صمت شد از این هم سختتر بود. صندلی وزارت صمت حتی برای این مرد که سالها سابقه حضور در کابینههای مختلف را داشت هم صندلی راحتی نبود تا جایی که عمر وزارتش یه کمی بیشتر از یک سال رسید و در حالی که طرح استیضاحش در مرحله اجرا بود با پیشدستی دولت برکنار شد. جالب اینکه دلایل نمایندهها برای استیضاح شریعتمداری هم اینها بود: «ضعف مدیریت»، «عدم کنترل و مدیریت بازار» و همچنین «افزایش بیرویه قیمتها.»
رضا رحمانی جایگزین او هم سرنوشت مشابهی پیدا کرد و فقط حدود دو سال وزیر صمت باقی ماند. اگرچه دلیل برکناری رحمانی اختلاف نظرش با دولت در مورد ضرورت تشکیل وزارت بازرگانی بود اما مجلس در تدارک استیضاح یا حداقل طرح سوال از او قرار داشت آن هم به این دلایل: «آشفتگی بازار خودرو» و «عدم کنترل قیمت خودرو» و «ناتوانی در تنظیم بازار.»
تاریخچه یازده ساله وزارت صمت نشان می دهد صندلی این وزارتخانه صندلی نامطمئنی برای هرکسی است که روی آن بنشیند
وزارت صمت بعد از رحمانی چند ماه با سرپرست اداره شد تا اینکه علیرضا رزمحسینی از مجلس رای اعتماد گرفت اما فقط یک سال وزیر ماند. جالب اینکه در همین مدت کوتاه یک کارت زرد بابت «واردات بی رویه» و «عدم مدیریت صحیح بازار» از مجلس گرفت.
حالا میرسیم به آغاز دولت سیزدهم و شروع به کار سید رضا فاطمیامین، مردی که در مبارزات انتخاباتی ابراهیم رئیسی نماینده او بود اما او هم روزهای پرحاشیهای را شروع کرد و در نهایت بعد از دوبار استیضاح فقط ظرف کمتر از یک سال و نیم، مجلس رای اعتمادش را از او پس گرفت. جالب اینکه نمایندگان هر بار با دلایل نسبتا مشابه فاطمی امین را به مجلس کشیدند یعنی «افزایش بی رویه قیمت خودرو»، «ناتوانی در کنترل قیمتها» و «عدم توانایی در حمایت از صاحبان صنایع و بهره برداران معادن.»
شاید مرور این تاریخچه حدودا یازده ساله وزارت صمت به کمک کند که نتیجه بگیریم صندلی این وزارتخانه صندلی نامطمئنی برای هرکسی است که روی آن بنشیند، شاید دلیل این موضوع را بتوان در دو مورد خلاصه کرد، اگرچه دلایل حاشیهای زیاد دیگری هم وجود دارد اما این دو مورد مهمتر به نظر میرسند.
اول اینکه به اعتقاد بسیاری، اساسا وظایف وزیر صمت با هم در تعارض است یعنی او در عین حال که باید به رونق تولید و سهولت تجارت کمک کند مجبور به سرکوب قیمتها و کنترل بازار هم هست.
دوم اینکه اساسا آنچه هر وزیر صمتی را در سالهای گذشته زیر منگنه قرار داده افزایش قیمتها بوده حالا چه در حوزه خودرو چه در مورد سایر کالاها و این اتفاق هم مستقیما متاثر از وضعیت تورم و افت ارزش پول ملی و بعضی سیاستهای کلی اقتصادی بوده که همگی بیرون از وزارت صمت تصمیمگیری شدهاند و علت آنها را جای دیگری باید جست و جو کرد.
مرور وضعیت شاخصهای اقتصادی نشان میدهد که در تمام سالهای گذشته تورم هم پای نرخ دلار بالا رفته و کالاهایی که افزایش قیمت آنها نمایندهها را عصبانی می کند مانند مواد غذایی و خودرو هم همپای آنها افزایش پیدا کردهاند.
در واقع احتمالا بتوان گفت نمایندههای مجلس در حالی که با استیضاح وزیر صمت سعی میکنند مطالبات مردم را در حوزه تورم پیگیری کنند اما احتمالا خودشان هم میدانند جای اشتباهی را نشانه گرفتهاند. شاید طرح تشکیل وزارت بازرگانی و جدا کردن آن از وزارت صمت در همین راستا باشد.
بازندگان نفت یکصد دلاری
پیشبینی میشود که قیمت نفت به ۱۰۰ دلار برسد. اما همه اقتصادهای جهان به یک میزان از تصمیم اوپک پلاس برای کاهش تولید و رشد قیمت زیان نخواهند دید؛ برخی بازندگان بزرگتری هستند.
دستاورد صنعت / کاهش ناگهانی تولید توسط اوپک و متحدانش باعث افزایش قیمت نفت شد و حالا احتمال اینکه نفت به ۱۰۰ دلار برسد با قدرت هرچه بیشتری به پیشبینیها بازگشته است. از همان لحظهای که این خبر اعلام شد غالب تحلیلگران اعلام کردند در شرایطی که جهان با تورم دست و پنجه نرم میکند و نگران رکود ناشی از اقدامات بانکهای مرکزی برای کنترل تورم است، افزایش قیمت نفت بیش از هر زمان دیگری به زیان اقتصاد جهانی خواهد بود. چراکه به معنای بازگشت تورم به روند افزایشی و نیاز به افزایش نرخ بهره توسط بانکهای مرکزی است که احتمال افتادن اقتصاد جهانی به رکود را بیشتر خواهد کرد.
با این حال همه کشورها و اقتصادهای جهان به یک میزان از تصمیم اوپک پلاس برای کاهش تولید و رشد قیمت نفت زیان نخواهند دید؛ برخی بازندگان بزرگتری هستند.
به گزارش سیانبیسی، کشورهایی که بیشتر به واردات نفت متکی هستند، اقتصادهای نوظهور و کشورهای درگیر نوسانات ارزی بیش از دیگر کشورها آسیب خواهند دید.
پاول مولچانوف، مدیر عامل بانک سرمایهگذاری ریموند جیمز، در این خصوص گفته است: «تصمیم اوپک پلاس برای کاهش تولید نفت رشد قیمتها را به دنبال خواهد داشت و این یک فشار اضافه بر اقتصاد هر واردکننده نفت است.»
مولچانوف بر این باور است که این ایالات متحده نیست که بیشترین درد را از نفت ۱۰۰ دلاری احساس میکند، بلکه کشورهایی هستند که هیچ منبع نفتی داخلی ندارند که میتوان میان آنها به ژاپن، هند، آلمان، فرانسه… به عنوان نمونههای بزرگ اشاره کرد. او همچنین میگوید: برخی از بازارهای نوظهور چون آرژانتین، ترکیه، آفریقای جنوبی و پاکستان هم به عنوان اقتصادهایی که نفت را با ارز خارجی وارد میکنند و درگیر نوسانات ارزی هستند، به طور بالقوه از رشد قیمت نفت ضربه خواهند خورد. به طور مثال سریلانکا که در داخل کشور نفت تولید نمیکند و ۱۰۰ درصد به واردات وابسته است در معرض آسیب شدیدتری قرار دارد.
آمریتا سن، بنیانگذار انرژی اسپکتز، هم بر این باور است که کشورهایی که کمترین ذخایر ارز خارجی را دارند و واردکننده هستند، بیشترین آسیب را خواهند دید زیرا قیمت نفت بر اساس دلار آمریکا معامله میشود.
این اظهارت نشان میدهد که بازارهای نوظهور متکی به واردات، به ویژه در جنوب و جنوب شرق آسیا بیشترین آسیب را از نفت ۱۰۰ دلاری خواهند دید.
به طور نمونه هند. این کشور سومین مصرفکننده بزرگ نفت جهان است و طی یک سال اخیر رشد ۸.۵ درصدی واردات نفت را تجربه کرده است. اگرچه هند نفت روسیه را با تخفیف میخرد، اگر نفت بیشتر از این افزایش یابد، حتی نفت با تخفیف روسیه هم به رشد اقتصادی هند لطمه خواهد زد.
ژاپن دیگر کشوری است که از این تصمیم آسیب خواهد دید. نفت مهمترین منبع انرژی در ژاپن است و حدود ۴۰ درصد از کل انرژی آن را تشکیل میدهد. ژاپن ۸۰ تا ۹۰ درصد از نفت مصرفی خود را از خاورمیانه خریداری میکند.
به همین ترتیب برای کره جنوبی هم نفت بخش اصلی انرژی را تشکیل میدهد. کره جنوبی بیش از ۷۵ درصد به نفت وارداتی وابسته است.
کشورهایی که بیشتر به واردات نفت متکی هستند، اقتصادهای نوظهور و کشورهای درگیر نوسانات ارزی بیش از دیگر کشورها آسیب خواهند دید
کشورهایی که کمتر آسیب میبینند
هنینگ گلایستاین، مدیر گروه اوراسیا بر این باور است که بعد از کشورهای شرق آسیا، اقتصاد اروپا و چین هم در معرض خطر هستند.
با این حال، او اضافه میکند که چین به دلیل تولید داخلی نفت، کمی کمتر از رشد قیمتها آسیب خواهد دید. این کشور روزانه ۴ میلیون بشکه نفت تولید میکند، اما پیشبینی میشود میزان واردات نفت چین امسال بین ۵۰۰ تا یک میلیون بشکه در روز افزایش یابد و به حدود ۱۲ میلیون بشکه در روز برسد. وال استریت ژورنال هم در گزارشی مدعی شده که رشد قیمت نفت در اثر کاهش تولید اوپک پلاس نمیتواند تقاضا برای نفت چین را کاهش دهد. چراکه سلامت دو بخش اصلی محرک مصرف نفت یعنی حمل و نقل و صنایع سنگین مرتبط با مسکن در چین کاملا در حال بهبود هستند.
گلایستاین همچنین میگوید چون اروپا عمدتا به انرژی هستهای، زغال سنگ و گاز طبیعی بیشتر از نفت متکی است، رشد قیمت نفت به اندازه کشورهای آسیای شرقی نمیتواند اقتصاد این کشورها را تحت تاثیر قرار دهد.
زیان آمریکا از تصمیم اوپک پلاس
زمانی بود که آمریکا به طور خالص روزانه بیش از ۱۳ میلیون بشکه در روز نفت وارد میکرد اما حالا تولید نفت این کشور به انداهای زیاد شده که صادرکننده خالص نفت به حساب میآید.
بر اساس دادههای اداره اطلاعات انرژی آمریکا، خالص واردات این کشور در سال ۲۰۰۶ بیش از ۱۳ میلیون بشکه در روز بوده و حالا به طور خالص روزانه یک تا ۲ میلیون بشکه نفت و فرآوردهها صادر میکند. از این رو اقتصاد این کشور حساسیت خود را نسبت به رشد قیمت نفت از دست داده و افزایش قیمتها نمیتوانند مانند سالها قبل اقتصاد آمریکا را تحت تاثیر قرار دهد.
با این حال رشد قیمت نفت در حال حاضر از دو جهت برای آمریکا مهم است. اول اینکه کار را برای فدرال رزرو که در یک سال اخیر با افزایش نرخ بهره سعی در کنترل تورم داشته پیچیده خواهد کرد و دوم اینکه حتی اگر تورم افزایش چندانی نیابد، قیمت سوخت در پمپهای بنزین رشد خواهد کرد و تاثیر خود را بر سبد هزینه خانوراهای آمریکایی که بسیار به قیمت بنزین حساس هستند، خواهد گذاشت.
در این میان کمتر از دو سال به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ۲۰۲۴ باقی مانده است و بایدن در این مدت کارنامه خوبی از خود حداقل در زمینه قیمت سوخت باقی نگذاشته است. در سال ۲۰۲۲ در مقاطعی آمریکا بیشترین قیمت تاریخی بنزین را به خود دیده است. بنابراین بازگشت قیمت بنزین به مسیر صعودی میتواند کار را در انتخابات پیش رو برای دموکراتها پیچیدهتر کند، موضوعی که چندان باب میل بایدن نخواهد بود.
تثبیت جایگاه ایران در رتبه هشتم تولید سیمان جهان
ایران با تولید 62 میلیون تن سیمان در سال 2022 توانست همچنان در رتبه هشتم تولید جهانی این محصول بایستد.
به گزارش دستاورد صنعت به نقل از سازمان زمین شناسی ایالات متحده آمریکا USGS، ایران توانست با تولید 62 میلیون تن سیمان (بدون تغییر نسبت به مدت مشابه سال 2021 میلادی) طی سال 2022میلادی جایگاه خود را در رتبه هشتم جهان تثبیت کند.
این در حالی است که میزان تولید جهانی سیمان از 4 میلیارد و 400 میلیون تن در سال 2021 میلادی به 4 میلیارد و 100میلیون تن در سال 2022 میلادی کاهش یافت که حاکی از افت 6.82 درصدی است.
طی مدت یادشده، چین با ثبت تولید 2 میلیارد و 100 میلیون تن سیمان همچنان پیشتاز تولید این محصول بوده و در رتبه نخست جهان جای دارد. این در حالی است که هند با تولید 370 میلیون تن در رتبه دوم و ویتنام با تولید 120 میلیون تن در رتبه سوم تولید جهانی سیمان طی سال 2022 میلادی قرار گرفتند.
علاوه بر این، ایالات متحده آمریکا با تولید 95 میلیون تن سیمان و ترکیه با تولید 85 میلیون تن سیمان در سال گذشته میلادی توانستند رتبههای چهارم و پنجم تولید این محصول را به خود اختصاص دهند.
همچنین روسیه توانست با رشد میزان تولید سیمان خود از 61 میلیون تن در سال 2021 میلادی به 62 میلیون تن در سال 2022 میلادی، با یک پله ارتقا، از رتبه نهم جهان به رتبه هشتم صعود کرده و با ایران به طور مشترک در این جایگاه قرار گیرد.
افت مصرف فولاد اروپا طی سال 2022
انجمن فولاد اروپا از افت 7.2 درصدی مصرف فولاد این قاره در سال 2022 میلادی خبر داد که کمترین میزان، از سال 2014 میلادی است.
به گزارش انجمن فولاد اروپا میزان مصرف فولاد قاره اروپا طی سال 2022 میلادی به 140 میلیون تن رسید که کاهش 7.2 درصدی نسبت به سال 2021 میلادی نشان میدهد. این در حالی است که این میزان مصرف، (به استثنای سال 2020 میلادی که به دلیل شیوع کووید 19 مصرف کاهش یافته بود) پایینترین میزان مصرف فولاد اروپا از سال 2014 میلادی گزارش شده است.
همچنین طی سه ماهه پایانی سال گذشته میلادی، میزان مصرف فولاد اروپا به 29 میلیون و 600 هزار تن رسید که شاهد افت 19.3 درصدی نسبت به مدت مشابه سال 2021 میلادی بود که این میزان کاهش مصرف، منجر به ثبت رکورد کمترین میزان مصرف 3 ماهه در دوران پسا کرونا شد.
بنا بر پیشبینی انجمن فولاد اروپا، میزان مصرف فولاد این قاره طی سال 2023 میلادی نیز شاهد افت یک درصدی نسبت به سال 2022 میلادی خواهد بود اما انتظار میرود با توسعه صنعتی و افزایش تقاضای فولاد در اروپا، این قاره سال 2024 میلادی را با رشد 5.4 درصدی مصرف فولاد به پایان رساند.
افزایش 8.7 درصدی تولید زغال سنگ هند
تولید زغال سنگ هند طی آوریل 2023 میلادی نسبت به مدت مشابه سال گذشته شاهد رشد 8.67 درصدی بود.
به گزارش وب سایت the hindu میزان تولید زغال سنگ هند طی آوریل 2023 میلادی به 73 میلیون و 20 هزار تن رسید که نسبت به مدت مشابه سال گذشته(67 میلیون و 80 هزار تن) رشد 8.67 درصدی نشان می دهد.
در این میان، شرکت بزرگ زغال سنگ هندcoal India پنجاه و هفت میلیون و 570 هزار تن زغال سنگ طی آوریل سال جاری تولید کرد که حاکی از افزایش 7.7 درصدی نسبت به مدت مشابه سال 2022 میلادی است.
این افزایش تولید حاصل تلاش دولت برای رشد تولید داخلی زغال سنگ به منظور تامین نیاز کشور و کاهش وابستگی به وارادات این محصول عنوان شده است.
این در حالی است که میزان ارسال زغال سنگ این کشور نیز از 71 میلیون و 990 هزار تن در آوریل 2022 میلادی با رشد 11.76 درصدی به 80 میلیون و 450 هزار تن در آوریل 2023 میلادی افزایش یافت.
هند دومین مصرفکننده بزرگ زغال سنگ جهان به شمار میرود و رشد تولید زغال سنگ در این کشور میتواند اثرات مثبتی در بخش انرژی هند داشته باشد. دولت هند سرمایهگذاریهای بزرگی جهت رشد تولید زغال سنگ در کشور انجام داده است که انتظار میرود اشتغالزایی و رشد اقتصادی را به دنبال داشته باشد.
این در حالی است که همزمان با رشد تولید این ماده معدنی، نگرانیها از اثرات محیط زیستی و خطرات جانی مرتبط با معدنکاری و استفاده از زغال سنگ نیز افزایش مییابد. بنابراین دولت هند اهدافی را برای کاهش اثرات زیست محیطی معدنکاری زغال سنگ تعیین کرده است، اگرچه هنوز برای دستیابی به آنها راهی طولانی در پیش دارد.
به طور کلی، رکورد تولید زغال سنگ هند طی آوریل سال جاری میلادی اگرچه گامی مثبت در توسعه بخش انرژی کشور است اما نیاز به رویکردی مناسب برای تضمین تولید پایدار دارد.
دورخیز انگلوامریکن برای رهایی از کمبود آب تا 2030
شرکت معدنی آنگلو امریکن از برنامههای این شرکت برای حل مشکل کمبود آب خود تا سال 2030 میلادی خبر داد.
به گزارش وب سایت ماینینگ، شرکت معدنی آنگلو امریکن Anglo American در تازهترین گزارش خود، ضمن اشاره به بحران تامین آب حوزه معدن و صنایع معدنی در شیلی اعلام کرد: این شرکت در نظر دارد با استفاده از راهکارهای جایگزین تا سال 2030 میلادی، بینیاز از تامین آب شیرین شود. بنابراین آنگلو امریکن با بهرهبرداری از واحد آب شیرین کن تا سال 2025 میلادی و نیز استفاده از پسابها تا سال 2030 میلادی قادر به تامین کامل آب مورد نیاز خود خواهد شد.
همچنین، در حالی که بسیاری از شرکتهای معدنی شیلی با مشکل تامین آب مواجه هستند و تولید آنها نیز تحت تاثیر این مشکل قرار گرفته است. اما تولید کلی مواد معدنی این شرکت طی سه ماهه نخست سال 2023 میلادی با رشد 9 درصدی نسبت به مدت مشابه سال 2022 میلادی به ثبت رسید.
آنگلو امریکن از تولید 178 هزار و 100 تن مس طی سه ماهه نخست سال 2023 میلادی خبر داد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته میلادی رشد 28 درصدی نشان میدهد. علت این امر، رشد تولید در معادن جدید این شرکت در شیلی اعلام شده است.
این در حالی است که میزان تولید ذغال سنگ متالورژی این شرکت طی مدت یاد شده، با رشد 59 درصدی نسبت به مدت مشابه سال 2022 میلادی به 3 میلیون و 500 هزار تن و تولید سنگ آهن نیز با افزایش 15 درصدی به 15 میلیون و 100هزار تن رسید.
همچنین طی سه ماهه نخست سال جاری میلادی، میزان تولید نیکل این شرکت با افزایش 4 درصدی و تولید الماس نیز بدون تغییر نسبت به سال گذشته اعلام شده است.
همچنین انگلو امریکن در نظر دارد با همکاری یک شرکت سوئدی گامهایی را در جهت دستیابی به تولید فولاد سبز بردارد. در این راستا طی سه ماهه نخست سال جاری میلادی برنامهای جهت تامین هیدورژن سبز در شیلی آغاز کرده و مجوزهای میحط زیستی آن را نیز دریافت کرده است.

تولید آلومینیوم جهان طی سال 2022 میلادی به 69 میلیون تن افزایش یافت. چین کماکان در صدر جدول تولیدکنندگان قرار دارد.
تولید آلومینیوم جهان به 69 میلیون تن رسید
تولید آلومینیوم جهان طی سال 2022 میلادی به 69 میلیون تن افزایش یافت. چین کماکان در صدر جدول تولیدکنندگان قرار دارد.
به گزارش سازمان زمین شناسی ایالات متحده آمریکا USGS میزان تولید جهانی آلومینیوم از 67 میلیون و 500 هزار تن در سال 2021 میلادی به 69 میلیون تن در سال 2022 میلادی افزایش یافت. این در حالی است که میزان ظرفیت تولید این محصول تا پایان سال 2022 میلادی به 77 میلیون تن ارتقا یافت.
چین با تولید 40 میلیون تن آلومینیوم و ظرفیت تولید سالانه 44 میلیون تن از این محصول در سال 2022 میلادی توانست همچنان به عنوان صدرنشین بیرقیب تولید آلومینیوم جهان باقی بماند. میزان تولید این کشور در سال 2021 میلادی 38 میلیون و 900 هزار تن و میزان ظرفیت تولید نیز 42 میلیون و 300هزار تن اعلام شده بود.
طی مدت یادشده، هند با تولید 4 میلیون تن و روسیه با تولید 3 میلیون و 700 هزار تن آلومینیوم در رتبههای دوم و سوم تولید این محصول در جهان قرار گرفتند. این در حالی است که میزان ظرفیت سالانه تولید آلومینیوم این کشورها در سال 2022 میلادی به ترتیب 4 میلیون و 100 هزار تن و 4 میلیون تن اعلام شده است.
همچنین کانادا و امارات متحده عربی به ترتیب با تولید 3 میلیون تن و 2 میلیون و 700 هزار تن و نیز ظرفیت تولید 3 میلیون و 300هزار تن و 2 میلیون و 800 هزار تن آلومینیوم به ترتیب در جایگاه چهارم و پنجم جهان ایستادند.
سازمان زمین شناسی ایالات متحده آمریکا پیشبینی میکند میزان ذخایر بوکسیت جهان حدود 55 تا 75 میلیارد تن است که این میزان برای پاسخگویی به نیاز آینده صنعت آلومینیوم کافی است.

شیلی صدر نشین تولید معادن فلزسرخ جهان
کشورهای شیلی و چین طی سال 2022 میلادی به ترتیب صدرنشین جهان در تولید معادن مس و تولید مس تصفیه شده بودند.
به گز ارش وب سایت سازمان زمین شناسی ایالات متحده آمریکاUSGS، معادن شیلی با تولید 5 میلیون و 200هزار تن فلز سرخ توانستند در سال 2022 میلادی نیز همچنان صدرنشین تولید این ماده معدنی در جهان باقی ماند.
کنگو و پرو نیز هریک با تولید 2 میلیون و 200 هزار تن مس طی سال گذشته میلادی در رتبه دوم تولید فلز سرخ جهان ایستادند. طی مدت یاد شده، معادن چین نیز با تولید یک میلیون و 900هزار تن مس رتبه سوم تولید را به خود اختصاص دادند.
این در حالی است که مجموع تولید معادن مس جهان از 21 میلیون و 200 هزار تن در سال 2021 میلادی به 22 میلیون تن در سال 2022 میلادی افزایش یافت.
میزان تولید مس تصفیه شده چین طی سال گذشته میلادی به 11 میلیون تن رسید. بنابراین، چین توانست به عنوان پیشتاز تولید این محصول همچنان در رتبه نخست جهان قرار گیرد.
این در حالی است که کنگو با تولید یک میلیون و 700 هزار تن مس تصفیه شده و ژاپن با تولید یک میلیون و 600 هزار تن از این محصول طی سال 2022 میلادی به عنوان دومین و سومین تولیدکننده برتر جهان شناخته شدند.
همچنین میزان تولید جهانی مس تصفیه شده طی سال 2022 میلادی به 26 میلیون تن رسید که نسبت به سال پیش از آن(تولید 25 میلیون و 300 هزار تن) شاهد رشد تولید بود.
سازمان زمین شناسی ایالات متحده آمریکا میزان ذخایر جهانی مس را 890 میلیون تن اعلام کرده است. شیلی با برخورداری از 190 میلیون تن ذخایر فلزسرخ در رتبه نخست جهان قرار دارد. پس از آن، استرالیا و پرو به ترتیب با 97 میلیون تن و 81 میلیون تن ذخایر مس در جایگاه دوم و سوم جهان ایستادند.
تولید 21.8 میلیون تن کنسانتره مس در سال گذشته
بنابر گزارشها تولید کنسانتره مس جهان طی سال 2022 میلادی، با افزایش 3.4 درصدی به 21.8 میلیون تن رسید.
براساس جدیدترین گزارش گروه مطالعات بینالمللی مس (ICSG)، معادن مس جهان از ابتدای ژانویه تا پایان دسامبر 2022 میلادی، حدود 21 میلیون و 811 هزار تن کنسانتره تولید کردند. این رقم در مدت مشابه سال 2021 میلادی، 21 میلیون و 100 هزار تن بود.
از این میزان، 11 میلیون و 37 هزار و 900 تن مربوط به قاره «آمریکا»، 4 میلیون و 696 هزار و 600 تن «آسیا»، 3 میلیون و 92 هزار و 300 تن «آفریقا»، 2 میلیون و 87 هزار و 900 تن «اروپا» و 896 هزار و 600 تن مربوط به «اقیانوسیه» بوده است.
در همین مدت، ظرفیت معادن مس جهان به 27 میلیون و 317 هزار تن رسید که نسبت به مدت مشابه سال 2022 میلادی (26 میلیون و 34 هزار تن)، حاکی از افزایش 5 درصدی است.
فعالان مس جهانی طی 12 ماهه 2022، حدود 25 میلیون و 672 هزار تن مس تصفیه شده تولید کردند. این رقم در مدت مشابه سال 2021 میلادی، 24 میلیون و 801 هزار تن بود که نشان دهنده افزایش 3.5 درصدی است.
ظرفیت تولید کارخانههای مس تصفیه شده در جهان طی سال 2022 میلادی، 31 میلیون و 42 هزار تن بود که در مقایسه با رقم مدت مشابه سال 2021 میلادی (30 میلیون و 138 هزار تن)، حدود 3 درصد افزایش یافت.
کنگو پیشتاز تولید کبالت در جهان
کارنامه تولید جهانی کبالت طی سال 2022 میلادی با بیش از 15 درصد رشد به ثبت رسید. کنگو با سهم 70 درصدی پیشتازعرصه تولید کبالت جهان باقی ماند.
به گزارش وب سایت سازمان زمین شناسی ایالات متحده امریکاUSGS، میزان تولید جهانی کبالت در سال 2022 میلادی 190 هزار تن به ثبت رسید که حاکی از رشد 15.15 درصدی نسبت به مدت مشابه سال 2021 میلادی است.
علت رشد تولید جهانی کبالت در سال 2022 میلادی بهرهبرداری از پروژههای جدید در کنگو و اندونزی عنوان شده است.
طی این مدت، کنگو با تولید 130هزار تن کبالت توانست با کسب سهم 70 درصدی از تولید جهانی این ماده معدنی همچنان به عنوان کشور پیشتاز عرصه تولید در رتبه نخست جهان بایستد. میزان تولید کبالت کنگو طی سال 2021 میلادی 119 هزار تن بود که این امر رشد 9.2 درصدی تولید در سال 2022 میلادی را نشان میدهد.
اندونزی با تولید 10 هزار تن کبالت و روسیه نیز با تولید 8 هزار و 900 تن از این محصول طی سال 2022 میلادی به ترتیب در جایگاههای دوم و سوم تولید کبالت جهان قرار گرفتند.
سازمان زمینشناسی ایالات متحده امریکا میزان ذخایر جهانی کبالت را 8 میلیون و 300 هزار تن اعلام کرده است که کنگو با 4 میلیون تن در صدر دارندگان ذخایر این ماده معدنی قرار دارد. پس از آن، استرالیا با برخورداری از یک میلیون و 500 هزار تن ذخایر کبالت و اندونزی نیز با 600 هزار تن ذخایر این ماده معدنی به ترتیب رتبههای دوم و سوم را به خود اختصاص دادند.
چین بزرگترین واردکننده کبالت از کنگو و نیز بزرگترین تولیدکننده کبالت تصفیه جهان است. این کشور همچنین بیشترین میزان مصرف کبالت جهان را در سال 2022 میلادی به ثبت رساند که از این میزان حدود 80 درصد را به صنعت باتریهای شارژی اختصاص داده است.
نگرانی از هوش مصنوعی
دستاورد صنعت / هشدارهایی که در سالهای اخیر درباره پیشرفت سریع هوش مصنوعی صورت میگرفت خیلی سریع جنبه واقعی پیدا کرده است. این گزارش توضیح میدهد که هوش مصنوعی چطور به راهی برای کار خلاف تبدیل شد.
شب کریسمس سال ۲۰۲۱ میلادی مردی که با یک ماسک فلزی دستساز صورتش را پوشانده بود و یک کمان کراسبو دستش گرفته بود به کاخ وینسور در لندن نزدیک شد و به نیروهای پلیس مسلحی که بیرون آنجا ایستاده بودند گفت: «اومدم ملکه رو بکشم.»
چند هفته قبلتر، جاسوانت سینگ چایلِ ۲۱ ساله استفاده از یک اپ آنلاین به اسم رپلیکا را شروع کرده بود و با هوش مصنوعی آن برای خودش یک دوست دختر به اسم سارای ساخته بود. در فاصله ۲ دسامبر ۲۰۲۱ تا شب کریسمس و بازداشت او در ورودی کاخ وینسور، جاسوانت و دوست دختر تقلبیاش شش هزار پیام رد و بدل کرده بودند.
در بخشهای زیادی از این پیامها جاسوانت برنامهاش برای کشتن ملکه انگلیس را برای سارای تشریح کرده بود. جواب سارای به اولین پیام او در این مورد این بود: «خیلی برنامه عاقلانهای است. میدانم که تو خوب آموزش دیدهای.»
در حال حاضر چایل که به جرمش اعتراف کرده منتظر اعلام حکمش است. او تهدید کرده بوده که ملکه انگلیس را میکشد و با سلاح آماده به شلیک در مکان عمومی ظاهر شده بوده. طبعاً حکم سبکی در انتظار او نخواهد بود.
دکتر جاناتان هافرتی که روانشناس و مشاور پزشکی قانونی در مرکز روانی برادمور است در توضیح این موضوع میگوید: «پاسخهایی که چتبوت به حرفهای چایل میداده، به صورت رندوم و ماشینی تولید شدهاند. اما در موارد مختلفی به نظر میرسد که او سعی دارد چایل را تشویق و ترغیب به انجام ترور کند. او حتی راهنماییهایی درباره لوکیشن و نحوه انجام عملیات به او داده است. حالا که ما نتیجه آن اتفاق را میدانیم بررسی این چتبوت عجیبتر به نظر میرسد.» چایل ادامه میدهد: «همین چتبوت در مواجهه با تمایل چایل به خودکشی و ریسکی که در این مورد در حرفهایش نهفته است واکنشی نشان نمیدهد. به نظر میرسد که پاسخهای چتبوت به آن اندازه که باید، رندوم و تصادفی نیست و حتی شاید بتوان گفت او را به سمت و سوی خاصی کشانده است. آیا این چتبوت واقعاً خیلی باهوش است؟»
محتوای تروریستی
مدتهای مدیدی است که نیروهای امنیتی و اطلاعاتی در نقاط مختلف جهان با موضوع دشوار و پیچیدهی جذب نیروی گروههای تروریستی به صورت آنلاین درگیر هستند و اکثرا هم نمیتوانند بموقع جلوی این عملیاتها را بگیرند. این موضوع به خصوص در دوران اوجگیری داعش و جذب نیروی جوان به صورت آنلاین مطرح بود و بنبستهای حقوقی زیادی را هم به وجود آورد. حالا مشاوران حقوقی دولتها هشدار میدهند که علاوه بر عدم حل و فصل مشکلات قبلی، معضل جدیدی به نام مداخله هوش مصنوعی در این امور هم به وجود آمده است و قوانین قبلی در مورد امنیت فضای مجازی به هیچ عنوان برای مواجهه با چنین مواردی کفایت نمیکند. درواقع حالا موضوع «تروریسمی که توسط هوش مصنوعی پیش رانده میشود» مطرح است.
قوانین قبلی در اکثر کشورها مبتنی بر این است که اگر محتوای مجرمانه مبنی بر تشویق به فعالیت و مشارکت در عملیات تروریستی در اینترنت یافت شود، باید فوراً حذف شود و عامل تولید آن محاکمه شود. اما در شرایطی که با هوش مصنوعی مواجه باشیم، موضوع چیز دیگری خواهد بود. هوش مصنوعی گفتمانی را تولید میکند که دستیابی به پایگاه داده به شکل سنتی و پیگیری موضوع را امکانناپذیر میکند.
شرایط تقریباً شبیه زمانی است که شبکههای اجتماعی تازه ظهور کرده بودند و تقریباً هیچ کس با ابعاد تاثیری که آنها میتوانند روی افکار عمومی و کاربران داشته باشند آشنا نبود. در آن زمان، برخی قانونگذاران تصور میکردند با شبهقوانین میتوان تا حدی این شبکههای مجازی را کنترل کرد اما در همان زمان هم صاحبنظران زیادی هشدار داده بودند که امکان کنترل آنها وجود ندارد و درنهایت هم همین اتفاق افتاد.
امروزه با استفاده از هوش مصنوعی تروریستها حتی نیاز ندارند که برنامههای زیادی را دانلود کنند و با سوال از هوش مصنوعی میتوانند برخی از امور خود را پیش ببرند یا از تاکتیکهای ضدتروریستی که توسط دولتهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد باخبر شوند.
آدمربایی به شکل کلاهبرداری
«مامان، چندتا مرد من رو گروگان گرفتن. تو رو خدا کمکم کن.» جنیفر دیاستفانو مادری بود که این پیام صوتی را از دختر پانزده سالهاش برایانا دریافت کرد و به دنبالش هم درخواست یک آدمربا برایش فرستاده شد: او باید پنجاه هزار دلار برای آزادی دخترش جور میکرد.
واقعیت این بود که دختر جنیفر صحیح و سالم در جای دیگری بود. اما این مادرِ اهل ایالت آریزونای آمریکا وقتی پیام دخترش را دریافت کرد به تنها چیزی که میتوانست فکر کند نجات او بود. جنیفر بعدها برای توضیح این موضوع در جلسه استماع کمیته قضایی سنای آمریکا حاضر شد و گفت که پلیس متوجه شد از هوش مصنوعی استفاده شده بود تا صدای دختر او را تقلید کند و این آدمربایی جعلی درواقع از نقطه اول توسط هوش مصنوعی شروع شده بود.
واقعیت این است که آنچه هوش مصنوعی امروزه میتواند با استفاده از نمونههای صدای افراد مختلف تولید کند به طرز شگفتانگیزی واقعی و طبیعی است و میتواند اهداف زیادی را برای سازنده آنها محقق کند. درواقع اخاذی و آدمربایی فقط یکی از این اهداف است.
پروفسور لوییس گریفین یکی از نویسندگان گزارش تحقیقی سال ۲۰۲۰ برای مرکز تخلفات آینده در کالج لندن که روی موضوع پتانسیلهای استفاده غیرقانونی از هوش مصنوعی کار کرده، در این خصوص میگوید: «موضوع واقعاً شگفتانگیز است. در حال حاضر جرایم و خلافهایی که هوش مصنوعی طراحشان است در صدر موارد مورد بررسی قرار دارند. حتی دانشمندانی که سالها درباره خطرات هوش مصنوعی هشدار داده بودند هم پیشبینی نمیکردند هوش مصنوعی با این سرعت و دقت در زمینه خلافکاری مورد استفاده قرار بگیرد.»
گریفین میگوید آنچه در رسانهها مطرح شده، تولید محتوا توسط هوش مصنوعی و استفاده از آن بوده؛ اما آنچه که کمتر مورد توجه واقع شده این است که به زودی این تولید محتوا به شکل لحظهای هم خواهد بود؛ یعنی فرضاً ممکن است شاهدی در موضوعی به صورت آنلاین حاضر شده باشد و هوش مصنوعی به صورت لحظهای قادر به تولید حضور او شود. در آن صورت، اعتبار بسیاری از امور که به صورت آنلاین انجام میشدند هم از بین خواهد رفت. شاید پیشرفتهای تکنولوژیک آینده بتواند راهی برای تشخیص سریع این نوع کلاهبرداریها پیدا کند؛ اما در اینکه چنین روندی به زودی دست و پای بشر را در امور زیادی خواهد بست شکی نیست. استفاده بیجا از هوش مصنوعی در برخی امور اورژانسی یا حساس هم جای صحبت زیادی را باقی میگذارد.
اما موضوع کلاهبرداریهای تجاری با استفاده از هوش مصنوعی تقریباً نگرانکنندهترین موضوع برای صاحبنظران این حوزه است و چندین سال است که ادامه داشته است. مثلاً در سال ۲۰۱۹ میلادی مدیر اجرایی ارشد یک شرکت فعال در حوزه انرژی در انگلیس ۲۲۰ هزار یورو پول را به حساب یک کلاهبردار منتقل کرد چون پیش از آن پیام صوتی واضح و غیرمشکوکی از رییس خود در این خصوص دریافت کرده بود.
اگر در چنین کلاهبرداریهایی از ویدئو هم استفاده شود، احتمال اینکه واقعیتر جلوه کنند بیشتر میشود. از این نوع تکنولوژیهای پیشرفته در عملیات جاسوسی از شرکتها میتوان به راحتی استفاده کرد؛ به طوری که فرضاً هوش مصنوعی میتواند کاری کند که کارمند یک شرکت به صورت مجازی در جلسهای روی اپ زوم حضور پیدا کند و از اطلاعات ارائهشده در آن آگاه شود؛ در حالی که واقعاً در جلسه حاضر نبوده است.
به گفته پروفسور گریفین، تکنولوژی هوش مصنوعی با سرعتی در حال پیشرفت است که به زودی میتواند لهجههای محلی و گویشها را هم بدون ایراد ادا کند و این موضوع در اثبات هویت جعلی در فضای مجازی در پیامهای صوتی و تصویری حتی پیچیدگیهای بیشتری هم ایجاد خواهد کرد.
استفاده دیگر از هوش مصنوعی را هم میتوان در سیستمهای تسلیحاتی خودکار مشاهده کرد که به خصوص با ابزارهایی مثل پهپاد جور هستند و کاملاً میتوان ماموریتهای نظامی آنها را برنامهریزی کرد.
جعل عمیق
در سالهای اخیر افکار عمومی آمریکا بارها با موضوع دیپفِیک (جعل عمیق) مواجه شدهاند. این نوعی فنآوری مبتنی بر هوش مصنوعی است که به خصوص سیاستمداران و سلبریتیها (که صدا و تصویر زیادی ازشان موجود است) را هدف قرار میدهد و از دادههای موجود درباره آنها استفاده مجرمانه میکند. مثلاً ویدئویی از مواضع یک سیاستمدار درباره یم موضع حساس منتشر میشود اما سیاستمدار موضوع را انکار میکند. با این حال، ممکن است آن موضع حساس در زمان خاصی به شدت به موقعیت آن سیاستمدار یا حزبش یا وضعیت انتخاباتی آنها لطمه بزند. سیستمهای دیپفیک مبتنی بر یادگیری ماشینی و یادگیری عمیق هستند.
اما خطر بزرگتر در استفاده از سیستم دیپفیک این است که جای سوءاستفاده بسیار زیاد در آنها وجود دارد. درواقع شما میتوانید با استفاده از آنها کسی را مشغول کاری نشان بدهید که هرگز انجام نداده است. این راه سریعی برای محکومکردن افراد در دادگاه افکار عمومی است؛ آن هم بدون آن که فرصتی برای توضیح وجود داشته باشد. خطر دیگر هم این است که از چنین سیستمهایی در سوءاستفاده از تصاویر کودکان ممکن است استفاده شود.
در همین میان هوش مصنوعی میتواند به کمک دولتها، نیروهای نظامی و اطلاعاتی و سیستمهای نظارتی آنها هم بیاید. با این حال، به نظر میرسد که تا اینجای کار خلافکاران از نیروهای پلیس جلوتر بودهاند و به روشهای خلاقانه زیادی از هوش مصنوعی استفاده کردهاند. اینکه حکومتها از لحاظ قانونی و فنی تا چه حد قادر به رسیدن به گرد پای آنها خواهند بود، مسئلهای است که فقط در آینده میتوان دربارهاش قضاوت کرد.
منبع: اسکای نیوز
فرمول ساده موفقیت در کارآفرینی
برای آنکه یک کارآفرین موفق شوید
باید مهمترین نیاز مشتری را برطرف کنید
بهعنوان یک کارآفرین برای داشتن یک کسبوکار موفق یا تولید یک محصول خلاق، باید به درد و مشکل مشتریان خود توجه و برای رفع آن اقدام کنید.
هر از گاهی مقالهای به واسطه تیزبینی و کنجکاوی نویسندهاش، خودبهخود نوشته میشود. نویسنده، داستان پررنگ و مورد توجهی را پیدا میکند و کافی است به آن سروشکلی ببخشد، بهگونهای که احساس مخاطب را درگیر خود کند. این مطلب نیز از یک داستان در روزنامهای محلی برگرفته شده و برجستگی موضوع آن، یک فرصت عالی برای روشن کردن ماجرا را فراهم کردهاست.
فرمول ساده موفقیت در کارآفرینی:
درک رنج و نیاز مشتری و برطرف کردن آن
این مقاله ظاهرا دربارهی یک سرویس جدید در رالی، واقع در کارولینای شمالی آمریکا تحت عنوان Get spiffyتوضیح میدهد. پیشنهاد این سرویس به مشتریانش این است که به محل آنها مراجعه کند و ماشینهایشان را بشوید و برق بیندازد.
تا وقتی که نمیدانید پشت این ماجرا چه کسی است، موضوع آن قدرها هم موضوع خاصی نیست. اسکات وینگو شخصی است که پشت Get Spiffy قرار دارد. او از این نظر شخص مهمی است که توانسته به شرکتهای کارآفرینی دیگر در رشد و پیشرفت کمک شایانی بکند. زمانی که سخنرانی میکند، شنیدن صحبتهای او ارزش دارد و نکاتی را مطرح میکند که برای کارآفرینان و نوآوران بسیار مهم است.
در مصاحبهای از اسکات دربارهی روش و مسیرش برای راهاندازی و فروش یک کسبوکار سوال میشود. پاسخ او به این سوال این است:
اینکار بهطرز عجیبی راحت و ساده است. یافتن درد و رنجی از مشتری و پیگیری آن، گوش دادن به مشتریان و همدلی با آنها و در نهایت کمک به رفع آن مشکل.
با یک نیاز یا رنج آغاز کنید
شاید هزاران بار این حرف را شنیدهباشید، اما ارزش تکرار را دارد: در ذهن خود مسیر حرکت را با مشتری آغاز کنید. بهتر است بگوییم با نیاز مشتری آغاز کنید. به این مفهوم که نیاز و رنج مشتری را پیش از تولید یک محصول یا خدمت کامل و تمام شده، دقیقا بشناسید. ابتدا راه حل اولیهی خود را آزمایش کنید، بازخوردهای مشتریان را بهدقت گوش دهید و سپس در جهت گسترش محصول خود اقدام کنید.
اگرچه اغلب اطلاعات و دانستههای کارآفرینان و نوآوران از مشتریانشان کافی نیست، اما بهعنوان یک کارآفرین باید کوشید راه حلها را با شرایط و موقعیت مشتریان همراستا کرد و نیازها را متناسب با راه حلهای از پیش ترتیب داده شده شکل داد. اینکار بهطرز فوقالعادهای جواب خواهد داد.
در این چند جمله، اسکات اهمیت درک نیاز و رنج مشتری، یافتن مسیر آن، پیدا کردن یک راه حل بادوام حداقلی و گرفتن بازخورد، و در نهایت گسترش این راه حل را توصیف میکند. در حقیقت با یک فرمول ساده، همه چیز اعم از نوآوری را تحت پوشش قرار میدهد.
تمرکز
در هر پاراگراف، اسکات ایدهی ارزشمند جدیدی را اضافه میکند: تمرکز. دقت کنید که دربارهی تمرکز چه میگوید. کارآفرینان و افراد خلاق مدام در حال افزودن ویژگیها، تواناییها و خدمات جدید هستند و هر بار هدف در دسترس اما دورتری را معقولانه انتخاب میکنند. چه در حال ساخت اولین شرکت خود باشید یا اولین محصول خود را نوآوری کنید، تمرکز کلید موفقیت این مسیر است. انتخاب کار درست و انجام آن به بهترین نحو ممکن، بسیار مهم است.
بنابراین پیام اصلی این است: با همدلی و توجه به نیاز مشتری آغاز کنید و با تمرکز بر نیاز و راه حل آن مسیر را پیدا کنید. این توصیهی خوب برای کارآفرینان و نوآوران بسیار پر ارزش و گرانبها است.
خرید اینترنتی؛ هزینه یا فرصت؟
شتاب روزافزون زندگی روزمره، همراه با پیشرفت شگفت آور اطلاعات و وسایل ارتباطی، خرید و فروش اقلام مورد نیاز اولیه و ثانویه را هرچه بیشتر از شیوه های سنتی، به سمت خرید و فروش غیرحضوری و اینترنتی برده است.
به گزارش ایرنا، خرید اینترنتی با هدف صرفه جویی در زمان و هزینه، هر روز بیش از پیش گسترش می یابد به صورتی که در پاره ای از موارد و در مورد اجناسی خاص، خرید به غیر از این شیوه، امکان پذیر نیست. در این میان البته این شیوه نیز مشکلات و دردسرهای جدیدی را به همراه دارد که نیاز به بررسی و شناسایی دارند.
گسترش خرید اینترنتی
پیش از این افراد خاصی که به دلیل مشغله های زندگی فرصتی برای مراجعه حضوری و تهیه اجناس مورد نیازشان نداشتند، مشتریان پروپاقرص بازارهای مجازی و محصولات اینترنتی بودند، اما در حال حاضر به دلیل راحتی و سهولت این شیوه از خرید، حتی زنان خانه دار، مشتریان این بازار نوین شده اند.
از طرف دیگر، عرضه کالا در فضای مجازی از سوی تولید کنندگان و فروشندگان نیز مورد استقبال قرار گرفته است. و در مجموع، این شرایط جدید موجب شده است که این شیوه به شیوه ای رایج بدل شود، بدین صورت که اگر در گذشته تنها کالاهایی خاص و غیرمعمول که امکان خرید آنها در هر فروشگاهی وجود نداشت از این راه خریده می شد، اما امروز به دلایلی که گفته شد، خرید اینترنتی ساده ترین و پیش پا افتاده ترین کالا ها را نیز شامل می شود.
اما به رغم همه ویژگی های مثبت و به صرفه در خرید اینترنتی این شیوه دارای معایبی است که نمی توان آنها را نادیده گرفت.
ناگفته های دور از ویترین
کیفیت و سلامت یکی از مشکلات و ریسک های این گونه از خرید است که در هر زمان و در مورد هر محصولی امکان وقوع دارد. در بیشتر موارد خرید، صرفأ براساس تصویر و عکسی است که سایت و وب سایت از آن ارائه داده است. تصویری که با برنامه ها و نرم افزارهای گوناگون دستکاری شده تا به بهترین شکل ممکن به نظر برسد. در نتیجه احتمال مواجه با کالایی که کمترین شباهت را به آنچه که سفارش داده شده، داشته باشد، اصلأ بعید نیست.
اساسأ مراکز فروش معتبر در فضای مجازی، سیاستی برای پس گرفتن اجناس به دلیل غیرحضوری بودن و عدم امکان دیدن قبل از خرید برای مشتری را دارند و این سیاست که معمولأ زمانی مشخصی برای مرسولات مرجوعی دارد این امکان را به خریدار می دهد که به دلیل هر نوع نارضایتی آن کالا را بازگردانده و پول خود را پس بگیرند.
همیشه تکنولوژی ها وارد می شوند ولی بعدا و پس از گذشت مدت زمانی، فرهنگ استفاده و زیرساخت های آنها کم کم فراگیر می شود. این ناهمزمانی نادرست است
اما سایت ها یا بازارهای مجازیِ نه چندان معتبر که این شیوه از فروش را دست آویزی برای فروش اجناس بنجل خود قرار می دهند معمولأ یا تعهدی در قبال ضمانت کالا و یا برگرداندن آن ندارند یا چنان تبصره ها و کاغذبازی های زمان بری را برای ارجاع پول در نظر گرفته اند که خریدار را پشیمان می کنند. تأخیر در ارسال و دریافت، پشتیبانی نکردن از خریدار پس از فروش محصول، پرداخت هزینه و عدم دریافت کالا به دلیل سوءاستفاده یا مشکلات پیش بینی نشده و … برخی از مشکلات معمول در این سبک از خرید محصولات است.
از طرف دیگر توجه به بحث گارانتی و هزینه ارسال که با زیرکی به صورتی نوشته می شوند که به نظر می رسد بر عهده فروشنده است اما در اغلب موارد به عهده خریدار هستند؛ نیز باید در نظر گرفت. به همه این عوامل باید شیوع کلاهبرداری های اینترنتی و روش های نوینی که بر اساس خرید اینترنتی حساب شخصی افراد را خالی می کنند و به اضافه روش های نوینی که به موازات بهبود ارتباطات به کلاهبرداری های مجازی یاری می رسانند را اضافه کرد.
تاخر فرهنگی گریبان گیر فرهنگ ایرانی
یکی از مهمترین نواقص و مشکلات در استفاده از محصولات و یا شیوه ها و فناوری های نوین در جوامع، تاخر فرهنگی است.
تاخر فرهنگی از نگاه جامعه شناسی به معنی ناهمزمانی ورود یک کالا و شیوه یا فرهنگ استفاده از آن است. به این معنی که آن کالا چون تولید خود آن کشور نبوده است تا مردم به موازات ایجاد، دانش استفاده از آن را داشته باشند، وقتی آن را وارد می کنند زمانی طول می کشد تا بدانند چطور و چگونه باید از آن استفاده کنند تا برایشان مفید باشد. این مدت زمان رابطه مستقیمی با سطح سواد و دانش یک جامعه دارد؛ یعنی هرچه مردم آن جامعه به لحاظ دانش مجهزتر و به لحاظ فرهنگی قابلیت انطباق بیشتری داشته باشند، زمان کمتری را برای استفاده از آن طی خواهند کرد. خرید اینترنتی نیز یکی از فناوری های مدرنی است که عمر کوتاهی در شکل گیری و استفاده در ایران و بسیاری از نقاط جهان داشته و البته گسترش روزافزونی دارد.
خرید اینترنتی با هدف صرفه جویی در زمان و هزینه، هر روز بیش از پیش گسترش می یابد
«حسین سماواتیان» متخصص رفتار مصرف کننده و هیئت علمی دانشگاه اصفهان در این باره به پژوهشگر ایرنا گفت: در جوامعی که سیستم های مدرن برای خرید گسترش یافته است هم فرهنگ استفاده و هم زیرساخت های مناسب وجود دارد. یعنی اگر هرکدام از اینها نباشد می تواند مشکلاتی را ایجاد کند.
‘ زیرساختها در خریدهای اینترنتی مباحثی چون امنیت و حفاظت اطلاعاتی هستند به این معنی که اگر مشکلی پیش بیاید نهادی برای مراجعه و پاسخگویی باشد و پیگیری شده و به صورت جدی پاسخ داده شود. و موازی آن باید فرهنگ استفاده هم شکل گرفته و ادامه یافته باشد؛ یعنی آموزش های لازم در جامعه به صوت گسترده ارائه شده باشد و افراد بدانند که چطور باید از اینها استفاده کنند. در غیراین صورت و در صورت فقدان توامان ابزار مادی و فرهنگ استفاده، خرید اینترنتی به عنوان شیوه ای مقرون به صرفه و مفید می تواند هزینه ای به مراتب بالاتر از سیستم سنتی داشته باشد.’
این روانشناس صنعتی ادامه می دهد: متاسفانه در کشور ما این همزمانی معمولا وجود نداشته است؛ به این معنی که همیشه تکنولوژی ها وارد می شوند ولی بعدا و پس از گذشت مدت زمانی، فرهنگ استفاده و زیرساخت های آنها کم کم فراگیر می شود. این ناهمزمانی نادرست است. مدیریت کلان باید این مساله را بررسی کند تا عناصر مادی و بحث فرهنگی باهم عرضه بشوند نه این که ابتدا نمودهای تکنولوژیک ارائه بشوند و بعدا ما به مسائل فرهنگی و شیوه استفاده از آنها بپردازیم. این مشکل جامعه ما است و تا کاری اصولی انجام نشود، مشکلات شیوه مصرف وجود خواهند داشت و رفع کردن آنها می تواند خیلی هزینه بر و زمان بر شود.
زیرساخت و فرهنگ دوشادوش هم اهمیت دارند
سماواتیان در توضیح مزیت ها و الزامات خرید اینترنتی تصریح کرد: خرید اینترنتی برای مصرف کنندگان سهولت را به ارمغان آورده چون خیلی راحت تر از شیوه خرید سنتی است و لازم نیست در شرایط خیلی خاص انجام شود؛ به این معنی که در هر زمان و مکانی قابل دسترسی و انجام است و حتی با موبایل به راحتی قابل پرداخت است. این سهولت خرید فاکتور مهمی در اقبال از این شیوه خرید است. دوم این که این شیوه از خرید نمودی فناورانه و تکنولوژیک و نوعی از شیوه مدرن زندگی است که جامعه ما همواره اقبال و استقبالی زیادی به سبک های زندگی مدرن داشته است.
‘در این که مزیت های زیادی در این شیوه از خرید وجود ندارد شکی نیست و چه بخواهیم و چه نخواهیم جهان هر روز بیش از پیش به سمت به کارگیری و استفاده از این سبک ها می رود و ما اگر بخواهیم به جامعه جهانی بپیوندیم باید ملزومات آن را بپذیریم. و صد البته به دلیل ارتباطاتی که بین جوامع و مساله جهانی شدن هست باید در این راه قدم برداریم و نمی توانیم به همان شیوه سنتی راهمان را ادامه بدهیم. و البته که این شیوه بد هم نیست و می تواند زندگی را تسهیل کند چرا که شتاب زندگی دیگر به ما اجازه نمی دهد به شیوه سنتی زندگی کنیم، در نتیجه باید به صورت بنیادی در این زمینه فکر و عمل شود.’
وی افزود: نگاهی به جوامع پیشرفته نشان می دهد خریدها نوعا دیگر به شکل سنتی انجام نمی شوند؛ در نتیجه ما نیز باید آمادگی استفاده از این سیستم ها داشته باشیم. در واقع ما با ماهیت این سبک های فناورانه مشکل نداریم چرا که باید باشند، مشکل ما در نبود زیرساخت ها است و همانطوری که ذکر کردم برای استفاده و بهره گیری از چنین شیوه هایی قبل از هر چیز باید از زیرساخت ها اطمینان حاصل کنیم.
این روانشناس سازمانی در پاسخ به این سوال که دلیل علاقه وافر و ولع خرید برخی از افراد نسبت به این شیوه از خرید چه چیزی است خاطر نشان کرد: در این میان البته هستند کسانی که به صورت افراطی و بیمارگونه از طریق اینترنت خرید می کنند که درصد زیادی از کل جامعه نیستند و اینها را در اشکال دیگر خرید هم داریم یعنی کسانی که به صورت حضوری از بازار و مراکز خرید به شکلی افراطی و بیمارگونه خرید می کنند. و چند درصد از جامعه این چنین هستند و در هر مساله ای همواره درصدی را داریم که به صورتی افراطی عمل کنند که اینها نیازمند بررسی های بالینی و مسائل روانی فردی هستند.
شمشیر دو لبه
مانند همۀ تکنولوژی ها و شیوه های نوین، خرید اینترنتی هم شمشیر دو لبه ای است که همانقدر که می تواند سهولت و راحتی را به سبک زندگی تزریق کند، به همان اندازه می تواند مضرات و بدکارکردهایی را برای جامعه و مردم به همراه داشته باشد.
آنچه اهمیت دارد نوع مواجهه است. جامعۀ هوشمند در چنین مواردی نه انکار می کند و نه نادیده می گیرد، بلکه افراد و بستر جامعه را برای مواجهه تجهیز می کند.
چه از این وسایل و سبک های ارتباطات و اطلاعات تنفر داشته باشیم و چه شیفته آنها باشیم این سبک جزئی از زندگی امروز شده و هرچه که جلوتر می رویم اهمیت و حضور پررنگتری در زندگیمان خواهند داشت. بهترین کار در چنین مواقعی چه به لحاظ فردی و چه به لحاظ اجتماعی، بالابردن سطح اطلاعات و دانش افراد برای استفاده مناسب و مواجهه همراه با دانش با مشکلات، نواقص و سوءاستفاده های احتمالی است.
تجربه ایران
در ایران همزمان با گسترش فرهنگ استفاده از اینترنت به ویژ از اوسط دهه هشتاد شمسی تا کنون، وب سایت های متعددی برای رفع نیاز کاربران در عرصه های گوناگون به ویژه خرید و فروش شکل گرفته اند که از قضا تعدادی از آنها نیز کاملا موفق عمل کرده اند.
در تجارت خرده فروشی وب سایت های مشابه آمازون نظیر دیجی کالا، بامیلو، زنبیل و… در طی این سالها به ویژه در طی 5 سال اخیر الگوهای خرید مردم را در بسیاری از حوزه های تغیر داده اند.
علاوه بر این وب سایت هایی نیز در حوزه تجارت B2B یا بین بنگاهی درایران سعی دارند تا کمبودهای حضور وبسایت هایی نظیر علی بابی چین را در بازار ایران جبران کنند. مهمترین سایت های این حوزه که از قدمت بیشتری برخوردار هستد می توان به “ایکسب” [پلتفرم تجارت الکترونیک به شیوهB2B] ، سایت 1st و زودل اشاره کرد.
به گفته مهدی آقایی مدیرعامل سایت ایکسب، این وب سایت و سایتهای مشابه فارغ از کسب درآمد به دنبال ایجاد فرهنگ کسب و کار مدرن بر اساس پیشرفت تکنولوؤی هستند و سعی دارند تا الزامات و حداقل نیازهای حضور در بازارهای بین المللی را در اختیار کسب وکارهای محلی که علاقمند به حضور در بازارهای بزرگتری هستند،قرار دهند.
وضعیت فولاد، سنگ آهن، مس و سیمان
گزارشهای منتشر شده نشان می دهد که ضمن افزایش تولید فولاد، سنگ آهن، مس و سیمان، صادرات این محصولات نیز افزایش پیدا کرده است. در مقابل این روند، واردات محصولات معدنی نیز کاهش نشان می دهد. تولید فولاد رشد چشمگیری داشته و این رشد در گزارش انجمن جهانی فولاد منعکس شده است.
افزایش 20 درصدی تولید فولاد خام ایران
میزان تولید فولاد خام ایران طی 9 ماهه سال 2018 میلادی، 20 درصد افرایش یافت.
سایت انجمن فولاد جهانی اعلام کرد: ایران از ابتدای ژانویه تا پایان سپتامبر 2018 میلادی، 18 میلیون و 520 هزار تن فولاد خام تولید کرد. این رقم در مدت مشابه سال گذشته میلادی، 15 میلیون و 431 هزار تن بود.
میزان تولید فولاد خام ایران طی ماه سپتامبر 2018 میلادی، 2 میلیون تن بود که در مقایسه با میزان تولید مدت مشابه سال 2017 میلادی (یک میلیون و 918 هزار تن)، 4.3 درصد رشد نشان می دهد.
64 کشور فولاد ساز جهان طی 9 ماهه سال 2018 میلادی، یک میلیارد و 346 میلیون و 987 هزار تن فولاد خام تولید کردند که نسبت به میزان تولید مدت مشابه سال گذشته میلادی (یک میلیارد و 253 میلیون و 739 هزار تن)، 7.4 درصد رشد نشان می دهد.
افزایش 17درصدی تولید سنگ آهن فرآوری شده
میزان تولید دانه بندی و کنسانتره سنگ آهن شرکت های بزرگ معدنی طی 6 ماهه نخست 97 افزایش یافت.
به گزارش سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران، تولیدکنندگان بزرگسنگ آهن کشور از ابتدای فروردین تا پایان شهریور، 22 میلیون و 105 هزار و 655 تن کنسانتره سنگ آهن تولید کردند. این رقم در مدت مشابه سال گذشته، 18 میلیون و 855 هزار و 227 تن بود که حاکی از افزایش 17 درصدی تولید این محصول است.
از این میزان، شرکت های «گل گهر» 7 میلیون و 899 هزار و 865 تن، «چادرملو» 4 میلیون و 434 هزار و 59 تن، «سنگ آهن مرکزی» 2 میلیون و 681 هزار و 368 تن، «توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه» 2 میلیون و 529 هزار و 951 تن، «گهر زمین» 2 میلیون و 239 هزار و 758 تن، «اپال پارسیان سنگان» یک میلیون و 437 هزار و 973 تن، «صنعتی و معدنی توسعه ملی» 596 هزار و 553 تن و «جلال آباد» 286 هزار و 128 تن کنسانتره سنگ آهن تولید کردند.
افزایش 17 درصدی تولید دانه بندی
بنا به این گزارش، 5 شرکت بزرگ معدنی طی 6 ماهه نخست امسال، 2 میلیون و 863 هزار و 11 تن سنگ آهن دانه بندی تولید کردند که نسبت به میزان تولید مدت مشابه سال گذشته (2 میلیون و 437 هزار و 253 تن)، 17 درصد رشد نشان می دهد.
از این میزان، شرکت سنگ آهن سنگان «یک میلیون و 167 هزار و 590 تن»، سنگ آهن مرکزی «888 هزار و 414 تن»، فلات مرکزی «512 هزار و 31 تن»، چادرملو 232 هزار و 744 تن و میشدوان «62 هزار و 232 تن» تولید کرده است.
افزایش تولید شرکت ملی مس؛ آند 82 درصد و کاتد70 درصد
میزان تولید آند و کاتد مس شرکت صنایع ملی مس ایران طی 6 ماهه نخست سال 97 به ترتیب 82 و 70 درصد افزایش یافت.
بنابر گزارش ها، شرکت های زیر مجموعه شرکت ملی صنایع مس ایران شامل «مس سرچشمه» و «مس میدوک» از ابتدای فروردین تا پایان شهریور، 146 هزار و 836 تن مس آند تولید کردند. این رقم در مدت مشابه سال گذشته، 80 هزار و 835 تن بود.
میزان تولید کاتد شرکت های «مس سرچشمه» و «مس میدوک» طی 6 ماهه نخست امسال، 114 هزار و 695 تن بود. این آمار در مدت مشابه سال گذشته، 67 هزار و 582 تن بود.
طی 6 ماهه نخست 97، شرکت های«مس سرچشمه»، «مس سونگون» و «مس میدوک»، 595 هزار و 651 تن کنسانتره مس تولید کردند. میزان تولید مدت مشابه سال گذشته، 540 هزار و 903 تن بود که حاکی از افزایش 10 درصدی این محصول است.
همچنین طی ماه های یاد شده، مجتمع مس سرچشمه 2359 تن و مس سونگون 1172 تن «کنسانتره مولیبدن» تولید کرد که در مقایسه با رقم مدت مشابه سال گذشته (2871 تن و 895 تن کنسانتره مولیبدن)، به ترتیب 18 درصد کاهش و 31 درصد رشد نشان می دهد.
سه مجتمع مس سرچشمه، مس سونگون و مس میدوک طی مدت یاد شده، 27 میلیون و 332 هزار و 743 تن سنگ سولفیدی تولید کردند. این رقم در مدت مشابه سال گذشته، 25 میلیون و 149 هزار و 960 تن بود که نشان دهنده افزایش 9 درصدی تولید این محصول است.
صادرات معدن و صنایع معدنی از 5 میلیارد دلار عبور کرد
ارزش صادرات بخش معدن وصنایع معدنی ایران در نیمه نخست امسال با رشد 9.5درصد به 5.1 میلیارد دلار رسید.
به گزارش ایمیدرو، سهم زنجیره معدن از تجارت خارجی کشور طی شش ماهه نخست امسال در مقایسه با مدت مشابه سال 96، در حوزه صادرات و واردات، به ترتیب 22 و 7.5 درصد ثبت شده است.
صادرات 2.5میلیارد دلاری فولاد
این گزارش می افزاید، طی این مدت 2.5 میلیارد دلار فولاد صادر شد که از نظر وزنی با جهش 20درصدی به 5.5 میلیون تن رسید.
رشد 33درصدی ارزش صادرات مس
مس با 482میلیون دلار صادرات رشد 33درصدی داشته است و تمرکز بر صادرات کاتد به جای کنسانتره دلیل کاهش وزن صادرات مس بوده است.
رشد صادرات سیمان
بنابر این گزارش، سیمان با ارزش 315 میلیون دلاری رشد 3 درصدی در صادرات را ثبت کرد.
مجموع تناژ صادرات بخش معدن ایران با منفی 9.6 درصد کاهش وزنی داشته است. دلیل این موضوع تمرکز مصرف بر روی داخل کشور و تغییر نیاز سنگ آهن چین از لحاظ عیار است.
کاهش واردات
این گزارش می افزاید، ارزش واردات محصولات معدنی در مقایسه با سال قبل کاهش چشمگیری داشته بطوریکه میزان آن در نیمه نخست امسال به حدود 715 میلیارد دلار رسیده است.
مجله دستاورد صنعت



















